— Ἡ Γή μας ἡ ἀχόρταη — / Νικόλα Ματθαίος

 2ο βραβεῖο, στὰ πλαίσια τοῦ Β’ διαγωνισμοῦ ποίησης στὴν Κυπριακὴ διάλεκτο

....

Στὴν γή μας τὴν ἀχόρταην ποὺ τρώει τοὺς ἀδρώπους

Μὲ κόκκαλα τὰ χώματα

Σαννάχεν τρία στόματα

Πο'γιώμωσεν τοὺς τόπους

Τραοῦιν ἐν ποὺ ἔγραψα, τὰ κούτζια νὰ ἀφήσει

Τὰ ὄμορφα τὰ πλάσματα

Τζιαὶ τῶν γονιῶν τὰ κλάματα

Κάποτε νὰ δροιτζίσει

Ἔφας μωρὰ π'ον ἄουρα ,νέους πού 'ταν ἀθάσια

Θέλεις νὰ πεῖς ἀρέσα σου;

Πῶς τὰ χωνεύκεις μέσα σου;

Δίχα νὰ ’σιεις στομάσια;

Ἔν κρολοᾶσαι τὲς φωνές; μανάες ξεψυσιίζουν!

Δάκρυν ἔν νώθεις βαρετόν;

Ὄξα λογιάζεις τὸ νερὸν

Τάχα πώς σὲ ποτίζουν;

Ποιός σοῦ ’δωκεν δικαίωμα ν'ἀννεῖς μόνη σου λοῦκκον;

Τζιειμέσα γέρους τζιαὶ μωρά

Νὰ κόφκεις σἄλλους τὴν χαράν

Τζιαί νὰ τοὺς βάλλεις βοῦκκον;

Μάντα κατάραν ἔβαλες,τζι’εἴντα κακὸν σὲ πέμπει;

Στομάσιιν ποῦ ηὗρες γερὸν

Τζι ἔφαες τὸν Κυπριανὸν

Τζιεικάτω εἰς τὰ Τέμπη;

....

-Τζι ἄν απαντήσῃς ἀσσιημα, στὸν πόνον ποὺ μοιράστην

Εὐτζὴν βάλλω νὰ σὲ θωρῶ

Μαύρην ,ξερὴν δίχα νερόν

Τζιαί πέμπω την τοῦ πλάστη-

Ματθαίος Νικόλα: Ένα βραβευμένο ποίημά του / 2022

 Ο έρωτας εν αθασιά,αθάνατα μυρίζει

Με τόν αέρα που φυσά Κοφκει την γην εις τα μισά Τον κόσμον τον γυρίζει Τζεινοι καρποί που εννα φκουν ωραίοι,μυροδατοι Που το χωρκό σου αν ιφκείς Δοτζιμασε Τζιαι εννα δεις Πων ομορκιά γεμάτοι Έσιει τζιαιρο που σαν αττεί,άξξιππα μαρανισκει Εν αδρωπος που καρτερεί Ώσπου να τού'ρτει το γυρίν Τζιαι το σπορίν του βρίσκει

Αν δεν ιγλεπεις το δεντρόν καλά αν μεν το σάσεις Ένθα φυτρώσει να ξεβεί Στην γην πάλε θα κατεβεί Καρπούς τζι εθθεν να πιάσεις Που την ποτίζεις πρόσεχε,να μεν την πολλοπνίξεις Να βάλλεις τα λιπάσματα Των αισθημάτων πλάσματα Χαμαί να μεν τα ρίψεις Αν την προσέχεις έξερε αιώνες πως θα ζήσει Τζι αν τα κλαδκιά της θα κοπούν Άλλα που πάνω εννα φκουν Τζι έρωτας εθθα σβήσει Θα παραμείνει ζωντανός κόμα τζιαι μεστο χώμα Μόνο τα μμάθκια σ'ανοικτά Αν τα σσιεπάζεις ναν σφηκτα Με τ έρωτα το στρώμα

Ποίημα του Ματθαίου Νικόλα

 ΤΖΙΑΙ κάθε νύχτα ερκεται,ο εφιάλτης παλε

Νυχθημερόν παρακαλώ

Την θυμησήν που τον χαμόν

Έλα θεέ Τζιαι φκάλε

Ήμουν Μιτσήςς εφτά γρονών,μα πάλε αττυμούμαι

Μα κάθε νύχτα μια φωνή

Εν την ψυσιήν μουπου πονεί

Τζι ακόμα εν τζοιμούμαι

Θυμίζει μου την εισβολή,που πέρασα καμπόσα

Που ήρταν μέσ'το σπίτι μου

Τζι'εν φεφκει που την μνήμη μου

Δικούς μου που σκοτώσαν

Εμπήκαν μέσ'το σπίτι μου,τον τζύρην μου τζι επιάσαν

Μα'ν τους εφάνειν αρκετό

ΤΖΙΑΙ πέψασιν Τζιαι τον στρατόν

Τον σπίτι τζι εχαλάσαν

Θυμούμαι τζιαι την μάνα μου, που ήταν μέσ'το κλάμαν

Τζι είπα της πέρκει μου χαρεί

Να γαληνέψει στην ψυσιήν

Να κάμει ενα τάμαν

Ημέρα ητουν της Παναγιάς, Τζιαι ήρταν πάλε πίσω

Μα'ν έμπορα εγιώ μιτσής

Άοπλος δίχα της ψυσιής

Τον Τούρκο να κουντίσω

Τζι έπιαεν μου την αρφή,π'εκράουν εις τ'αγκάλια

Τζι εβιασεν την το τουρτζιν

Κατάρα να σιει τζι οι ευτζήν

Που την έκαμε χάλια

Ακούω κόμα τες φωνές,π'έβαλλεν η αρφή μου

Ξαπόλα την ρε Τζιαι πονεί

Είπεν η μάνα στο τουρτζίν

Πονεί την η ψυσιή μου

Εν του εκάνεν το μωρον, τζι εγύρισεν στην μάνα

Θυμούμαι που'τρωεν ραφτίν

Μα'ν εξεστόμησε με γριν

Τζι έτσι την επεθάναν

Τζιαι μείναμεντε μόνοι μας, δίχα γονιους στην ζησην

Τζι εθκιωξαν μας πού το χωρκονν

Τζι έτσι που κάτω που δεντρόν

Εγιούτησε να σβήσει(η αρφη)

Πρώτη φοράν εμίλησα,για τούτα που εγίναν

Λαλώ τα να συμμορφωθεί

Σε τούτον σαν τα λησμονεί

Το Τούρκο τζι επροσσιύναν

Στον πόλεμον ρε οχτρός, μάθετε εν λυπάτε

Εν η διτζιέφαλη κουφή

Μα φκάρτε τον που τούντην γην

Τζιαι μεν του γονατάτε

Υπόσχεση / 1ο Βραβείο /Νικόλα Ματθαίος

 

Ματθαίος Νικόλα: Τρία (3) ποιήματα

 Η εκκλησιά ετέλιωσεν

Φκαίνουσειν ουλλοι έξω

Το μόνο που εσκεφτουμουν

Το πλήθος πως θα ρεξω

Φτάνω τζιαμε στην έξοδο

Μία κλαμένη μάνα

Ήθελε για το γιουι της

Ένα ποτήρι γάλα

Εκοντοστάθηκα τζιαμέ

Τζιεθώρουντην με λύπη

Τζιαι έλεα πού μέσα μου

Τίποτε δεν μου λείπει

Εία τζι εγιώνι τον παπά

Να μας λαλεί σταθείτε

Κάμετε ένα ψυσιηκο

Μεν φκιάζεστε να φύτε

Φκάλει Τζιαι που την πούγκα του

Το οφζιερο τσεντί του

Βάλλει το σιερι στην καρκιά

Τζιαι βόθαμαι η Παναγιά

Να πίαει προσευκή μου

Τζιαι το τσεντί εγέμωσε

Φταίει Παναγία μας

Τζι η μάνα που εστέκετουν

Εθωρεν την μαθκιά μας

Ο κόσμος συγκινήθηκε

Τζι έδωκε της βοήθκεια

Τζιαι καμνουν την χαρούμενη

Όπως τα παραμύθκια

Τζιαι λαλεί η μάνα στον κόσμο:

- Παπά μου σε ευκαριστώ

Εμεν που ελυπήθεις

Τζιαι τζιείνα που πεν ο Θεός

Εσουνι εθυμηθεις

- Ο γιος μου εαρρωστησεν

Που την πολλήν την πείνα

Όμως παπά χάρι σε σεν

Υγεία του επείρα

- Ανατρέπουμαι που στέκουμαι

Δαμέ Τζιαι ζηθκιανεύκω

Μα όμως για το γιουην μου

Δαμέ θα καταφεύκω

-Τρέχουσειν άπου την χαρά

Τα μάθκια τα δικά μου

Αφού με την βοήθειά σας

Θα φκει η ευτομα μου

-Κάποτε ήμουν πλούσια

Ευκαριστώ δεν λάλουν

Μα τώρα μεστην φυλακή

Βουρουν για να με βάλουν

- Να είσαστε ευγνώμονες

Θεό να φκαριστάστε

Για να μεν έρτει μέρα που

Που κόσμο να ζητάτε

- Το χρήμα Κάμνει μας κακό

Τζιαι η αγνωμοσύνη

Φκάλει που την καρδιά μας

Την μιάλην ευφροσύνη

Τζιαι απαντά ο γερό παπάς:

-Τούτος που σε βοήθησε

Εν είμαι γιω παιδί μου

εν ει η μάνα του Χριστού

Τζι η ταπεινή ευχή μου

- Μαθήματα μας έκαμε

Αδέρφια μου θωρείτε;;

Πόνο που έχει στην ψυσιή

Μηδέν να προσποιείται;;

- Αν θέλετε να μπούμε ντε

Μέστου θεού βασίλιο

Τζιαι να αμπλεψουμε μαζί

Του πνεύματος τον ήλιο

- Να ελεήτε τους φτωχούς

Σαν ναναι συγγενείς σας

Να τους διάτε ότι μπορεί

Τζιαι έχει το πουτζί σας

- Δέτε τούτον τον άνθρωπο

Με την χαρά στα μάθκια

Τζιαι αν εξαναείδετε

Χαρά σ' έτσι παλάθκια

- Ο Κύριος στην κρίση μας

Πού τούτα θα μας κρίνει

Τζιαι εις τες πράξεις τις καλές

Εμάς μας παροτρύνει

- Εγιώ εσάς ευκαριστώ

Αγάπη που κρατείτε

Τζι' όποιον φτωχό αμπλέπετε

Εσείς τον ηρεμείτε

-Νασαστον ούλλοι σας καλά

Να έχετε υγεία

Τζιαι κάθε βήμα στην ζωή

Να γλεπει Παναγία

-Παέννετε στα σπίθκια σας

Τζιθκιάστε μ'ηρεμία

Τζιαι να χετε τον Ιησούν

Ως μια παρηγορία

Εγιώ σε λλιον θα χαθώ

Νάβρω τον Ιησού μου

Που τον βαστώ πολλά σφηχτά

Τζι εν Πάντα μεστον νού μου.

Τζιαι ο παπάς επεθανεν

Μετά που 2 3 ώρες

Μ'ακομα Τζιαι στον θάνατο

Γαλήνιο τον θωρες

Εκάμαν την κηδεία του

Τζι εβλεπασειν αγίους

Τζιαι εθρυνούσασειν

Μ ' άλλους τόσους οσίους

Εις την κηδείαν είρτασειν

Η μάνα τζιαι ο γιός της

Ηρτεν να δεί τον γέροντα

Π ωταν πνευματικός της

Η ιστορία μας λαλεί

Τους πάντες ν ' αγαπούμε

Αν θέλουμε να ζήσουμε

Με τον Θεό να σμήξουμε

Τούτους να βοηθούμε

Τζιαι για να δούμε τον Θεό

Πρέπει να ελεουμε

Τζιαν σσεν Τζιαι για τον δίπλα μας

Να πα να λατσιηστουμε

Την χάρη του πατέρα μας

Έτσι εννα γευτούμε

Τζιαι την υπόλοιπη ζωή

Με πίστην εννα ζιουμε

**

Σταυραετός του Μαχαιρά

Τούτη πατρίδα η μικρή

Γέννησε παλλικάρκα

Που πέθαναν για λεφτεριά

Της μάνας τους καμαρκά

Ένας που τζείνους ήτανε

Γρηγόρης Αυξεντίου

Στο μασιαιρά σκοτώθηκε

Τζι'ας είχε τζιαι κερφίου

Εγγλέζους δεν φοηθήκε

Πολέμησε μ' ανδρεία

Τζι ούλλους εμάς εσκέφτηκε

Τζιαι την ελευθερία

Μόνος του επολέμησε

Μπροστά που τους Εγγλέζους

Τζιαι δεν εκαταφέρασειν

Ποττέ αυτόν να παίξουν

Πετρέλαιο του σύρασειν

Έξω να φκει τζιαι τζείνος

Μα τζείνος εσυνέχιζε

Χωρίς κανένα ίχνος

Ώσπου του ήρωα αυτού

Έφκηκεν η ψυσιή του

Που τζείντο Άγιον σώμα του

Τζι έκρουσεν το κορμί του

Για μας ένι αθάνατος

Ποττέ δεν τον ξεχνούμε

Γι'αυτό με δόξες τζιαι τιμές

Θα τον ευχαριστούμε

Για μας που εσκοτώθηκε

Τζι έχασε την ζωή του

Μα δεν εσκέφτηκε ποττε

Πως εννα φκει ψυσιή του

Θέλω εμείς ούλοι μαζί

Αυτόν να μιμηθούμε

Για νάρτει το ποθούμενο

Εμείς να ενωθούμε

Ο Αυξεντίου αγάπησε

Τζι ελάτρεψε πατρίδα

Μα τόσα χρόνια έλεεν

Την ένωση δεν είδα

Γι'αυτό τζιαι επολέμησε

Με πίστη τζιαι με θάρρος

Τζιαι δεν τον ένοιαζε ποττέ

Πως εννα έρτει ο χάρος

Το μόνο που χεν εις τον νου

Χριστόν τζι ελευθερία

Που τούντον αγγλικό ζυγό

Που είχεν εξουσία

Τον χάρον εις τ' αγκάλια του

Εκράτεν τζι έσφηγγεντον

Μα ύστερα που μια ψευτιά

Ο χάρος έκρουσεν τον

Ο χάρος ήξερε καλά

Πως δεν θα τον νικήσει

Μα μέσα κόμα στην φωθκιά

Εν θα τα παρατήσει

Έτσι φωθκιά του σείρασειν

Αλλιώς δεν εμπορούσαν

Τούντον μεγάλο ήρωα

Δεν θα τον ενικούσαν

Μακάρι να υπήρχασειν

Κοπέλια σαν εκείνον

Τζι' Κύπρος μας ελληνική

Που τότες εναν ήτον

Μα όμως λλίοι Εμείνασειν

Τζιαι σγιαν αυτόν να είναι

Που να τους νοιάζει η πίστη τους

Τζιαι ήρωες να είναι

-Την δόξα δεν την ήθελες

Μόνο ελευθερία

Τζιαι για την πίστη του Χριστού

Πολέμησες μ' ανδρεία

-Τέλος εγώ θα σε τιμώ

Ώσπου να φκει ψυσιη μου

Γιατι σε σεν εγιώ χρωστώ

Ελεύθερη ζωή μου

-Για μεν που επολέμησες

Για μεν Τζιαι τα παιθκιά μου

Τζιαι την αγία πίστη μας

Να έχω στην καρκιά μου

***

Ακούω τα που τρίζουσειν

Τα κόκκαλα ηρώων

Που χασασειν τους κόπους τους

Τζιαι λευτεριά ανθρώπων

Θωρώ τον γέρο του Μοριά

Σιηφτό,μαραζομένο

Να κάθεται να μεν μιλά

Τζι έχει σορό παράπονα

Τζιαιν σγιαν ισκοτωμενος

Γυρίζω που τ'αρίστερα

Είδα Καραϊσκάκη

Ήταν Τζιαι τζεινους σκεφτικός

Όμως πολλά σιωπηλός

Εσκεφτετουν την μάχη

Ήντα να δω φωνάζω τους

Τί έχετε φωνάζω

Τζιαι απαντά ο Θεωρης

Τον τόπο μου "θαυμάζω"

-εγιωνι Τζιαι άλλοι πολλοί

Εφτύσαμε τζιαι γαίμα

Για την Ελλάδα ελεύθερη

Αφηκαμε το ψέμα

-Έχετε Τούρκους δίπλα σας

Κρατούν μας την πατρίδα

Μα πάτε τζι'αγοράζετε

Μαζί τους την μοιράζετε

Του Έλληνα μερίδα

-Τούτα σας έμαθα ωρε;;

Πατρίδα να πουλειτε;

Πατρίδα να προδίδετε;

Τζιαι μεν κατηγορείτε;

-Βλέπω τους να μεν νοιάζονται

Για την Ελλάδα πλέο

Μόνο για τα λεφτουθκια τους

Μα Τζια ρα καρεκλουθκια τους

Που κάτω γιω θα κλαίω

-Άλλοι δεν θέλουν τον στρατό

Μα ώσπου εννα πάει

Με τουντην νοτροπια σας

Ο Τούρκος θα σας φάει

-Βλέπω τζιαι κάποια άτομα

τους Τούρκους να τους θέλουν

Τζιαι με τον τουρκικό ζυγό

Με πίστη να οδεύουν

-Ελπίζω όμως στον Θεό

Τζιαι τ' Ελληνόπουλά μας

Απού Ελλάδα θέλουσειν

Τζιαυτην την ελετρεφκουσειν

Εν τα καλά παιθκια μας