… Μου αρέσει η ασφάλεια της ρουτίνας μου. Κάθε αλλαγή για μένα, από την πιο
μικρή ως τη πιο μεγάλη, σημαίνει και ένα ποίημα
Άνθρωπο δε βρίσκεις πια
κουρασμένος να μην είναι.
Ανελκυστήρες και κυλιόμενες
δεν ξέρω γιατί λειτουργούν.
Σέρνω πόδια και ψυχή,
δίχως να ξέρω
αν είναι τα δικά μου
όλο τον κόσμο σού λέω Γιάννη
κουβαλώ,
τον δάσκαλο,
τους μαθητές απ’ το κρυφό σχολειό,
τον Πενταδάχτυλο
και μια θάλασσα
που ώρες ώρες
ακόμα μού μοιάζει.
γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας
Την ποίηση της κας Χριστιάνας Αβρααμίδου την συνάντησα εντελώς τυχαία
(φράση χιλιοειπωμένη αλλά ταιριάζει απόλυτα στον προσδιορισμό του ανταμώματος
μου με την ποίησή της) σε μια προσπάθεια
καταγραφής του συνόλου των Ποιητών και Ποιητριών της Κύπρου. Από τότε έχει
περάσει καιρός αλλά όταν θέλω να διαβάσω ένα κομμάτι του εαυτού μου ρίχνω μια
ματιά στους στίχους της. Γιατί εκεί μέσα αισθάνεσαι ότι έχουν εγκλωβιστεί η
αγάπη, η προδοσία, η χαρά, η λύπη, η μοναξιά όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα, οι
μικρές και μεγάλες στιγμές μας. Η ποίησή της θα μπορούσε να είναι ο καθρέφτης
μας.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και κατοικεί στη Μεγαλόνησο. Από το 1999 που εξέδωσε την 1η της ποιητική
συλλογή, μέχρι και σήμερα έχουν περάσει 15 χρόνια και μετρά έξι ποιητικές
συλλογές.
1999 «Σχοινιά και Ναυάγια»
2002 «Ένας λόγος για να αγαπήσεις τη Νύχτα»
2005. «Όλες οι μέρες χιόνι»
2008 «Ώρα κάτω από το νερό»
2011. «Μάτια ανάποδα»
2014. «Εσένα σε έχω ξαναγαπήσει»
Η Ποιητική της συλλογή «Ένας λόγος για να αγαπήσεις τη Νύχτα» πήρε το 2003
το κρατικό βραβείο Νέου Λογοτέχνη.
Αξιοσημείωτη η χρονική ακολουθία των εκδιδομένων της συλλογών. Κάθε τρία
χρόνια. Σαν να μας καλεί σε κάποιο γενέθλιο σημαντικό γεγονός, σαν να μας καλεί
στην αναγέννηση της. Μας παρασέρνει μας τους στίχους της γιατί όπως
χαρακτηριστικά αναφέρει και η ίδια: «Αυτή είναι η επιτυχία της ποίησης να
παρασέρνει και όχι να αφήνει απλά αδιάφορο τον αναγνώστη»
Ποιήματα της έχουν μεταφραστεί σε ιταλικά, γερμανικά, αγγλικά και ισπανικά,
και ένα ποίημα έχει μελοποιηθεί από τον συνθέτης Γιώργο Θεοφάνους και έχει
συμπεριληφθεί στο δίσκο:
Τραγουδώ το νησί μου.
Την κα Χριστιάνα Αβρααμίδου, πρέπει να την ευχαριστήσουμε θερμά, διότι
έκλεψε μέρος από τον πολύτιμό της χρόνο και δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις
μας.
1. Γεννηθήκατε στην Αθήνα, σπουδάσατε όμως στην Κύπρο και συνεχίζετε να
δραστηριοποιήστε στη Μεγαλόνησο. Πως επιλέξατε την Κύπρο; Υπάρχει κάποιος
βαθύτερος συνδετικός κρίκος με την δεύτερη αυτή Ελλάδα;
Χ Α: Γεννήθηκα Αθήνα εκεί όπου κατέληξε η οικογένειά μου μετά την εισβολή
του 74. Τον πόλεμο δεν τον έζησα αλλά τον βίωσα μέσα από την αγωνία της μητέρας
μου να φτιάξει κάποτε ένα ξανά δικό της σπίτι. Την Αθήνα την αγάπησα σαν τόπο
μου αφού εκεί μεγάλωσα, εκεί έκανα τις πρώτες φιλίες, εκεί αγάπησα τα γράμματα
και το σχολείο. Όταν κάποτε αξιωθήκαμε να επιστρέψουμε στο νησί -εγώ ήμουν 11
ετών- βίωσα το δικό μου ξεριζωμό αφού έφευγα από τον τόπο που εγώ
γεννήθηκα. Την Κύπρο την αγάπησα έντονα
και βαθιά για την γαλήνη της, την ηρεμία της και τα βάσανά της και όταν ξένο
χέρι μεσολάβησε για να ορίσει τη μοίρα της στον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο (του
παραλόγου) που ζούμε βίωσα ένα δικό μου 74 με την οργή, τη θλίψη και την
απόγνωση να με κυριεύουν πολύ συχνά ομολογώ.
2. Το 1999 εκδώσατε την πρώτη σας
ποιητική συλλογή με τίτλο "Σχοινιά και Ναυάγια" με χορηγία του
Πανεπιστημίου Κύπρου. Ουσιαστικά τη χρονιά εκείνη σας γνωρίσαμε στα γράμματα.
Από τότε έχουν περάσει 15 ολόκληρα χρόνια. Εντοπίζετε εσείς προσωπικά διαφορές
στην Ποιήτρια του χθες από την ποιήτρια του σήμερα;
Χ Α : Ουσιαστικά τη χρονιά εκείνη και εγώ με γνώρισα στα γράμματα μέσα στον
ευρύτερο κόσμο αφού όλα τα υπόλοιπα
ποιήματα ή πεζά είχαν γραφτεί αποκλειστικά για εμένα και όχι για να τα
μοιραστώ (μια άλλη ενδόμυχη και πιο επώδυνη διαδικασία). Διαφορές υπάρχουν
πολλές τόσο στην ποιήτρια όσο και στον άνθρωπο. Η μια και έντονη είναι πως το
99 ξεκίνησα παλεύοντας με τη γλώσσα (και το νόημά της) για να στραφώ αργότερα
στην απλότητα της που είναι όλη της η μαγεία. Σε ένα κείμενο πρόσφατα ανέφερα
πως ξεκινάμε εμείς οι γραφείς μαχόμενοι με τις λέξεις, από άρνηση ακόμα, για να
ηρεμήσουμε με τα χρόνια και να καταλάβουμε πως η μαγεία της γλώσσας είναι η
απλότητα, πως η πιο αληθινή γλώσσα είναι η
παιδική. Γιατί είναι η αληθινή. Το ακριβή αποτύπωμα του τί αισθανόμαστε
και σκεφτόμαστε. Χωρίς δεύτερες σκέψεις και κοινωνικές κομψότητες. Η ποιήτρια
του τότε ήταν δειλή. Η ποιήτρια του σήμερα δεν φοβάται να κρύψει τίποτα πίσω
από πολλά πολλά λόγια και παρομοιώσεις. Και θέλω να πιστεύω πως έχει ακόμα
πράγματα να πει.
3. Η τελευταία σας Ποιητική Συλλογή:
Εσένα σε έχω ξαναγαπήσει, (Οροπέδιο) εκδόθηκε φέτος. Θέλετε να
αναφερθείτε σ΄ αυτή. Πως σκεφτήκατε να προχωρήσετε στην έκδοσή της;
Χ Α: Η τελευταία μου ποιητική ήταν έκδοση απόφασης. Κάθε 3 χρόνια αν
προσέξετε προβαίνω σε αποκαλύψεις. Σε αυτά τα τρία χρόνια από τη δημοσίευση του
Μάτια Ανάποδα (την προτελευταία συλλογή) , συνέβησαν πράγματα στη Χριστιάνα που
είπε ή τώρα ή ποτέ. Οπότε ήρθε το Εσένα σε έχω ξαναγαπήσει. Που ήταν ένα
προσωπικό στοίχημα. Μπορώ ακόμα να εκφράσω τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου;
Μπορώ να ταξιδέψω και τον αναγνώστη μαζί μου; Μπορώ να αγγίξω την αγάπη όπως
στα 19 μου; Μπορώ να ζήσω την ίδια ένταση και το ίδιο ξεσηκωμό μέσα μου; Και αποκαλύπτω πως το εσένα σε έχω
ξαναγαπήσει με αναστάτωσε όσο καμία άλλη συλλογή. Ήταν η προσπάθειά μου να
συναντήσω ξανά κόσμο που έφυγε από τη ζωή υπερπηδώντας το θάνατο. Από όλες τις απώλειες πιστεύω αυτή που αφήνει
ένας θάνατος είναι η πιο σουρεαλιστή. Η απώλεια ήταν πάντα έντονη στην ποίησή
μου αλλά το πώς την υπερπήδησα φαίνεται στο Εσένα σε έχω ξαναγαπήσει. Που
μαζεύεις σουβενίρ τις αναμνήσεις πια και λες μακάρι όποιος και αν έφυγε να
είναι καλά εκεί που είναι. Αυτό είναι
ένα εσωτερικό επίτευγμα. Κόσμος και
πράγματα έρχονται και φεύγουν για να γίνεις αν καταφέρεις με τον καιρό
ολοκληρωμένος άνθρωπος. Με άξονα την αγάπη και μόνο.
4. Διαβάζοντας τις Ποιητικές σας συλλογές διαπιστώνω ότι παίζετε με τα
συναισθήματα και τις ψυχικές καταστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Η αγάπη, η
προδοσία, η χαρά, η λύπη, η μοναξιά, κτλ δημιουργούν ένα ανθόκηπο συναισθημάτων
που παρασέρνει τον αναγνώστη. Όταν γράφετε ποίηση σκέφτεστε αυτό. Να παρασύρετε
τον αναγνώστη στα μονοπάτια σας;
Χ Α: Αυτή είναι η επιτυχία της ποίησης να παρασέρνει και όχι να αφήνει απλά
αδιάφορο τον αναγνώστη. Είναι τόση η ένταση στα μέσα μου την ώρα της σύνθεσης
που σκέφτομαι άραγε θα νιώσει το ίδιο και αυτός που θα το διαβάσει; Η
άποψη του αναγνώστη με νοιάζει. Γιατί η
ποίηση είναι τέχνη οικουμενική. Δεν γράφουμε για την πάρτι μας. Γράφουμε για να
εκφράσουμε όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα που νιώθει ο καθένας. Για να πούμε
βασικά, δεν είσαι μόνος. Και εγώ το ίδιο νιώθω όπως εσύ..
5. Πότε ξεκινήσατε να γράφετε ποίηση; Πότε ανακαλύψατε αυτή την φλέβα να
κυλά μέσα σας; Συνέβη κάτι που σας έσπρωξε στην αγκαλιά της;
Χ Α : Ένα σφίξιμο συνέβη, ένα
τρέμουλο, μια ανησυχία ή μια ανάγκη να πω και στον άλλο τι συνέβαινε. Η απλά
έμπνευση συνέβη. Μια εικόνα χίλιες λέξεις. Από παιδί γράφω. Στο δημοτικό και
μέχρι τα 16 έγραφα μόνο πεζό λόγο. Δεν είχα περιορισμούς στο πεζό λόγο. Είχα
ολόκληρο τετράδιο για να πω ακριβώς το ίδιο πράγμα που σήμερα λέω με μόνο 2
στίχους. Μεταπηδάω στον πεζό λόγο και
σήμερα ανάλογα με το τι θέλω να καταπιαστώ.
Λογική ή συναίσθημα.
6. Υπήρχαν περιπτώσεις που ενώ στείλατε ποιήματα για έκδοση, αμφιβάλλατε
για την ολοκλήρωσή τους. Θελήσατε να σας τα επιστρέψουν για μια δεύτερη ή και
Τρίτη ματιά, για μια αναθεώρηση;
Χ Α: Υπάρχουν ποιήματα που μόλις
τελειώσουν δεν θέλω να τα ξαναδώ καθόλου και άλλα που φωνάζουν μέσα μου πως
θέλουν δεύτερη ματιά και περιποίηση. Αυτό είναι σαν να έρχεται η έμπνευση πλάι
μου κάποτε και μόλις φύγει από το παράθυρο τελειώνει το ποίημα και εγώ μένω με
χαμόγελο. Άλλες φορές, που με οδηγεί μια σκέψη αντί ένα συναίσθημα, βλέπω ξανά
το ποίημα για να το φτιάξω στα μέτρα και του αναγνώστη. Αν δεν καταλάβει
αυτός/αυτή, ποιο το νόημα; Αν πάλι είναι κάτι εντελώς προσωπικό, χωράει σκέψη
αν θα βγει πια στον έξω κόσμο γιατί θα αφήσει μόνο απορία και αδιαφορία στον
αναγνώστη.
7. Όταν τελειώσετε μια ποιητική συλλογή, υπάρχει αγωνία για την τύχη της;
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος που αντιμετωπίζεται τότε;
Χ Α: Φυσικά υπάρχει. Είναι σαν να εκτίθεται σε ράφι η ψυχή μου. Μετά από κάθε έκδοση νιώθω σαν να κυκλοφορώ
χωρίς ρούχα ή γυαλιά, ότι είμαι διάφανη και κάποιος μπορεί να δει από μέσα τα
πάντα λες και κάνω ακτινογραφία. Είναι τρομαχτικό αίσθημα γιατί οι ποιητές νομίζω
είναι χαμηλών τόνων άτομα, τουλάχιστον εγώ ακόμα έτσι είμαι. Η κριτική με
βοηθάει πολύ. Μπορεί να θυμώσω λίγο αλλά μετά μου δίνει πολύ τροφή για
περαιτέρω δημιουργία. Κανείς ποτέ δεν
ξέρει όμως στα αλήθεια τι θέλει να πει η γιατί γράφτηκε το τάδε ποίημα. Ποίημα
από μόνο του είναι η αντίδραση συναισθημάτων που προκαλεί που είναι μαγεία
όποια και αν είναι.
8. Σ΄ ένα ποίημά σας γράφετε:
Τον οργασμό
μπορείς να μιμηθείς
δεν μπορείς όμως
την αγάπη.
Κι όμως έχω την αίσθηση ότι οι ανάμεσά μας υπάρχουν άνθρωποι που στο θέμα
της αγάπης παίζουν θέατρο. Μιμούνται. Ίσως κάνουμε λάθος, μα θα θέλαμε
εκτενέστερα την άποψή σας πάνω στο θέμα που προκύπτει από τους παραπάνω
στίχους.
Χ Α: Όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα
μπορείς να τα μιμηθείς. Φόβο, ζήλεια, θυμό, αυτό είναι η τέχνη της υποκριτικής.
Την αγάπη μπορείς αρχικά να την μιμηθείς αλλά όχι για πολύ. Και αγάπη είναι το συναίσθημα που ορίζει ο
χρόνος. Όπως τον έρωτα. Σε συνεπαίρνει τα πρώτα χρόνια και η μαγεία του χάνεται
αφού γίνεται κάτι πιο βαθύ. Το βάθος αυτό είναι η αγάπη. Που δεν χωράει δυο. Η
ανάγκης του άλλου προηγείται των πάντων. Όχι η δική σου, του άλλου. Σε αυτή την
πορεία παίρνουν σάρκα και οστά οι λέξεις αυτοθυσία, αυταπάρνηση και αυτοπραγμάτωση. Ζεις απλά για να πληροίς τις ανάγκες του
ανθρώπου που αγαπάς και γίνεσαι μέσα από αυτό καλύτερος άνθρωπος. Το ίδιο με
όταν γίνεσαι γονιός, που παύει το εγώ πια. Την αγάπη την ορίζει ο χρόνος, ούτε
η έλξη, ούτε το σεξ, ούτε η συντροφικότητα. Δεν είστε ένα με τον άλλο όπως στην
πορεία του έρωτα, γίνεστε δύο που συμπληρώνει το ένα το άλλο. Είναι όπως σαν παιδιά του Θεού Τον αγαπάμε
χωρίς ανταλλάγματα, αυτή είναι μια μαγική αγάπη και μοναδική. Με τον ίδιο τρόπο
πρέπει να αγαπάς και τους άλλους. Και η μίμηση αρχικά καλή είναι, σε βάζει σε
μια πορεία και μαθαίνεις μέσα από αυτήν τα καλά πράγματα που μπορεί να σου
στείλει πίσω. Χωρίς να τα επιδιώκεις φυσικά. Η αγάπη είναι αίσθημα που δεν
φεύγει άμα θυμώσεις και βριστείς, σε κάνει να νιώθεις ένα γλυκό βάρος και σε
γεμίζει την ανάγκη της συγγνώμης. Αφού
όλα τα άλλα είναι κουροφέξαλα.
9. Πόσο σας βοήθησε η τεχνολογία στην προώθηση του έργου σας; Πιστεύετε
στην αναγκαιότητά της ακόμα και στα γράμματα, στις τέχνες;
Χ Α: Πονεμένη ιστορία άστο. Μου σπάνε τα νεύρα οι υπολογιστές και τα
κινητά. Τα χω ανάγκη για αυτό.
10.Αισθάνεστε ποιήτρια; Πως είναι να είστε γνωστή σε ένα τέτοιο χώρο; Η
καθημερινότητά σας πως είναι;
Χ Α: Νομίζω κανένας ποιητής δεν θεωρεί γνωστό τον εαυτό του. Δεν γράφεις
για να γίνεις γνωστός αλλιώς θα γύριζες ταινία.
Είναι αρκετό να σε διαβάζουν αυτοί που αγαπάς. Χαίρομαι πολύ όταν
κάποιος μου πει πως με διάβασε, αυτόματα τον νιώθω σαν δικό μου άνθρωπο λες και
τον ήξερα από πριν. Αυτή είναι η μαγεία
της ποίησης και είναι μοναδική.
Η καθημερινότητά μου είναι δουλειά, βόλτα το σκυλί, τηλεόραση και πάλι απ’
την αρχή. Άμα αλλάξει αυτό η αλλαγή με
αναστατώνει, κάτι που συμβαίνει όποτε βγει ποιητική. Μου αρέσει η ασφάλεια της
ρουτίνας μου. Κάθε αλλαγή για μένα, από την πιο μικρή ως τη πιο μεγάλη,
σημαίνει και ένα ποίημα. Σκεφτείτε λοιπόν τι γίνεται τώρα που τρελάθηκε ο
καιρός και από ζέστη το ένα λεπτό γίνεται συννεφιά το επόμενο. Απότομα αλλάζει
και εμένα όλο μου το είναι και μπαίνω στον κόσμο της δημιουργίας χωρίς καμία
προειδοποίηση. Είναι όμως όμορφο το μετά. Νιώθεις να χεις χάσει όλο το περιττό
σου βάρος. Και μπαίνεις στη ζωή φτου και
απ την αρχή, πάντα σαν μικρό παιδί.
...
Δυστυχώς κάπου εδώ τελείωσε και η
επαφή που είχαμε με την ποιήτρια κα Χ. Αβρααμίδου. Μέσα στο ελάχιστο διαθέσιμο
χρόνο προσπαθήσαμε να διεισδύσουμε στη ζωή της ως ποιήτρια, να γνωρίσουμε
μικρές αλήθειες και κυρίως να ακούσουμε τις σκέψεις της. Την ευχαριστούμε για
μια ακόμα φορά.
