Ανεξάρτητη Δημοκρατία Κύπρου (1960- 1974) Σημαντικά Ιστορικά γεγονότα

• 1963 Σημειώνεται Τουρκοκυπριακή Ανταρσία 
• 1964 (Μάρτιος) Αποστολή Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών με βάση ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας
• 1964 (Αύγουστος) Μάχες στην Τηλλυρία. Βομβαρδισμοί από την Τουρκική Αεροπορία. 
• 1967 Η Ελληνική Μεραρχία εγκαταλείπει την Κύπρο
• 1974 (15 Ιουλίου) Σημειώνεται Πραξικόπημα
• 1974 (20 Ιουλίου) Α΄Φάση της Τουρκικής Εισβολής 
• 1974 (14 Αυγούστου) Β΄Φάση της Τουρκικής Εισβολής

Τα δεκατρία (13) σημεία του Μακαρίου Γ΄

Με τη συγκατάθεση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλληνοκυπρίων βουλευτών και άλλων παραγόντων του νησιού, παρέδωσε ο Μακάριος Γ΄(Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας)  στις 20 Νοεμβρίου 1963 στον αντιπρόεδρο Φαζίλ Κουτσιούκ μνημόνιο που περιείχε τα παρακάτω 13 σημεία για την τροποποίηση του Κυπριακού Συντάγματος. Σκοπός αυτού του μνημονίου να περιοριστούν και να καταργηθούν ουσιαστικά τα διαιρετικά και αρνητικά στοιχεία του Συντάγματος και να αμβλυνθούν οι αντιπαραθέσεις σε όλα τα επίπεδα μεταξύ των δύο κοινοτήτων 

Η Τουρκική απάντηση για την τροποποίηση του συντάγματος δόθηκε στις 16 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους, από τον Τούρκο Πρέσβη στη Λευκωσία στον Μακάριο και ήταν απορριπτική. Μάλιστα η Τουρκία διατύπωσε και απειλή στρατιωτικής επέμβασης στη περίπτωση διατάραξης της ισορροπίας που επιτεύχθηκε με τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου. 

Τα 13 σημεία 

1. Να καταργηθεί το δικαίωμα βέτο του προέδρου και του αντιπροέδρου της Δημοκρατίας. 

2. Ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας να εκπροσωπεί και να αντικαθιστά τον πρόεδρο της Δημοκρατίας σε περίπτωση προσωρινής απουσίας του ή αδυναμίας του να εκτελεί τα καθήκοντά του. Κατά συνέπεια όλες οι συνταγματικές προβλέψεις για την από κοινού δράση του προέδρου και του αντιπροέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να τροποποιηθούν αναλόγως. 

3.  Ο Ελληνας πρόεδρος της Βουλής των αντιπροσώπων και ο Τούρκος αντιπρόεδρος να εκλέγονται από τη βουλή συνολικά και όχι όπως σήμερα ο πρόεδρος από τους Ελληνες βουλευτές και ο αντιπρόεδρος της Βουλής από τους Τούρκους.

4. Ο αντιπρόεδρος της Βουλής των αντιπροσώπων να εκπροσωπεί και να αντικαθιστά τον πρόεδρο  της Βουλής σε περίπτωση προσωρινής απουσίας του ή αδυναμίας του να εκτελεί τα καθήκοντά του. 

5. Να καταργηθεί η συνταγματική πρόβλεψη που επιβάλλει χωριστή πλειοψηφία για τη ψήφιση νόμων από τη βουλή των αντιπροσώπων.

6. Να καταργηθεί η συνταγματική πρόβλεψη που επιβάλλει την καθιέρωση χωριστών Δήμων στις πέντε κυριότερες πόλεις. Να υπάρξει πρόβλεψη ώστε:

α. Το Δημοτικό Συμβούλιο σε καθεμιά από τις παραπάνω πέντε πόλεις να αποτελείται από Έλληνες και Τούρκους Συμβούλους κατ΄ αναλογία προς τον αριθμό των Ελλήνων και Τούρκων δημοτών κάθε πόλης από τους οποίους αντιστοίχως θα εκλέγονται. 

β. Στον προυπολογισμό καθεμιάς από τις παραπάνω πόλεις, μετά την αφαίρεση των απαιτούμενων για κοινές υπηρεσίες δαπανών, ένα ποσοστό του υπολοίπου, ανάλογο προς τον αριθμό των Τούρκων κατοίκων κάθε πόλης, θα απομονώνεται και θα διατίθεται σύμφωνα με τις επιθυμίες των Τούρκων συμβούλων. 

7. Να καταργηθεί η συνταγματική πρόβλεψη που επιβάλλει δικαστήρια αποτελούμενα από Έλληνες Δικαστές για να δικάζουν Έλληνες και Τούρκους Δικαστές για να δικάζουν Τούρκους και μεικτά δικαστήρια απαρτιζόμενα από Έλληνες και Τούρκους Δικαστές για να δικάζουν υποθέσεις όπου οι διάδικοι είναι Έλληνες και Τούρκοι. 

8. Να καταργηθεί η διάκριση των δυνάμεων ασφαλείας σε αστυνομία και χωροφυλακή. Να γίνει πρόβλεψη ώστε σε περίπτωση που ο αρχηγός της αστυνομίας είναι έλληνας, ο υπαρχηγός να είναι Τούρκος και αντιστρόφως. 

9. Η αριθμητική δύναμη των δυνάμεων ασφαλείας και του στρατού να καθορίζεται από νόμμο και όχι με συμφωνία προέδρου και αντιπροέδρου της Δημοκρατίας. 

10. Η αναλογία συμμετοχής Ελληνοκυρπίων και Τουρκοκυπρίων στη σύνθεση της δημόσιας υπηρεσίας και των δυνάμεων της Δημοκρατίας δηλαδή της αστυνομίας και του στρατού, να τροποποιηθεί κατ΄αναλογία προς τον πληθυσμό Ελληνοκυρπίων και Τουρκοκυπρίων. 

11. Ο αριθμός των μελών της επιτροπής δημόσιας υπηρεσίας να μειωθεί από δέκα σε πέντε ή επτά.

12. Όλες οι αποφάσεις της επιτροπής δημόσιας υπηρεσίας να λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία. Αν υπάρχει ισχυρισμός περί διακρίσεων, με την ομόφωνη αίτηση είτε των Ελλήνων είτε των Τούρκων μελών της Επιτροπής, ο πρόεδρός της να υποχρεώνεται να αναφέρει το ζήτημα στο ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο. 

13. Να καταργηθεί η Ελληνική κοινοτική συνέλευση 

(Κληρίδης, τ.α , σ, 188) 

Πιστή αντιγραφή από το βιβλίο : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (Μεσαιωνική- Νεώτερη)  (1192-1974) του Υπουργείου παιδείας και Πολιτισμού (Διεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης)

Δημήτριος Γκόγκας 

ΛΟΚΡΙΓΚΑΝΑ : Ποιητική Συλλογή του Λεωνίδα Γαλάζη εκδοθείσα το 2010.Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (Κύπρου)

ΛΟΚΡΙΓΚΑΝΑ

μνήμη της γιαγιάς μου Ελευθερίας

Νοσοκόμες πάνε κι έρχονται
παρά το προκεχωρημένο της ώρας.
Της γιαγιάς η φωνή ραγισμένη
των συγκατοίκων ρόχθοι
πώς συνωστίζονται να τους υποδεχθούν στην όχθη
αμέτρητες ψυχές ζητιάνων κι ευγενών.

Λοκριγκάνα σπάνιο μέταλλο
χιλιάδες πέθαναν για σε μεταλλωρύχοι
βαθιά μέσα στη γη τρυπώνοντας
στις γαλαρίες με μάσκες και φανούς
αγνοώντας τις συνεχείς μεταστάσεις σου
τις αλλεπάλληλες αποδημίες.
Σκόνη στις κυψελίδες των πνευμόνων
ξανά σαν τυφλοπόντικες στις σήραγγες
καταμετρώντας τα μοιραία λάθη
των εμπειρογνωμόνων.

Την ευχή σου γιαγιά σφραγιστή στο μαντίλι
πώς τελειώνει το λάδι στο καντήλι
μεταλλωρύχοι σπάνιο μέταλλο
ξανά βαθιά στις σήραγγες για το μαύρο ψωμί
για τη ζωή των άλλων, τις ευγενείς επιδιώξεις τους
τις άριστες προοπτικές, τα παρεπόμενα της δόξης τους.

ΟΙ ΚΟΥΣΤΩΔΟΙ ΤΩΝ ΑΝΕΜΩΝ

Στ’ αμπάρι με τα σάπια κάγκελα
τις υποσχέσεις των κενταύρων
αλατισμένη λογική
φρεσκομαγειρεμένη
λαλούν κοκόρια και ξυπνούν τις συνειδήσεις.

Σκύψε, γονάτισε, προσκύνα
τους κουστωδούς των ανέμων
μην αμολήσουν τα σκυλιά και σηκωθούν τα κύματα
κι οι πειρατές παραιτηθούν στη μέση του πελάγου.

Πώς διαγουμίζουν τη ζωή σαν δεν είναι δική τους
πώς κυβερνούν τα βάθη της ψυχής μας!
Δούλοι πιστοί ξεχάσαμε πώς τραγουδούν ανέμελα
δούλοι πιστοί τα δόντια τρίζοντας
τ’ αφεντικά σαν το προστάξουν

Με τη συνείδηση στο πιάτο ξεβαμμένη
όνειρα σάπια φλούδες ελπίδων
αποξηραμένες δεσποινίδες
τους ανέμους, τους ανέμους, τους ανέμους!

ΛΕΥΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

Πώς σας διέφυγαν τα παροράματα
στις λευκές σελίδες;
Σας ξεγέλασαν φαίνεται
με την προσποιητή τους αγνότητα
την τρυφερότητα της ανέγγιχτης σάρκας.

Το τι δεν έγραψες ως όφειλες
το τι δεν έπραξες ή είπες εν καιρώ
οι αιτιάσεις, οι προφάσεις
οι στυγνοί λογαριασμοί
ο φόβος των Ιουδαίων
ο νυσταγμός της ψυχής
τα δάκρυα των κροκοδείλων

αυτά κι αν σε εκθέτουν
αυτά κι αν σου προσάπτονται
στις μαρτυρικές καταθέσεις
ως άκρως επικίνδυνα
αλλά σπανίως ανιχνεύσιμα
παρά τις φιλότιμες παρεμβάσεις
των ειδικών σωμάτων ασφαλείας
των εμβριθών διορθωτών και φιλολόγων
ανακριτών και μικροβιολόγων.

ΔΟΚΙΜΕΣ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΕΩΣ: Ποιητική Συλλογή του Λεωνίδα Γαλάζη εκδοθείσα το 2013

ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ

Πόσο τρόμαξε η γάτα σου
όταν οι δυο ξένοι με τα παράξενα πλουμιά
μπήκαν απρόσκλητοι στο σπίτι!
Και τι φόβο τράβηξε
αντικρίζοντας τον σκύλο τους η έρμη
το χλωμό τους άλογο, τα σπαθιά και το γεράκι τους

Κρύφτηκε σε μια γωνιά της αυλής και περίμενε
χωρίς να προβλέψει
πως σε λίγα λεπτά -δα κατέφθαναν οι γείτονες
και τ’ ασθενοφόρο χλωμό
πως δεν θα προλάβαιναν τα παιδιά σου.

Χωρίς να μπορεί και τώρα να το πιστέψει
πως αναχώρησες για πάντα.
Ποιος θα της δίνει τώρα σημασία
σε ποιου τα πόδια θα κάθεται
από ποιον θα ζητά με νάζι τα χάδια
ποιου τα λόγια θ’ ακούει;

Η ΣΚΟΝΗ ΣΤΑ ΠΛΕΜΟΝΙΑ ΣΑΣ

Γιατί να ενοχλήσουν τους επιστάτες
οι αναθυμιάσεις κι η μαύρη σκόνη
που κατακάθιζε στα πλεμόνια σας;

Μια λεπτομέρεια χωρίς σημασία
ήταν η σκόνη στα πλεμόνια σας.
Εκείνο που προείχε τώρα
ήταν η κατασκευή των δοκών και των υποστυλωμάτων
των στεγάστρων
των θυρών και παραθύρων
των συστημάτων συναγερμού και διαφυγής.

Η σκόνη στα πλεμόνια σας
ήταν δικό σας πρόβλημα και μόνο.
Ας το αντιμετωπίζατε με θάρρος, επιτέλους.
Και μόνοι!

ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ

Στη μητέρα μου

Τόσο κακό μέσα στο σπίτι
κι οι μέλισσες στον κήπο μας
δεν έλεγαν να μας αφήσουν ήσυχους.

Ποιος θα τρυγούσε τους ανθούς
που είδαν πολλά τα μάτια τους
κι όμως γιορτάζαν
ακόμα κι αν μας έβλεπαν
να κλείνουμε τα χάσματα στο πάτωμα
κι αυτά ν’ ανοίγουν πιο πλατιά,
να περιθάλπουμε τους τοίχους
και πάλι να φουσκώνουν
οι ρωγμές τους επικίνδυνα;

Κι οι μέλισσες το μέλι τους
και τα λουλούδια τ’ άσματά τους
κι εμείς διαβάζοντας σκεφτικοί
το λήμμα «περικαρδίτις»
να κρυφοκοιτάμε τον πατέρα σκυφτό
στο προσκεφάλι της μητέρας
την Παναγιά στην άκρη του κρεβατιού της
μ’ ένα στεφάνι στα μαλλιά
από λουλούδια του κήπου μας
και μέλισσες σαν προσευχές
σε κάθε ανθό που δάκρυζε
και πίκριζε το μέλι.

ΚΙ ΥΣΤΕΡΑ ΤΙΠΟΤΑ

Υγρό σκοτάδι κι ύστερα φως
κήπος δακρύων
σπιθόβολες κραυγές
πίσω απ’ τους λόφους
κύμβαλα, κρόταλα
εφήμερες χαρές
και νίκες
κι ανεμοσκορπίσματα.

Κι ύστερα φως
κι ύστερα γυμνός
κι ύστερα τίποτα
χωρίς καν τ’ όνομα σου.
Πηχτό σκοτάδι, νερό
πέτρες και κόκαλα.

Και ξανά στο φως
ν’ ακούς τα παραμύθια
που γλυκαίνουν την αλήθεια
να κοιτάς ακίνητος τα όνειρά σου
που καλπάζουν στο φως
χωρίς επίγνωση, χωρίς αιδώ.

Λεωνίδας Γαλάζης (βιογραφικό)

Ο Λεωνίδας Γαλάζης γεννήθηκε το 1962 στη Λευκωσία της Κύπρου. Σπούδασε ελληνική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και παιδαγωγικά στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου. Παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Είναι διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου με τη διατριβή "Ποιητική και ιδεολογία στο κυπριακό θέατρο (1869-1925)". Εργάζεται ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση. 

Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές και άλλα έργα

•  "Ματωμένα κοράλλια" (1979),
•  "Ο λοιμός και άλλα ποιήματα" (δίφυλλο, 1981), 
• "Ιατρική βεβαίωση" (1982, Βραβείο Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου για έργο νέου λογοτέχνη), 
• "Στυφά κυδώνια" (1988), 
• "Φωτηλασία" (1999) και 
• "Παραδαρμός εν αλφαβήτω" (2007) κ.ά. 
• Το 2010 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (Κύπρου) για την ποιητική του συλλογή "Λοκριγκάνα".
• Δοκιμές Συγκολήσεως / 2013
• Ληξιπρόθεσμες επαγγελίες / 2016
• Κειμενικές διαθλάσεις / 2012
• Η προσωποποίηση στο ποιητικό έργο του Κώστα Μόντη / 2008

Υπόγεια Στρώματα / Γαλάζης Λεωνίδας

Θαμμένος βαθιά
Κάτω από τόνους ανοχής
Χωρίς τις νενομισμένες τιμές
Και τους μακροσκελείς επικηδείους
Χωρίς τους προσποιητούς θρήνους
Των πληρωμένων επί τούτω γυναικών.

Καρφωμένος πάνω στα πετρώματα
Των υπογείων στρωμάτων
Αναδεύοντας τα χώματα
Νεκρός γι’ αυτούς
Μα για τον θάνατο μπελάς
Για τα καρφιά βραχνάς
Γυρίζοντας σαν σβούρα μες στον τάφο σου
Ξυπνώντας κάθε τόσο τους συγκάτοικους
Που ξέχασαν για πάντα τα ρολόγια
Τον ήλιο και τις επισυναπτόμενες κορδέλες της ζωής.

Θαμμένος αναδεύοντας καρφιά
Δεμένος στο κατάρτι των στιγμών που δεν παρέρχονται
Για τα ρολόγια τίποτα
Μόνο φωνές από τα βάθη
Του τάφου που χορτάριασε
Των απειλών που δεν εκφέρονται
Παρά κάτω απ’ το χώμα.

Βαθιά θαμμένος
Ενωμένος με τις πρώτες ύλες
Της αποστολής των υποδίκων
Των πάσης φύσεως εκτελεστικών οργάνων
Γραναζιών, εξαρτημάτων, υποστυλωμάτων
Και συναφών αναλωσίμων υποσυστημάτων.

φλούδες νοημάτων / Γαλάζης Λεωνίδας

Σκέψου πρώτα τους κανόνες του παιχνιδιού
Μην αφεθείς στις πρωτοβουλίες του κοπαδιού
Των αγαθών κι ανήξερων προβάτων
Που μηρυκάζουν φλούδες νοημάτων.

Λέξεις μαγειρεμένες με λάδια τοξικά
Καταναλώνουν άφοβα μαύρα λαγωνικά

Επιζητούν τη λάσπη τα γουρούνια
Καρπούζια, πεπονόφλουδες
Λέξεις αποδιοπομπαίες
Ακατάδεχτες σημαίες

Ποιήματα για τους καλάθους των υπεραγορών
Εν μέσω προσφορών
Κορδέλες στα μαλλιά ανέφελων κυράδων.

Τι λέξεις βαρυσήμαντες
Τι σπάνια νοήματα
Στα τρίσβαθα του νου τους

Σαν δίνουν μάχη εν ονόματι των ιερών συμβόλων
Δήθεν μακράν αντισταθμίσεων
Άνευ ζιζανίων και τριβόλων.

οι κουστωδοί των ανέμων / Γαλάζης Λεωνίδας

Στ’ αμπάρι με τα σάπια κάγκελα, τις υποσχέσεις των κενταύρων
Αλατισμένη λογική
Φρεσκομαγειρεμένη
Λαλούν κοκόρια και ξυπνούν τις συνειδήσεις.

Σκύψε, γονάτισε, προσκύνα
Τους κουστωδούς των ανέμων
Μην αμολήσουν τα σκυλιά και σηκωθούν τα κύματα
Κι οι πειρατές παραιτηθούν στη μέση του πελάγου.

Πώς διαγουμίζουν τη ζωή σαν δεν είναι δική τους
Πώς κυβερνούν τα βάθη της ψυχής μας.

Δούλοι πιστοί ξεχάσαμε πώς τραγουδούν ανέμελα

Δούλοι πιστοί τα δόντια τρίζοντας

Τ’ αφεντικά σαν το προστάξουν

Τη λογική στο πιάτο φρούτο συνείδηση
Όνειρα σάπια φλούδες ελπίδων
Αποξηραμένες νόστιμες δεσποινίδες
Τους ανέμους, τους ανέμους, τους ανέμους.

ΑΓΥΡΙΣΤΗ ΣΚΛΑΒΙΑ / Λεωνίδας Γαλάζης

Νόμιζες πως τα κορίτσια που χάνονταν για μέρες κυοφορούσαν την ανταρσία. Τα δάκρυα της ροδιάς δεν ωφελούσαν. Κι εσύ τα γύρευες στον ουρανό. Οι φλόγες που τύλιγαν το σώμα τους. Κι οι κρυψώνες τους. Με το πικρό ψωμί της αμαρτίας και τις ελιές. Κι οι γριές με σάπια μήλα στην ποδιά τους.

Ούτε που πρόσεχες πως σφύριζαν τα σκολιαρόπαιδα. Κι έπεφτες σ' ένα πηγάδι και τρέχαν τα κορίτσια που τόσες μέρες γύρευες στο δάσος. Πιο σκοτεινά με το χνούδι των κυδωνιών. Γυρεύοντας τα μυστικά τους στο πηγάδι. Πικρό ψωμί κι ελιές. Κι ύστερα κόλλυβα.

Και δεν μπορούσαν να σε δουν εκεί που πολεμούσες. Με τις δυνάμεις του θανάτου. Κι ύστερα τρέχαν στα ξωκλήσια να ξεπλύνουν τις πομπές των προγόνων μας. Μα του κορμιού τους κάθε κύτταρο διαπέρασαν οι ρύποι και τρέμανε.

Κι ας τις καλούσαν οι μάρτυρες τη σκλαβιά ν' αποσείσουν. Μα κείνες προσεύχονταν... Σκυλιά, πώς μαγαρίσατε της ύπαρξής μας κάθε χνάρι; Με τα γρόσια να κουδουνίζουν στα κεφάλια σας.

Λεωνίδας Γαλάζης 

ΚΥΠΡΟΣ του Λεωνίδα Γαλάζη

Τόσοι καημοί που σ’ έζωσαν
και σ’ έριξαν στο χώμα,
μα μάχεσαι και με ψυχή
και λιονταρίσιο σώμα,

Μα μάχεσαι κι ορθώνεσαι
λαμπάδα μες στους κόσμους
να φέγγεις στους μικρόψυχους
μάνα, πατρίδα, φώς μου.

Ο μεγάλος Σαμάν / Ποιητική Συλλογή του Κώστα Βασιλείου εκδοθείσα το 1977

Ο Αισχύλος και ο Γιάννης / Βασιλείου Κώστας

Δεν είναι αρκετό να ’μαστε άριστοι

Ποιητές της καρδιάς και του ύφους

Έλεγε πικραινόμενος εν εαυτώ

Κοιτάζοντας τη μάχη από ένα βράχο

Ο Ριμαχό – κι ο Ριμάχο

Κοιτάζοντας τη μάχη από ένα μύλο

Δεν είναι αρκετό να ’μαστε άριστοι

Ποιητές της φωτιάς και του πλήθους

Πρέπει να γίνουμε και άριστοι

Πολεμιστές, σαν τον Αισχύλο

Που πολέμησε στον Μαραθώνα.

Δεν γίνεται, τους φώναξε

Μέσ’ από την καρδιά της μάχης

Η Ριμαχόνα – πρέπει να διαλέξετε

Γιά ποιητές γιά στρατιώτες, αν αμφιβάλλετε

Ρωτάτε τον Διονύσιο Σολωμό και τον Ρήγα Φεραίο

Ρωτάτε τον Δώρο Λοΐζου και τον Παύλο Τελώνη

Που κάτι ξέρουν για το μέγα δίλημμα.

Μ’ αν θέτε σώνει και καλά να είστε και τα δύο

Πρέπει πρώτα να γίνετε γενναίοι πολεμιστές

Με στήθος

Κι ύστερα, αν επιβιώσετε

Γενναίοι ποιητές

Με ήθος

Σαν τον Αισχύλο και τον Γιάννη

Τον Μακρυγιάννη.

Μικροί Εσπερινοί του Κώστα Βασιλείου

1

Κάθε φορά που κατεβάζω στην αυλή 
Μ΄  ένα μονόχειρο σιτάρι 
Τα περιστέρια

                                 Ο Βασιλάκης 

Τρέχοντας χαρούμενος ανάμεσά τους 
Τα ανεβάζει πάλι στην άκρη της στέγης 
Και στέκεται και τα θωρεί 
Περίλυπος 

2

Κι όταν ακούστηκε η καμπάνα του εσπερινού 
Σταμάτησε να κυνηγά τα περιστέρια 
Κι άρχισε να χορεύει 

                                  Εκείνος 

Δώδεκα μηνών Και η καρδιά του 
Δώδεκα μηνών

Ο μικρός πρίγκηπας του Κώστα Βασιλείου

Τρια μερονυχτα τον εψαχνε μεσα στο πληθος
Στην αγορα, στα καταγωγια και στα γυμνασια
Η μανα του η ανυμφευτη η Αγγελικα
κι εκεινος
Ποιος να το φανταζοταν για εναν μπασταρδο
Για εναν αξεστο δεκαεφταχρονο νησιωτη
Κατω απ’ τους ιστορημενους θολους του Ναου
Ν’ ακούει με κατανυξη τους σεβασμιους γεροντες
Το Santo Rossi, τον εξοριστο της liberta
Τον Alessandro Manzoni, το δασκαλο της αρετης
Τον Bernardo Bellini, το μαστορα της γλωσσας
Κι αλλους πολλους και πανω απ’ ολους
Το Monti, το Vincenzo Monti
Τον ιεροφαντη της ποιησης.

Και αιφνης να στηνει το κορμακι του αναμεσο τους
Να ψελνει μια τερτσινα απο το Βιβλιο των Cantos
Και να ρωτα και να ξαναρωτα για το αποκρυφο της νοημα
Για το χυμενο αρωμα που υπαρχει περα απο το νοημα
Κι εκεινοι να του αποκρενονται κι αυτος να επιμενει
Και να τολμα να συζητει μαζι τους για τις αποχρωσεις
του νοηματος, το φως
Που υπαρχει εξω απο το ποιημα
Κι ολοι να τον θαυμαζουν για τη φρονιμαδα του
Κι ο Santo Rossi χτυπωντας τα χερια
— O Greco
Tu farai dimenticare il nostro Monti — κι ο Monti
Ο Vincenzo Monti αλλαζοντας χρωματα
— Υακυνθηνε
Δε φαινεται να σε λειπουν ολοτελα οι γιακυνθοι
Κι αν θες τη συμβουλη ενος πατερα γενου κριτικος
Θα ’σαι ο ιδανικοτερος ερμηνευτης του εργου μου
Μ’ αν θελεις σωνει και καλα να γινεις ποιητης
Αξιος να διαβεις την Ωραια Πυλη
Δεν πρεπει να συλλογιζεσαι τοσο
Να αισθανεσαι πρεπει να αισθανεσαι

Κι ειπε τη λεξη αισθανεσαι με μια βαθεια ανασα
Κι οπως αγγιζει ενας ιερεας το ευαγγελιο
Ακουμπησε το χερι στο σημειο της καρδιας

Με την Καρδια.

Με την καρδια — με το αιμα της καρδιας
γραφει ο ποιητης τους στιχους του
Με την καρδια — με το αιμα της καρδιας
σωζει ο αντρας την τιμη του
Με την καρδια — με το αιμα της καρδιας
σμιγει ο πιστος με το θεο του
Μην πεις ποτε σου στην καρδια σταματα ως εδω
Εδω το επιτρεπτο, εκει το ανεπιτρεπτο — ποτε
Δε θα σου πει ποτε η καρδια μην προχωρησεις ως εκει
Εκει το ανεφικτο, εδω το εφικτο
Κι ο νους
Είναι θανασιμο αμαρτημα στην ποιηση
Εναντια στη φυση της ποιησης
Με το νου
Μπορει ν’ απομονωνεις εξοχες στιγμες
Δε θα μπορεσεις ομως να συνθεσεις το Χρονο
Μπορει να φτιαχνεις αψογες κολονες
Δε θα μπορεσεις ομως να οικοδομησεις το Ναο
Με το νου
Δε θ’ αναστησεις απ’ τα κοκκαλα
Τη λευθερια

Με την ΚΑΡΔΙΑ — Και με το ΝΟΥ

Απαντησε ευθυς ο Νεος Ποιητης
Με σεβασμο αλλα και σιγουρια που τη βεβαιωναν
Οι χτυποι της καρδιας του — με το νου

Πρεπει πρωτα με δυναμη να συλλαβει ο νους
Κι επειτα η καρδια θερμα να αισθανθει
Ο,τι ο νους εσυνελαβε — κι ο Λογος

Κι οπως μιλουσε, το κορμακι του
Μετακινηθηκε προς την Ωραια Πυλη
Και, εν αρχη ην ο Λογος, ειπε
Και ο Λογος ην προς τον Θεον
Και Θεος ην ο Λογος.

Γενάρης 1978

Από την Ποιητική Συλλογή: Κώστας Βασιλείου, Ο Πόρφυρας. Ποιήματα, Λευκωσία 1978, σ. 58-60

Τα επίθετα / Βασιλείου Κώστας

Δεν πρόφτασε καλά καλά να γίνει δήμαρχος

Ο κύριος Ριμαχό, κι όπως το είχε υποσχεθεί

Κήρυξε εκστρατεία ενάντια στα επίθετα.

Δεν είναι κατάσταση αυτή, έλεγε και ξανάλεγε

Κάθε φορά που σηκώνεται ένας άνεμος 

Να γεμίζει η πόλη, κι ούτε ένα παράθυρο

Ούτε την πόρτα σου να μην μπορείς ν’ ανοίξεις.

Κι έδωσε εντολή στην καθαρίστρια

Να πάρει σβάρνα δρόμους και πλατείες

Να τα σκουπίσει.

Να τα σκουπίσω κύριε δήμαρχε

Του είπε η Ριμαχόνα, αλλά να με συμπαθάτε

Δεν μπορώ να καταλάβω τι σας έπιασε με τα επίθετα, καλά

Να προσπαθήσουμε να περιοριστούμε στα ουσιαστικά

Μα γίνονται ουσιαστικά χωρίς επίθετα; δεν γίνονται

Όπως δεν γίνονται ουσιαστικά χωρίς τα ρήματα.

Αφήστε τώρα που είναι βαρυχειμωνιά και πέφτουν

Με τη βροχή και τον άνεμο –την άνοιξη

Μα και το καλοκαίρι ίσαμε τον Αύγουστο

Αν τύχει να περάσετε καμιά φορά απ’ το χωριό 

Έχω μια ροδιά στην αυλή μου, μια ροδιά

Με κάτι κόκκινα ρήματα, με κάτι κόκκινα ουσιαστικά

Να τα κοιτάζεις και να σε πονούν τα μάτια

Να τα ξανακοιτάζεις και να σου έρχονται δάκρυα στα μάτια

Έτσι καθώς τα βλέπεις να υπάρχουν και να αναπνέουν

μέσα σε μια θάλασσα