Δευτέρα 1 Αυγούστου 2022

Αύγουστος / Α. Τέμβριου


Δέσαμε τη ψυχή μας
σε προκυμαία ανάμεσα
σε πλοία που δεν σάλπαραν
κι ο Αύγουστος σιγοκαίει τις
σκέψεις σαν δραπετεύουν
κάθε φορά π’ αγναντεύουμε
το βαθύ γαλάζιο.
Μα προφθάνει η ζωή σαν αφρισμένο
κύμα, απρόσμενα και λιτά,
με την δροσιά των θεών,
την αρχαία γνώση και το λίγο φως
π’ απόμεινε μέσα στους πόρους μας,
να μας ταξιδέψει.

Α. Τέμβριου , Ήλιος και Άνεμος

ΟΙ ΧΑΡΤΑΕΤΟΙ / Οικονομίδης Λεωνίδας


Έμειναν,

οι χαρταετοί της νιότης

κρεμασμένοι

στ’ άκαμπτα καλώδια

της κένωσης

εκεί να χάσκουν

κατά τον ήλιο

Κι έτσι,

θρυμματισμένοι

σ’ άχαρους χρόνους

εκλιπαρώντας

για λίγο φως

νοστάλγησαν

την χαμένη αθωότητα

Mνήμες / Πενταράς Νίκος

 Κάθε φορά που διαβάζω τα πεντάγραμμα της μνήμης
ανακαλύπτω κάτι ξεθωριασμένους φθόγγους
που έχουν τη δύναμη ακόμα να μ' ανεβάζουν
μια νότα καρδιάς πιο πάνω απ' το σύμπαν
σημάδι πως κάποτε διαβήκαν από μέσα μου
μελωδίες πολύ βαθιά οικείες κι αλληλέγγυες.
Mνήμες - (από την ποιητική συλλογή "ΣΕ ΦΟΝΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ", 2015)

Δακρυσμένο φεγγάρι / Άθως Χατζηματθαιου


Πως καταντήσαμε αδελφέ μου
Σ' αυτή την κοινωνια Θεέ μου
Αντί η αγάπη να ανθίζει
Στο μίσος πια η γη γυρίζει.
Μαύρο πυκνό γύρω σκοτάδι
Πνήγει το κάθε αγάπης χάδι
Και το φεγγάρι δακρυσμένο
Στενάζει παραπονεμένο.
Αντί φιλιά τώρα μαχαιριά
Γεράκια αντί για περιστέρια
Σκεπάζουν το γλυκό γαλάζιο
Κι εγώ αδιάφορα κοιτάζω.
Έγινε πια η ζωή κουρέλι
Πίκρο απ' τα χείλη στάζει μέλι
Και το χαμόγελο βουλιάζει
Εκει που το άδικο προστάζει.

Παραμονή / Βίκτωρος Αλεξία


Τα έντερα χτυπούσαν αστραπές στο στομάχι,
η καρδιά χτυπούσε στο μυαλό, ένα παιδί έκλεγε
έξω από την πόρτα και λυγούσε η απουσία του.
Ήμουν αμέτοχη στη νύχτα,
μνήμες μορφών που εγκατέλειψαν ή προχώρησαν,
όλα σαν πνιγηρά από την τετράγωνη συμπλήρωσή των έως το μέλλον,
ο λαιμός μου έσταζε ανεπιτήδευτα τον κρότο
και η μακρύτερη ζωή με κατέκλυζε,
όπως ακριβώς στην εφηβεία.
Μόνο που τώρα,
οι πόρτες ξέρουν να σιωπούν,
οι πύλες ξέρουν να κρυφακούνε,
μπορούν να ξενυχτάνε ερεθισμένα τα χέρια και τα πέλματα,
μπορούν πέταλα να ρίξουν με δύναμη στην ορχήστρα των τυφλών
επιστροφών,
μονάχα δεν ξέρουν,
μονάχα δεν ξέρω την παραμονή του θανάτου να χειρίζομαι.

Σάββατο 23 Ιουλίου 2022

«Τ’ αγκάστριν.»

 


ΕΝΑ ΦΟΡΕΜΑ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ / Φωτιάδου Αρτεμίου Ελένη


Στην κούνια της ήρθαν οι Μοίρες
Σκίσανε το παραμύθι και το είπαν καθαρά
Στα δεκαοκτώ θα παντρευόταν
Στα είκοσι τρία θα ήταν χήρα πεσόντος εισβολής
Καρφιτσώσανε τον χρησμό στον άνεμο
Εκείνος λυπήθηκε
Τον φύσηξε μακριά
Μα έμειναν τα λόγια
Ρημαγμένο τούλι στο νανούρισμα
΄Επειτα άραξε μες στις ζωές
Το καλοκαίρι με τα μαύρα του πανιά στην πλώρη
Με τα καρφιά του, το σφυρί
Ο Μινώταυρος ούρλιαζε στην πρύμνη ολοζώντανος
Ξερνούσε σταύρωση
Μάζευε κόκαλα
Κι ήταν το στόμα του μια στέρνα αίμα
Εκείνη γυμνή από το σώμα της αγάπης
Έβαλε το φόρεμα του πένθους
Μεταλλικά κουμπιά μπροστά να της τρυπούν το στήθος
Μακρύ μανίκι
Μαύρη κάλτσα χοντρή ίσαμε τη σφαγιασμένη γάμπα
Και στο κεφάλι κατάμαυρο μαντίλι
Mάζεψε άρον άρον
Την αμαρτία των ξέμπλεκων μαλλιών
Ντροπή για χήρα τόση ελευθερία
Από τότε κανείς δεν είδε πώς τόσο μαύρο
Απορρόφησε σιγά σιγά τα χρώματα απ΄τα μάτια της
Κανείς δεν πρόσεξε το δέρμα από κάτω
Που λίγο λίγο υποχωρούσε
Αφήνοντας μονάχα φλέβες να κουβαλούν
Βελόνες μέχρι την καρδιά
Φωτογραφίες, αγγίγματα
Τον έρωτα τσαλαπατημένης νιότης
Κανείς δεν βλέπει κανείς δεν μαρτυρά
Πως κάτω από το μαύρο ένδυμα
Ένα κορμί λαμπάδα λιώνει όσο να κάψει τη ζωή του
Χρόνο με τον χρόνο στα μνημόσυνα του ήρωα
Το φόρεμα μακραίνει
Το φόρεμα πλαταίνει
Γεμίζει σκοτεινούς υδρατμούς
Γίνεται σύννεφο με κεραυνούς στο στέρνο
Σκύβει εκείνη μες στον κόσμο
Το μαζεύει όπως όπως με τα δόντια
Και τότε πένθιμες κλωστές
Πέφτουν καταρρακτωδώς από το στόμα
Όταν μιλάει βρέχεσαι θλίψη
Όταν σωπαίνει
Ρόγχος του τέλους σε διαπερνά
Αβοήθητος πεθαίνεις μες στον θάνατό της
Η επιστήμη του πόνου σηκώνει τα χέρια ψηλά
Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου

Γιώργος Μολέσκης : Στρατιωτική παρέλαση


Μέσα στην καρδιά της πόλης, σε δρόμους
στολισμένους με σημαίες και συνθήματα
κυλά, σαν φουσκωμένο ποτάμι,
η στρατιωτική παρέλαση.
Στην εξέδρα φόρμες, κοστούμια,
βασιλικές κι αρχιερατικές χλαμύδες,
στους δρόμους πλήθη ανθρώπων γιορτινά ντυμένοι
κι ανάμεσά τους, σαν φουσκωμένο ποτάμι,
κυλά η στρατιωτική παρέλαση.
Περνούν,
γυαλισμένα ως την τελευταία τους βίδα
άρματα με πολυβόλα,
με κανόνια και πυραύλους
ενώ στον ουρανό πετούν με
θεαματικούς ελιγμούς
τα πολεμικά αεροπλάνα.
Ό, τι πιο σπουδαίο έχει να επιδείξει
η ανθρώπινη διάνοια και η τεχνολογία
είναι εδώ, έτοιμα όλα τον κόσμο να χαλάσουν.
Σαν φουσκωμένο ποτάμι κυλά μες στους αιώνες
εξελισσόμενη και διαρκής,
μια στρατιωτική παρέλαση…
(Aπό την ποιητική συλλογή Ανοιχτός Ουρανός, Εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα, 2022)

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2022

Οι Γάτες του Άη-Νικόλα (σε τόνο αντιστικτικό) / ΠΟΥΛΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 


Η χώρα γέμισε ποντίκια!
ποντίκια πάσης φυλής
και παντός θρησκεύματος
ποντίκια λευκά, ποντίκια μαύρα,
ποντίκια γκρίζα, ποντίκια
γίγαντες, ποντίκια νάνους,
όλων των ειδών τα ποντίκια,
παντός μεγέθους και χρώματος,
των πόλεων και των χωρίων,
των άστεων και των αγρών.
Έχουμε κατακλυσθεί από πλημμυρίδα
ποντικιών ποντίκια έποικους, ποντίκια
τυχοδιώκτες ,ποντίκια εξώλης  και προώλης,
ποντίκια που δαγκώνουν, ποντίκια που γλείφουν,
ποντίκια που ροκανίζουν, όλα της γης τα ποντίκια
πάτησαν τη χώρα μας!
Έχουμε κατακλυσθεί από πλημμυρίδα
ανεπιθύμητων εισβολέων!
όλη η χώρα μαστίζεται από την πληγή των ποντικιών∙
σύμπασα η ζωή μας άλλαξε με την επέλαση των ποντικιών∙
κανείς μας δεν είναι σαν πριν∙ όλων η ζωή  μας
σημαδεύτηκε από την ημέρα που τα ποντίκια
αποφάσισαν να μπούνε στη ζωή μας,
να γίνουν μέρος της καθημερινότητας μας,
μέρος του ιδιωτικού και δημόσιου βίου μας.
Όπου περπατήσεις σκοντάφτεις στα σώματα ποντικιών∙
όπου να σταθείς σε ζώνουν ασφυκτικά κακόμουτρα
ποντίκια ποντίκια ληστές, ποντίκια λωποδύτες,
ποντίκια σταβλίτες ,ποντίκια τρωγλωδύτες,
ποντίκια στυλίτες ,όλων των ειδών τα ποντίκια,
παντός συρφετού και φυράματος!
Τα ποντίκια έγιναν τρόπος ζωής μας ,μέρος της ύπαρξης μας.
Είναι καθόλα συνδεδεμένα με την πορεία της χώρας μας∙
έχουν φιλοδοξίες πολύ περισσότερες απ’ ό,τι  φάνηκε
στην αρχή∙ στοχεύουν πολύ ψηλότερα από ό,τι στην αρχή πιστέψαμε.
Ήρθαν αποφασισμένα να πάρουν τα ηνία στα χέρια τους∙
έχουν επίσημα δηλώσει πως θα μας αλλάξουν από κορφής
μέχρις ονύχων, εξ απαλών ονύχων μέχρι προβεβηκότος
γήρατος∙ λίγο λίγο μας αφαίρεσαν από τα χέρια την Εξουσία∙
λίγο λίγο μας απάλλαξαν από την ευθύνη της διακυβέρνησης∙
Μας έστειλαν σπίτι να τεμπελιάζουμε∙ μας στείλαν στο φρέσκο
ν ‘ανανεώσουμε τον αέρα μας!
Πιάσαν τα ποντίκια τις θέσεις κλειδιά∙ κατέλαβαν τα ποντίκια
τα κρίσιμα πόστα, άλλαξαν τις κλειδαριές, άλλαξαν τις στολές,
φέραν δικούς τους λακέδες∙ όλος ο κρατικός μηχανισμός
ανακαινίσθηκε, άρδην μετεβλήθη, εκ θεμελίων ανεσκάφη,
η χώρα όλη υπακούει στα κελεύσματα των ποντικιών∙
όλη μας η ζωή περιφέρεται γύρω από τον άξονα των ποντικιών.
Τα ποντίκια κάνουν ό,τι θέλουν ∙μας παίζουν στα δάκτυλα∙
μας κλωτσούν με τα πόδια∙ μας φτύνουν στα μούτρα,
ουρούν κι αποπατούν μέσα στο σπίτι μας! από τις τρύπες τους
διευθύνουν την οικονομία μας ∙από τις τρώγλες τους δίνουν
εντολές στους υπηρέτες μας ,από το παρασκήνιο κάνουν κουμάντο
στο νοικοκυριό μας ∙
κι εμείς τα κοιτούμε απελπισμένα κι ανήμπορα, χωρίς να βγάζουμε
λέξη από το στόμα μας, χωρίς να μας ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι μας∙
κι εμείς προσευχόμαστε στο Θεό-Γάτο να βάλει το χέρι του,
να στείλει τις Γάτες του να μας απαλλάξει από την πληγή των ποντικιών,
να σταματήσει να μας τιμωρεί μα την αβάστακτη
τιμωρία των αδηφάγων ποντικιών∙
κι εμείς τάζουμε στο Θεό-Γάτο λαμπάδες ίσαμε το μπόι μας
να επιστρατεύσει τις Γάτες του να εκδιώξουν τα ποντίκια
από τη χώρα μας, την ώρα που δείχνουμε απροθυμία
να κινήσουμε και το μικρό μας δακτυλάκι, την ώρα που
και το τελευταίο μας δάκτυλο δηλώνει απροθυμία
να εγερθεί να κυνηγήσει τα ποντίκια!
Ας μην εξαπατώμεθα αναμιμνησκόμενοι παλαιών
ενδόξων ημερών∙
οι Γάτες του Άη-Νικόλα πέρασαν ανεπιστρεπτί!
πέθαναν προ πολλού∙ προ πολλού δηλητηριάστηκαν
από το φαρμάκι τόσων θανατερών ερπετών∙
Δεν έμεινε μία ούτε για δείγμα! μία σαν τίτλος τιμής,
σαν ύστατο καταφύγιο εθνικής περηφάνιας!

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ‘’ Η ΜΙΚΡΗ ΜΑΣ ΠΟΛΗ ‘’
ΕΚΔΟΣΗ: 1993
 
 
 
 
 
 

Μέρες του… / ΠΟΥΛΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 


Στις μέρες μας τα ποντίκια
πήραν εξουσίες απεριόριστες∙
μας κυβερνούσαν κανονικά∙
πατούσαν με τα παπούτσια
στο κρεβάτι μας, ανέβαιναν λασπωμένα
στο τραπέζι μας ,σερβίρονταν μέσα
από το πιάτο μας κι αν κάναμε
πως αγανακτούσαμε μας δείχναν
με τρόπο τ ‘ακονισμένα δοντάκια τους.
Στις μέρες μας τα ποντίκια κήρυξαν
κατάσταση ‘’έκτακτης ανάγκης’’∙
μπορούσαν έτσι να κατεβαίνουν
ανενόχλητα τις σκάλες μας, να μπαινοβγαίνουν
στο σπίτι μας, να μας αιφνιδιάζουν στον ύπνο μας,
να μας εξελέγχουν στον ξύπνιο μας,
να μας επιβάλλουν πλήρως τους όρους τους∙
κι ουδείς μπορούσε ν ‘ανοίξει το στόμα του
να μιλήσει, ένεκα που τις γάτες φροντίσαμε
νωρίς να τις διώξουμε, ένεκα που τα ποντίκια
παραπλήθυναν σ ‘αριθμό  κι αποθρασύνθηκαν
σε βαθμό που δεν μας υπολόγιζαν.
Στις μέρες μας τα ποντίκια βγήκαν από τις τρύπες τους∙
διόλου δεν ντρέπονται να δηλώσουν ‘’ποντικοί’∙’
μάλιστα μερικοί το επέσειαν και σαν τίτλο
ευγενείας κι αν έκανες πως αντιδρούσες
κινδύνευες να καταγγελθείς και για συκοφάντης.
Στις μέρες μας τα ποντίκια κυκλοφορούν
με αμάξια πολυτελείας∙ συχνάζουν στα ακριβότερα
ρεστοράν κι απολαμβάνουν
τους εκλεκτότερους μεζέδες, ένεκα που  κανείς
δεν τολμά να τα εξελέγξει∙ κανείς δεν αποφασίζει
να ρωτήσει για το ’’πόθεν έσχες’’∙
κανείς δεν αποφασίζει ,έστω και για μια στιγμή,
να κάνει τουλάχιστο τη γάτα.
Στις μέρες μας τα ποντίκια πρωταγωνιστούν στη σκηνή∙
σημασιολογούν τα πράγματα, δίνουν νέες ερμηνείες στις λέξεις,
ανασυντάσσουν κώδικες, λεξικά κι ορθογραφίες∙
γενικά σφραγίζουν την Ιστορία με την παρουσία τους∙
κι ουδείς αρθρώνει λέξη στα συμβούλια∙
ουδείς συγκλητικός, ουδείς σοφός, ουδείς ακαδημαϊκός
τολμά ν ‘ανοίξει το στόμα του και να μιλήσει∙
γιατί  τα ποντίκια επέβαλαν πλήρως τη φιλοσοφία τους∙
κι ουδείς γνωστικός αμφισβητεί τα γρυλίσματα∙
ουδείς νουνεχής σηκώνεται να ξεσκεπάσει την παρωδία∙
ουδείς άνθρωπος βρίσκεται να βάλει τα ποντίκια
στη θέση τους, ένεκα που η τάξη των ποντικών
υπερακόντισε όλες τις άλλες σε αριθμό∙
ένεκα που η τάξη των ποντικών κατανόησε πλήρως
τις αδυναμίες μας και μας φέρεται σαν άρχουσα τάξη∙
σαν άρχουσα τάξη μας επιβάλλει πλήρως τους όρους της!

 
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ‘’ΟΥΚ ΕΛΑΣΣΩ ΠΑΡΑΔΩΣΩ ‘’
ΕΚΔΟΣΗ: 1990
 
 
 
 

1974! / ΠΟΥΛΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 


Αν μπορείτε, παρακάμψτε το!
περάστε από δίπλα του και συνεχίστε
αμέριμνοι τον δρόμο σας ομαλά, χωρίς
να κόψετε ταχύτητα∙ σαν τίποτα να μη συνέβη
εκεί κοντά∙ τίποτα να μην έφτασε στ’ αυτιά σας
από τις κραυγές και τους θρήνους του∙
κάπου εκεί ,πριν από χρόνια∙ πριν
από…μόλις  χτες!

Κυριακή 17 Ιουλίου 2022

Θέλω να είμαι το κλειδί του Φα στο κλειδί του Σολ σου. / Σολωμού Αλεξία


.
Θέλω να σε συμπληρώνω.
Να είμαι η γη στον αέρα σου.
Το 3 στο Ε σου.
Το Άλφα στο Ωμέγα σου.
Η δεύτερη γραμμή στο DNA σου
Το μαύρο στο λευκό σου.
.
Θέλω να σε συμπληρώσω,
φως των οφθαλμών μου.
Άστρο της νυχτός μου.
Ίασις της καμένης μου ψυχής.
Δάσος στην έρημό μου.
Αεράκι στο νερό μου.

Αλεξία Π. Σολωμού (μικρό βιογραφικό)

 Η Αλεξία Π. Σολωμού γεννήθηκε στη Λεμεσό. Έζησε στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Νέα Υόρκη, στο Κέιμπριτζ και στη Χάγη. Είναι δικηγόρος στο επάγγελμα, με ειδίκευση στο δημόσιο διεθνές δίκαιο. Γράφει ποίηση από την παιδική της ηλικία. Φέτος εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο "The Child Who Speaks to the Sea"

Βιογραφικό Σημείωμα του Ανδρέα Χρυσάνθου | Αλάσιου


Ο Αλάσιος (Ανδρέας Χρυσάνθου) γεννήθηκε το 1959 στην Πάφο. Έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Τσάδα. Αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο Τσάδας και στη συνέχεια από το Β γυμνάσιο Πάφου. Σπούδασε ιατρική με υποτροφία του ΙΚΥ στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε στην Αθήνα όπου έκανε και την ειδικότητά του στη Μαιευτική Γυναικολογία. Ήρθε στην Κύπρο το 1993. Από τότε μέχρι σήμερα ασκεί την Μαιευτική -Γυναικολογία (από το 2006 στο Αρεταίειο Νοσοκομείο). Διετέλεσε πρόεδρος αρκετών επιστημονικών, πολιτιστικών και κοινωνικών φορέων και αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΡΙΚ. Σημαντική είναι η προσφορά του στην Κίνηση Πολιτισμού και στον Σύνδεσμο Ιατρών Συμβεβλημένων με το ΓΕΣΥ, των οποίων παραμένει πρόεδρος μέχρι σήμερα. (από το αρχείο της ΕΛΚ)
Έργα: 
• Ο Γαλάζιος Πλανήτης, 1979
• Στο ρυθμό της προόδου (συμμετοχή με αποσπάσματα από τη συλλογή “Οι καλαμιές στην όχθη δεν σφυρίζουν άδικα” που πήρε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό ποίησης για τα 40χρονα της ΑΟΝ- ΕΔΟΝ),1984
• Μια χάρτινη αγκαλιά, 2009
• ‘Ο ήρωας μου – η ελπίδα μου, Ένας αιώνας (τριλογία: ποίηση, διηγήματα, ανθολογία μεγάλων ποιητών), 2016
• Από Κύπρο ως Καρπάσι αγαπημένη Κύπρος (κοινή ποιητική συλλογή με τον Τ/κ ποιητή Αρίφ Αλμπαυράκ σε δύο γλώσσες, Ελληνικά και Τούρκικα), 2019
• Ωδή των ονείρων, Για τη Λάρουσκα και άλλες συλλογές, 1η έκδοση 2020
• Ωδή των ονείρων, Για τη Λάρουσκα και άλλες συλλογές, 2021 Εκδόσεις Αλμύρα
• Η εποχή της σφήκας, 2021 Εκδόσεις Αλμύρα ε-book
• Παρατηρητής στον λόφο των ονείρων 2022, ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ποίησης Αλάσιου, e-book Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου / ΣΠΕΚ.

Ανδρέας Χρυσάνθου - Αλάσιος: Οι αδικαίωτοι


Μόνος περπατώντας ο λαός στη σκληρή ανηφόρα του
λίγο μιλούσε, λίγο αντιδρούσε κι ας έβλεπε τη μοίρα του.
Βρέθηκε έτσι μες στη φωτιά, μες στα ερείπια,
να κλαίει τους νεκρούς, σπαρακτικά ουρλιάζοντας,
κάμποσες φορές·
Έδειξε, κρίμα, την οργή του τότε που όλα τέλειωσαν.
Μέτρησε τους ήρωες, μέτρησε αγωνιστές,
μνημεία έστησε για την αντίσταση,
τίμησε αυτούς πατρίδα,
που αν και προδομένοι σε υπερασπίστηκαν,
έδειξε τους φονιάδες τους
κι άφησε εκεί που φυτρώνουν λουλούδια, στους τάφους τους,
την κατάρα του αιώνια.
Κάποιοι όμως έλειπαν, κάποιοι δεν καταμετρήθηκαν,
σκοτωμένοι από προδότες, με ένα όπλο στο στόμα τους,
σκοτωμένοι με φτυάρια μες τα σκοτεινά ,
γύρω απο δέντρο δεμένοι, πετροβολημένοι,
από μασκοφόρους πυροβολημένοι,
θλιμμένοι νεκροί, αγαπημένοι μας ήρωες:
οι αδικαίωτοι...
Κάτω απ' τη σκιά, θρηνήθηκαν, των δολοφόνων τους,
που περπατούν δίχως να ντρέπονται,
δίχως, ως τα σήμερα, έστω...να δακτυλοδείχνονται.