Τρία ερωτικά ποιήματα του Χριστόφορου Παλαίση

https://static1.squarespace.com/static/5bace06e29f2cc26bbd581b5/t/5bc72f91eef1a12e14c8310d/1539780497374/%CE%95%CE%A1%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%91.pdf

Χριστόφορος Θ. Παλαίσης ( βιογραφικό σημείωμα)

Ο λαϊκός ποιητής Χριστόφορος Παλαίσης  γεννήθηκε στο Αυγόρου το 1871 και απεβίωσε σε ηλικία 78 ετών το 1949. Καταγότανε από πολυπληθή (7 παιδιά) αγροτική οικογένεια (γονείς του ήσαν οι: Θεοχάρης και Παρασκευή Τσαγγάρη)  και λόγω της ανέχειας και της φτώχειας, δεν κατόρθωσε να σπουδάσει. Η εκπαίδευσή του περιορίστηκε σε αυτή του Δημοτικού Σχολείου, το οποίο τελείωσε με άριστα. Το έναυσμα για την ποιητική του ενασχόληση, λέγεται πως ήταν η μεγάλη του αγάπη για τη σύζυγό του, στην οποία αφιέρωσε και το πρώτο του ερωτικό ποίημα. 

Κατέχει τον τίτλο του πρωτοποιητάρη. Αντλούσε τα θέματά του από την ίδια τη ζωή.  Ασχολήθηκε επίσης με τη συγγραφή θρησκευτικών ποιημάτων, σατυρικών, "μυλλωμένων"  καθώς και τσιαττιστών. 

Ποιητικές Συλλογές: 

α. Συλλογή διαφόρων Κυπριακών ποιημάτων (1913)
β. Συλλογή διαφόρων εκλεκτών εθνικοιστορικών και σατιρικοερωτικών ενεκδότων ποιημάτων και τραγουδιών (1931)
γ. Τα ηλιοβουτήματα (1946)

πηγή πληροφοριών: 

α. http://www.bigcyprus.com.cy/el/destinations/23077-mnimeio-xristoforou-palaisi-sto-avgorou

β.   Ανθολογία Κυπριακής Λογοτεχνίας (Μέρος Α΄) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

γ. https://www.christophoros-paleshis.com/

[Στην Kύπρον φόνοι γίνονται..]

Στην Kύπρον φόνοι γίνονται τον μήνα πέντε, δέκα

κι αν εξετάσεις ριζικά το θέμαν εν’ γυναίκα.

Έκαστος συλλογίζεται και μάλιστα θαυμάζει,

η Aγγλική Kυβέρνησις γιατί δεν τες κρεμμάζει.

Kάθε γυναίκα χρεωστεί να σέβεται τον άνδραν,

αλλά πολλές τους έχουσιν σαν ζώα μες στην μάνδραν.

Παλαίσης Θ. Χριστόφορος

πηγή: http://vivliostasio.blogspot.com.cy/2013/05/blog-post_1607.html

Η καταδίκη εξι δολοφόνων, οικογενείας από το Μαζωτό το 1910

στάθηκε αφορμή να γραφεί 

από τον Χριστόφορο Παλαίση 

το παρακάτω ποίημα. 

Στο κάστρον τους επήρασιν κι εμείναν κρατημένοι

όταν ήλθεν η μέρα τους η προσδιορισμένη

στον Διοικητήν της Λάρνακος και εις τους συγγενείς τους

ο Αρμοστής εδήλωσεν το τέλος της ζωής τους.

Μαρτίου 2 έγραψεν πρέπει να κρεμασθώσιν

όπως επράξασιν κι αυτοί έτσι να βραβευθώσιν.

Μέσα στου κάστρου την αυλήν κρεμάλες δυο εστήσαν

η μια διπλή κι άλλη μονή και τες εκανονίσαν.

Ημέραν Τρίτην το λοιπόν εις τες 7 η ώρα

πρώτον τους τρεις προσφέρουσιν εις την κρεμάλαν δώρα.

Όταν τους ετραβήσασιν, Θεέ μου μην το δώσης

με φίλον μου μήτε εχθρόν ποτέ μην αξιώσης,

εμουγκαρολογούσασιν με μιαν φωνήν μεγάλην

σαν κλαι’ κουδέλλα για τ’ αρνίν, κατσέλλα για δαμάλιν,

αλλά τ’ αθώα πλάσματα που ’κάμαν τέτοιον χάλιν

κοιλιές με δίχως έντερα κορμιά χωρίς κεφάλιν.

Μιαν παροιμίαν τακτικά ο κόσμος συναφέρνει,

’κείνος που δίδει μάχαιραν πάλιν μάχαιραν παίρνει.

Λοιπον στον τόπον της θηλιάς όταν επλησιάσαν

μ’ έναν πανίν τα μάτια τους που πάνω τα σκεπάσαν,

εις τον λαιμόν τους το σχοινίν κατόπιν επεράσαν

και σαν αρνιά στο μακελειόν έτσι τους εκρεμάσαν.

Ο Διοικητής κι ο ιατρός κατόπιν εξετάσαν,

όταν εξεψυχήσασιν και τους εκατεβάσαν.

Εις τες 9 τους άλλους τρεις τα ίδια εκάμαν,

οι συγγενείς εφύρνουνταν απ’ έξω που το κλάμαν.

Στους συγγενείς εδώσαν τους όλους και τους εθάψαν

κι όσ’ είχαν μάναν κι αδελφήν που πανωθιόν εκλάψαν.

Τοιουτοτρόπως ένδεκα πλάσματα εχαθήκαν,

γυναίκες εχηρεύσασιν, παιδιά ορφανευθήκαν.

Επεξηγήσεις γλώσσας: 

εμουγκαρολογούσασιν (μουγκαρίζω=κλαίω γοερά)

κουδέλλα=προβατίνα

 κατσέλλα=αγελάδα

 δαμάλιν=μοσχάρι

συναφέρνω=αναφέρω, θυμίζω

 φύρνομαι=λιγοθυμώ

πηγή: https://larnaka.wordpress.com/category/%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1/

[Tότε κι εγώ ως ποιητής....]

«Tότε κι εγώ ως ποιητής κατώτερος των άλλων
 ένα αφτέρωτον πουλλίν, χωρίς γαλάτες μάλλον.
Άρχισα κατά δύναμην την λύραν να κτυπήσω,
στον λατρευτόν μας βασιλιάν τραγούδιν να ποιήσω» 

Παλαίσης Θ. Χριστόφορος

πηγή: http://vivliostasio.blogspot.com.cy/2013/05/blog-post_1607.html

[Αν βουληθώ να σ΄ αρνηθώ ]

Αν βουληθώ να σ΄ αρνηθώ 
ξερός απόχτιν να βρεθώ 
να μεν μπορ΄ ΄α ταράσσω 
οι πέτρες να γινούν ψουμιά 
αλλά για μεν να ΄ν χασιμιά, 
πάντα να τα λιμάσσω.

Ριόν του Χάρου με κρατεί
όταν μου συντυχάνεις,
ούλον τον νουν μου παίρνεις τον 
και την ζωήν μου χάννεις. 

Παλαίσης Θ. Χριστόφορος