Φραγκοκρατία (1192-1489) στην Κύπρο. Σημαντικά Ιστορικά Γεγονότα

• 1192  Οι Ναίτες πουλούν την Κύπρο στον Γκυ ντε Λουζινιάν. Εισάγεται το φεουδαρχικό σύστημα στο νησί. 
• 1260 "Βούλα" του Πάπα Αλέξανδρου. Παραχωρήθηκαν προνόμια σε Γενουάτες και Βενετούς Εμπόρους.
• 1426  Επιδρομή Μαμελούκων 
• 1427 Πραγματοποιείται η Επανάσταση του Ρε Αλέξη 
• 1489 Παραχωρείται η Κύπρος από την Αικατερίνη Κορνάρο στη Δημοκρατία της Βενετίας

Βενετοκρατία (1489-1571) Σημαντικά Ιστορικά γεγονότα στη Κύπρο

• 1489  Η Κύπρος γίνεται επαρχία της Βενετικής Δημοκρατίας. Δημιουργούνται σημαντικά οχυρωματικά έργα στο νησί. 

• 1570/71 Η Κύπρος κατακτάται από τους Τούρκους (μετά από πολύμηνη πολιορκία η Αμμόχωστος παραδόθηκε στο Λαλά Μουσταφά) 

Τρεις νύξεις για τη ζωή του Ανδρέα Πετρίδη

 α.

Γέννηση μικρού παιδιού

σε κλίνη με ρούχινο θόλο,

κάπνισμα γύρω ελιόφυλλου

και φως αυγερινό στον φεγγίτη...

Τώρα ανοιχτός κι ολόφωτος

ο ναός της ζωής

κι ο νεωκόρος ανάβει λαμπάδες,

ο κτύπος της καρδιάς

τα σκαλοπάτια ν' ανέβει.

Τώρα κι οι μοίρες βγαίνουν

από το γνώριμο παραμύθι

με καλάθια στα χέρια.,

τα δέντρα κι ο ήλιος παραπίσω

το μερτικό του διαχωρίζουν...

Και λίγο πιο πέρα

απ' το ανοιχτό παράθυρο στο βάθος,

αλόγου οπλές να σβήνουν -

και σκιά φευγαλέα που μόλις

παίρνει το μάτι

να χάνεται, βέβαιη πως

θα ξαναγυρίσει... 

  

β.

Ώρα μεσημεριού ο ήλιος

στη μέση τ' ουρανού

ζυγιάζει το βάρος της γης.

Δεξιά η δύση, ζερβά η ανατολή

μισά ελιόδεντρα στη μια

μισά στην άλλη,

τόσα πρόβατα απ' εδώ τόσα απ' εκεί...

Μα πιο χαμηλά

άλλοι τον κόσμο διαφεντεύουν νόμοι

κι αλλιώτικα μοιράζουν τη σοδειά τους,

τον βίο μετρώντας μ' άπληστο μάτι.

Στο φαράγγι μόνο πιο κάτω

σαν κατεβαίνουνε καμιά φορά

- μ' άγγιγμα ξάφνου ριγηλό στο δέρμα -

παίρνει το μάτι τους σπηλιές στον βράχο

κι από βαριές άχρονες στάλες

μισοφαγωμένα οστά...

Ανεβαίνουν τότε μουδιασμένοι

στη γνώριμη ρουτίνα επάνω

που τώρα τρέχει βιαστικά -

με του ήλιου ξέφρενο να φεύγει τον δίσκο

τα δέντρα με καρπούς μόλις ανθίσουν,

και το χνούδι να γίνεται

ως το πρωί γενειάδα. 

  γ.

Φυσάει ένας αγέρας

στην αυλή απόψε

πεισματικά την πόρτα σειώντας,

αποτραβιέται και πάλι ορμά

φοβερίζοντας στον γυάλινο φεγγίτη

αναλαμπές από χλωμό λυχνάρι...

Νύχτα βαθειά - κανένας

δεν ανοίγει στ' ακρινά σπίτια,

δεν ξέρεις τί φέρνει τέτοια ώρα

δίχως ξύλα στη φωτιά

χωρίς ένα σκύλο

να τρέξει να ψάξει.

Ας μείνει τραβηγμένος λοιπόν ο σύρτης

ως αύριο που θα χαράξει η μέρα.

Εκεί τουλάχιστον μέσα στο φως

στο βέβαιο περίγραμμα των πραγμάτων,

άς έλθει οποιοσδήποτε

κι ό,τι θέλει άς ζητήσει -

όχι εν λευκώ,

μα εκεί μπροστά στα μάτια

των ανθισμένων μυγδαλιών,

που μόνο αν είναι δίκαιο

θα συγκατανεύσουν.

ΝΟΣΤΟΣ του Ανδρέα Πετρίδη

   

Του ποτάμιου που αγάπησα, μια στάλα-

σώμα σουπιάς χρωμάτιζε το νερό

στη θάλασσα δίνοντας δικό του χρώμα.

Άσπρο χαρτί τα χιονισμένα βράδια

νοσταλγικά παράδερνε ζητώντας

μ' άγρυπνο βλέμμα τον χαμένο στίχο.

Σαν χελιδόνι σπάθιζε

τον ουρανό και τον χρόνο

ακροπατώντας στα κοιμισμένα

κεφάλια των γνώριμων βουνών...

Μπροστά μου τότε η ξερολιθιά,

τα κυκλάμινα στα φυτεμένα βράχια

κι η μούλα που γέμιζε με κλειστά μάτια

νερό τ' αυλάκι.

Ώσπου όλα θολώνουν και πάλι

από ένα δάκρυ όλο αλμυράδα,

σε μια σοφίτα ξενική κάπου

μ' εύθυμα φώτα στων σπιτιών τα παράθυρα

και γελαστούς ανθώνες στους δρόμους. 

ΧΟΜΧΑΧ: Ποιητική Συλλογή του Βάκη Λοϊζίδη ( εκδ. αντηρίδα, 2016)

Το ντοκουμέντο να μείνει ντοκουμέντο. Καμία
έμπνευση να μην το καταστήσει δεκανίκι,
συνοψίζοντας το σε καρτελάκι δίπλα στο έργο
τέχνης.

*

Αναμέσα στην εξωστρέφεια και την εσωστρέφεια
του άπειρου χειμάζουν άνθρωποι. Να το θυμάσαι.

**

Mε το καρκίνωμα της πρωτοτυπίας στο σώμα σου,
αδυνατείς όλο και περισσότερο να φανερώσεις 
κοιτάσματα ψυχής.

***

Φέρτε μου λίγες παιδικές ζωγραφιές.Χρειάζομαι 
λίγες παιδικές ζωγραφιές.Να σταθώ στα πιο
γνήσια στοιχεία πρωτοτυπίας.


****

Καλός ο Πλάτωνας.Μπορείς όμως να σταθείς και
χωρίς τις θεωρίες του σύμπαντος.
 Η πολλή φιλοσοφία βλάπτει την τέχνη.


*****

Σύγχρονη τέχνη αποθέωσες το σκοτάδι.
Όποιος διαφωνεί ας το πει με φως.

Τα φλεγόμενα πουλιά

του Χρήστου Μαυρή 

Από τα καταφύγια ψηλά

που βρίσκονταν

τα φλεγόμενα πουλιά

πανικόβλητα έβλεπαν

τον δίκαιο ήλιο τους

γκρεμισμένο

μεσ’ τα χαλάσματα

μέρα τη μέρα να βυθίζεται

κάτω από τα ερείπια των σπιτιών τους.

Στις ικεσίες και τις προσευχές τους

παρακαλούσαν τον αγαθό Θεό

ν’ αφήσει χωρίς φως τα μάτια τους

για να μην αντικρίζουν

αυτή τη φρίκη που τα κάλυψε.

Τ’ αλλοδαπά πουλιά

του Χρήστου Μαυρή 

Οι βοσκοί μάταια έψαχναν

τον δραπέτη ήλιο

στο απολιθωμένο δάσος.

Ο μαύρος ήλιος

βρέθηκε αγκυροβολημένος

μέσα στα ματωμένα λιβάδια

της πληγωμένης σκέψης μου.

Δίπλα του έβοσκε αμέριμνα

ένα κοπάδι άσπρα άλογα.

Στις πέτρινες ράχες τους

αναπαύονταν αμέριμνα

κόκκινα αλλοδαπά πουλιά.

ΣΤΑΥΡΩΣΗ του Νίκου Πενταρά

Γραμματείς και φαρισαίοι
επώνυμοι κι ανώνυμοι
αλεπούδες ντυμένες την αθωότητα σου
θα ετοιμάζουν πάντα
τον σταυρό και τα καρφιά
στα υποχθόνια τους εργαστήρια
και μετά στον γολγοθά σου
άδικα να σε σταυρώνουν

προσωρινή καθήλωση η σταύρωση
και ο σταυρός ανάσταση
το πένθος
η θλίψη
κι ο θάνατος
στους σταυρωτές σου

«χαίροις», λοιπόν, «ο ζωηφόρος σταυρός»
ο σταυρός του μαρτυρίου σου.

("Σε φόντο φθινοπωρινό", 2015)

Σώπατρος ὁ Πάφιος (σχετικά )

 Κατὰ τὸν Ἀθήναιο (2, 71a-b), ὁ Σώπατρος ὁ Πάφιος γεννήθηκε στὰ χρόνια τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου καὶ «ἐπέζησε μέχρι καὶ τὴν ἐποχὴ τοῦ δευτέρου βασιλιᾶ τῆς Αἰγύπτου, ὅπως ὁ ἴδιος φανερώνει σὲ κάποιο ἀπὸ τὰ ἔργα του» (10a T1). Καθὼς ὁ Πτολεμαῖος Β΄ ὁ Φιλάδελφος (308-246 π.Χ.) διαδέχεται στὸν θρόνο τῆς Αἰγύπτου τὸν πατέρα του τὸ 283/2 π.Χ. καὶ καθὼς τὸ ἀναφερόμενο στοὺς Γαλάτες ἔργο τοῦ Σώπατρου (Ἀθήν. 4, 160e-f: F6) φαίνεται νὰ ἔχει συντεθεῖ πιθανῶς μετὰ τὴ νίκη τοῦ Πτολεμαίου Β΄ κατὰ τῶν Γαλατῶν τὸ 270 π.Χ. καὶ νὰ ἀναφέρεται καὶ σ' αὐτόν, μποροῦμε νὰ τοποθετήσουμε χρονικὰ τὸν Πάφιο ποιητὴ στὴν τελευταία τριακονταετία τοῦ 4ου καὶ στὸ α΄ ἥμισυ τοῦ 3ου π.Χ. αἰ., μ' ἕνα μέρος τῆς ζωῆς του σημαντικὸ νὰ διάγεται στὴν Ἀλεξάνδρεια.

Περισσότερα για τον Σώπατρο μπορείτε να διαβάσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:
Απόσπασμα από την πηγή: http://akg.cyi.ac.cy/el/content/%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B7-9 
Ψηφιακή Αρχαία Κυπριακή Γραμματεία

ΕΥΡΟΥΛΟΘΕΟΜΒΡΟΤΟΣ

Μα στάσου γιατί ξάφνου της φλογέρας
μελωδικό κ΄  ευδιάκριτο στ΄αυτιά μας 
τον ήχο φέρνει ο αγέρας.

ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

Αυτά τα τείχη, 
που μας κυκλώσανε σαν αιχμηροί πλόκαμοι χταποδιών, 
αυτά τα τείχη, 
που μας σταθήκανε κλουβιά κι απολύτρωση κι ελπίδα, 
αυτά τα  τείχη, 
που δώσανε τροφή στα πολιορκημένα παιδιά
και καγχάσανε στη μανία των τούρκικων κανονιών.
Πόσοι σκλάβοι κι ελεύθεροι τα ποτίσανε
με τον ίδρω τους και με το χρυσάφι της Βενετιάς;
Τώρα πια ξεπεράστηκαν και τανύσαμε
τους πλοκάμους στη πεδιάδα, 
και τώρα την Άνοιξη δεν έμεινα παρά τα λουλούδια
και τα Τουρκάκια, ξυπόλυτα να σκαρφαλώνουν 
στις γκρίζες πέτρες των ερειπίων. 
Έτσι κι οι σκοποί κι οι φιλοδοξίες μας
ξεπερνιούνται ανεπαίσθητα , ακριβώς λίγη ώρα
πριν από την τελική τους εκπλήρωση, 
και τρέχουμε σ΄ αναζήτηση νέων οριζόντων, 
και χτίζουμε μεγαλύτερους κύκλους, 
όπως τις πέτρες που πέφτουνε μέσα στη λίμνη
και διαγράφουνε κύκλους ατέρμονους, 
ωσότου σβηστούνε στην ανυπαρξία του τέρματος. 

Σωφρονίου Σωφρόνης (βιογραφικό)

Γεννήθηκε το 1929.
Σπούδασε στο παγκύπριο Γυμνάσιο και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. 
Ασχολήθηκε με το έργο του ποιητή Κάλβου. 
Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής του. 

Πανίκος Παναγή (βιογραφικό σημείωμα)

Γεννήθηκε στο χωριό Συλίκου της Επαρχίας Λεμεσού. 

Συνεργάστηκε ως σατυρικός ποιητής με τις εφημερίδες Απογευματινή, Φιλελεύθερος και σε εκπομπές του ΡΙΚ. Ελιναι ιδρυτικό μέλος των "Σατυρικών και Ευθυμογράφων Κύπρου", της Πνευματικής Συντροφιάς Λεμεσού και του Πολιτιστικού Ομίλου Ορφέας της Λεμεσού. Έχει βραβευτεί σε διάφορους Πανελλήνιους και Παγκόσμιους Διαγωνισμούς Λογοτεχνίας. 

Έχει εκδώσει 2 βιβλία με σατιρική ποίηση. 

Χαικού του Πανίκου Παναγή

Με χαιδεύει 

Σαρανταποδαρούσα

Ξεσπώ σε γέλια

Φεύγει η νύκτα 

Κοιμήσου Φεγγάρι μου 

Θα βγει ο ήλιος

Κοίτα τα πουλιά 

Με σπόρους τα φίλεψα

Να σου τραγουδούν

Ευγενίου Αντωνάκης (αναφορά)

βιβλία:

•  Σκιά και φως (1985)
• Ερήμην (2000)
• Μέθεξη (1997)
• Φιγούρες (1987)
• Αιολικοί Σκοποί (1963)
• Μνημόσυνο (1997)
• Ηχώ (1996)
• Χρονογράφημα (2003)
• Εάλω (2002)
• Αντίλογος (1999)
• Άλλοθι; (2001)
• Μαρτυρία (1994)
• Καμένη χώρα (1978)
• Πορεία (1995)