"Τα ποιήματα του Φεβράρη", Λευκωσία 1996 / Νικολάου Πολύβιος

 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΗ

Γ

Σηκώνεσαι ελάχιστα

και βλέπεις στον άλλο Πενταδάχτυλο

Φλαμούδι Δαυλό ιερή Ακαθθού

μικρές πατρίδες της μέλισσας

που δεν τες τρυγάει κανείς

ξεροί βολβοί κυκλάμινων

που δεν τους χωρά’ η γη

σημεία των πολυβολείων

τώρα

ν’ αδιαφορούν

λιοχώρια των αιώνων

ν’ αποστρέφονται τον άνεμο

και τη μάνα του

και τη γενιά του

καρτζί στην άλλη θάλασσα

Δ

Κλείνεις τα μάτια επιστρέφοντας

ώρα που κατεβαίνει ο ήλιος

κι ο δρόμος παίζει μαζί σου

στες στροφές των υψάρων

ανάμεσα Γαστριά και Πατρίκι

η Βάλια σε αποχαιρετά

ίδια φιλία που αραιώνει

η μυρωδιά της

μόλις ο δρόμος ισιώνει κι ανοίγει

στο φως

που σε πιτσιλίζει

χίλια κομματάκια το φως της πρώτης θάλασσας

σαν από πλατιά υγρή φλέβα υψάρων που συνεχίζεται

και σε προσεγγίζει ανεπαίσθητα

αυτό είναι λες το Πογάζι

καλός σταθμός

τα ζευγαράκια μετρούν το πέτρινο στήθος

της αποβάθρας

μέσα στ’ απλωμένα δίχτυα

τετραγωνίζεται όλ’ η θάλασσα […]

«Προδιαγραφή για τους νέους ποιητές από την Αμμόχωστο" (1976).

ΠΙΟ ΠΙΣΩ

Να πάμε πιο πίσω

Να πάμε πρέπει πιο πίσω

Αλλιώς δεν γίνεται

Ο σημερινός μας τόπος

Η σημερινή μας ζωή

Φόρεσε φόρεσε

Πλύνε πλύνε, σιδέρωσε σιδέρωσε

Κομμάτιασε κομμάτιασε

Ξεφτισμένο ρούχο

Δεν μας χωρεί, δεν μας φτάνει

Αλλιώς δεν γίνεται

Να πάμε πρέπει στα περασμένα

Εκεί ν’ απλώσουμε λίγο τα πόδια

Να σκεφτούμε πάλι, να ξαναξεκινήσουμε

Από τα περασμένα

Να μιλήσουμε, αν θα μιλήσουμε

Να φωνάξουμε, αν θα φωνάξουμε

Κι ας μας ακούσουν μόνον οι νεκροί

Τ’ αποκεφαλισμένα αγάλματα

Τα κουφάλαλα σπίτια

Οι τυφλωμένοι δρόμοι

Οι χωρίς πόδια πλατείες

Όχι όμως με αυτά τα αστεία ρούχα

Της «άνετης προσωρινότητας»

Που πάσι να γίνουν ένα

Με το πετσί μας

«Τὰ ποιήματα τοῦ Φεβραρη» / Πολύβιος Νικολάου / 2 ποιήματα

ΠΟΛΥΒΙΟΣ Σ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΜΟΝΑΞΙΑ ΣΕ ΔΙΠΛΟ ΚΡΕΒΒΑΤΙ

Νὰ μὴν ἀπομείνω μόνος

Νὰ μὴν ἀπομείνω ἔχοντας δίπλα μου

Αὐτὸ τὸ σαβανωμένο παρόραμα

Ποὺ τρυπώνει καὶ σὲ μάτια κλειστὰ

Τὴ γυρισμένη ἱδρωμένη πλάτη

Τὸ κουλούριασμα τῶν παγωμένων ποδιῶν

Τὰ σφιγμένα χέρια στὸ στῆθος

Τὸ ὁλόσωμο ἀναφιλητὸ

Τὸ φόβο τῆς ἄλλης μέρας

ΤΟ ΑΛΛΟ ΜΙΣΟ ΣΟΥ ΣΩΜΑ

Ἂς ἔλθει ἐπιτέλους

Εἰκόνα, μιᾶς στιγμῆς ἐκτύφλωση

Τὸ ἄλλο μισό, τὸ ζωντανό σου σῶμα

Καὶ καμιὰ ἂς μὴ μᾶς φέρει ἐλευθερία

῞Ο,τι πέρα ἀπὸ τὴν πληγὴ ποὺ μᾶς πλήγωσε

Ἐκεῖ νὰ μὴν τελειώνει ἡ λεκάνη σου

Ὅλο νὰ ξεδιπλώνεται κι ὅλο ν᾽ ἀνοίγει

Γοργόνα ὅλα γύρω νὰ μὲ τυλίγει

Πότε ἐπιτέλους θὰ φέρω τὰ πόδια μου;

Πότε θὰ σταματήσω

Νὰ μπαίνω καὶ νὰ βγαίνω σ᾽ ἕνα ὄνειρο

Ποὺ δὲν εἶναι δικό μου;

Ξέξασπρα μάτια, ξέξασπρα χείλη

Λευκὸ φῶς ἁπλωμένο στὰ στήθη

Πετρωμένοι καρποὶ παγωμένων χεριῶν

Τίποτε νὰ μὴ μπορῶ πιὰ νὰ μὴ βλέπω

Κι ὅλο νὰ σε γυρεύω

Κάτω ἀπὸ άναποδογυρισμένα μαλλιὰ

Οὔτ᾽ἕνα σημάδι προσώπου

Από τη συλλογή «Τὰ ποιήματα τοῦ Φεβραρη», ἐκδ. Κυπρογένεια, 1996, Κρατικὸ βραβεῖο ποίησης 1997.

Πολύβιος Νικολάου (βιογραφικά στοιχεία)

Ο Πολύβιος Νικολάου ( γεννήθηκε στην Αμμόχωστος, 1941 και απεβίωσε το 2022) μετά την αποφοίτησή

του από το γυμνάσιο της γενέτειράς του, σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργάστηκε αρχικά στη Μέση Εκπαίδευση και έπειτα στο Ρ.Ι.Κ. (1968-1979), πριν αναλάβει διάφορες διοικητικές θέσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. 

Ποιητικές συλλογές

•  Προδιαγραφή για τους νέους ποιητές από την Αμμόχωστο (1976).
• Ισκανταρνάμα, 1982 
• Η Μαραζωμένη (παιδιόφραστος θρήνος), 
• 1982 Μακρόνησος, 1987

Εκτός από την ποίηση, ασχολήθηκε και με το θέατρο.

ΤΟ ΑΛΛΟ ΜΙΣΟ ΣΟΥ ΣΩΜΑ / Νικολάου Πολύβιος

Ἂς ἔλθει ἐπιτέλους

Εἰκόνα, μιᾶς στιγμῆς ἐκτύφλωση

Τὸ ἄλλο μισό, τὸ ζωντανό σου σῶμα

Καὶ καμιὰ ἂς μὴ μᾶς φέρει ἐλευθερία

῞Ο,τι πέρα ἀπὸ τὴν πληγὴ ποὺ μᾶς πλήγωσε

Ἐκεῖ νὰ μὴν τελειώνει ἡ λεκάνη σου

Ὅλο νὰ ξεδιπλώνεται κι ὅλο ν᾽ ἀνοίγει

Γοργόνα ὅλα γύρω νὰ μὲ τυλίγει

Πότε ἐπιτέλους θὰ φέρω τὰ πόδια μου;

Πότε θὰ σταματήσω

Νὰ μπαίνω καὶ νὰ βγαίνω σ᾽ ἕνα ὄνειρο

Ποὺ δὲν εἶναι δικό μου;

Ξέξασπρα μάτια, ξέξασπρα χείλη

Λευκὸ φῶς ἁπλωμένο στὰ στήθη

Πετρωμένοι καρποὶ παγωμένων χεριῶν

Τίποτε νὰ μὴ μπορῶ πιὰ νὰ μὴ βλέπω

Κι ὅλο νὰ σε γυρεύω

Κάτω ἀπὸ άναποδογυρισμένα μαλλιὰ

Οὔτ᾽ἕνα σημάδι προσώπου

ΜΟΝΑΞΙΑ ΣΕ ΔΙΠΛΟ ΚΡΕΒΒΑΤΙ / Πολύβιος Νικολάου

Νὰ μὴν ἀπομείνω μόνος

Νὰ μὴν ἀπομείνω ἔχοντας δίπλα μου

Αὐτὸ τὸ σαβανωμένο παρόραμα

Ποὺ τρυπώνει καὶ σὲ μάτια κλειστὰ

Τὴ γυρισμένη ἱδρωμένη πλάτη

Τὸ κουλούριασμα τῶν παγωμένων ποδιῶν

Τὰ σφιγμένα χέρια στὸ στῆθος

Τὸ ὁλόσωμο ἀναφιλητὸ

Τὸ φόβο τῆς ἄλλης μέρας

[Η γειτονιά μου] Στίχοι του Πολύβιου Νικολάου

Η γειτονιά μου
Είναι κτισμένη μες τους άμμους
Έχει τες ρίζες στο γιαλό
Η γειτονιά μου
Κάθε νύχτα τη ξεθάβω
Μα πάλε πίσω χώνεται

Πιο πίσω / Νικολάου Πολύβιος

Να πάμε πιο πίσω

Να πάμε πρέπει πιο πίσω

Αλλιώς δεν γίνεται

Ο σημερινός μας τόπος

Η σημερινή μας ζωή

Φόρεσε φόρεσε

Πλύνε πλύνε, σιδέρωσε σιδέρωσε

Κομμάτιασε κομμάτιασε

Ξεφτισμένο ρούχο

Δεν μας χωρεί, δεν μας φτάνει

Αλλιώς δεν γίνεται

Να πάμε πρέπει στα περασμένα

Εκεί ν’ απλώσουμε λίγο τα πόδια

Να σκεφτούμε πάλι, να ξαναξεκινήσουμε

Από τα περασμένα

Να μιλήσουμε, αν θα μιλήσουμε

Να φωνάξουμε, αν θα φωνάξουμε

Κι ας μας ακούσουν μόνον οι νεκροί

Τ’ αποκεφαλισμένα αγάλματα

Τα κουφάλαλα σπίτια

Οι τυφλωμένοι δρόμοι

Οι χωρίς πόδια πλατείες

Όχι όμως με αυτά τα αστεία ρούχα

Της «άνετης προσωρινότητας»

Που πάσι να γίνουν ένα

Με το πετσί μας

Προδιαγραφή για τους νέους ποιητές από την Αμμόχωστο (Αποσπάσματα) / Νικολάου Πολύβιος

Γ

Σηκώνεσαι ελάχιστα

και βλέπεις στον άλλο Πενταδάχτυλο*

Φλαμούδι Δαυλό ιερή Ακαθθού*

μικρές πατρίδες της μέλισσας

που δεν τες τρυγάει κανείς

ξεροί βολβοί κυκλάμινων

που δεν τους χωρά’ η γη

σημεία των πολυβολείων

τώρα

ν’ αδιαφορούν

λιοχώρια των αιώνων

ν’ αποστρέφονται τον άνεμο

και τη μάνα του

και τη γενιά του

καρτζί*

στην άλλη θάλασσα

Κλείνεις τα μάτια επιστρέφοντας

ώρα που κατεβαίνει ο ήλιος

κι ο δρόμος παίζει μαζί σου

στες στροφές των υψάρων*

ανάμεσα Γαστριά και Πατρίκι*

η Βάλια σε αποχαιρετά

ίδια φιλία που αραιώνει

η μυρωδιά της

μόλις ο δρόμος ισιώνει κι ανοίγει

στο φως

Πρόκειται για την Αμμόχωστο

που σε πιτσιλίζει

χίλια κομματάκια το φως της πρώτης θάλασσας

σαν από πλατιά υγρή φλέβα υψάρων που συνεχίζεται

και σε προσεγγίζει ανεπαίσθητα

αυτό είναι λες το Πογάζι

καλός σταθμός

τα ζευγαράκια μετρούν το πέτρινο στήθος

της αποβάθρας

μέσα στ’ απλωμένα δίχτυα

τετραγωνίζεται όλ’ η θάλασσα [...]

-------------------------------------------

*άλλο Πενταδάχτυλο : αναφορά στη βόρεια (και πιο όμορφη) πλευρά του Πενταδάκτυλου που βλέπει προς τη θάλασσα και εξακολουθεί σήμερα να είναι κατεχόμενη.

* Φλαμούδι, Δαυλός, Ακανθού ή Ακαθθού : κατεχόμενα χωριά της επαρχίας Αμμοχώστου, στους βόρειους πρόποδες του Πενταδάκτυλου. Στην Ακανθού υπάρχουν πολλές και ιστορικές εκκλησίες, γι’ αυτό και

χαρακτηρίζεται από τον ποιητή ως «ιερή».

*καρτζίν (επίρ.): απέναντι

* Αναφέρεται στη λοφώδη τοπιογραφία της περιοχής αυ τής του Πενταδάκτυλου.

* Γαστριά, Πατρίκι, (Μ)Πογάζι : κατεχόμενα χωριά της επαρχίας Αμμοχώστου, στην αρχή της χερσονήσου της Καρπασίας

--------------------------------------------

Λ

Βεβαιώνεσαι για τα μέλη σου

και γίνεσαι πιο δυνατός

όπως η πόλη* σε βλέπει μόνο όταν τη βλέπεις

όπως η ελευθερία σε βλέπει

δεν είναι για σένα τα προσχήματα

να πεις θέλω τη γη μου

 --------------------------------------------------

*Πρόκειται για την Αμμόχωστο

 ---------------------------------------------------

η κλοπή δήθεν της γυναίκας του αδερφού του

ποιος την είδε σε ποιον το είπε

η παρεξήγηση με τον πατέρα του

για τον χαμό του αδερφού του

τόσο μεγάλος και δυνατός

πολεμιστής

πώς να τον πρόσεχε χωρίς να τον έθιγε

η πόλη

αρχαιότατη και τόσο νέα

να μετακινείται από ανάγκη

κατά το αρμύρισμα των υπογείων νερών

να κατεβαίνει και να κατεβαίνει

με άλλα ονόματα

αλλά πάντα η ίδια

με το μακρύ χέρι της ενδοχώρας της

να κρατά

μια θάλασσα πάνω και μια κάτω

η πόλη

μέσα στον ομφαλό της 

 να μεγαλώνει τη ζωή προσθέτοντας

κομμάτια από ένδοξο θάνατο

σου ανήκει αν είσαι πιο δυνατός

με άλλους μαζί ή μόνος

ελευθερίαν ποίει κι όλες τες τέχνες*

με τραγούδια τεχνοοικονομικά

και ποιήματ’ αναπτύξεως

να εμποδίσεις το αρμύρισμα των νερών

μην τύχει και ξεραθούν οι πορτοκαλιές

μην τύχει και ξεραθούν οι ψυχές

μην τύχει και η πόλη

μην τύχει και μηντύχεικαιμηντύχεικαιμηντύχεικαιμηντύχεικαιμην

τύχεικαιμηντύχεικαιμηντύχεικαιμηντύχεικαιμηντύχ [...]



 ------------------------------------------------------------------

*ελευθερίαν ποίει κι όλες τες τέχνες : Πρβλ. «Μουσικήν ποίει και εργάζου» από τον

Φαίδωνα του Πλάτωνα

Προδιαγραφή Γ' / Νικολάου Πολύβιος

Σηκώνεσαι ελάχιστα 
και βλέπεις στον άλλο Πενταδάκτυλο
Φλαμούδι Δαυλό ιερή Ακαθθού

μικρές πατρίδες της μέλισσας
που δεν τες τρυγάει κανείς
ξεροί βολβοί κυκλάμινων
που δεν τους χωρά η γη 
σημεία των πολυβολείων
τώρα 
ν΄ αδιαφορούν

λιοχώρια των αιώνων 
ν΄ αποστρέφονται τον άνεμο
και τη μάνα του 
και τη γενιά του
καρτζί στην άλλη θάλασσα

Προδιαγραφή για τους νέους ποιητές 

από την Αμμόχωστο 1976