Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021

1955-59 / ΔΕΣΠΩ ΠΗΛΑΒΑΚΗ


Ήταν αμούστακα παιδιά
μα στην καρδιά λιοντάρια
όλοι εραστές της Λευτεριάς
γενναία παλληκάρια
Της Κύπρου Ελληνόπουλα
την κατοχή μισούσαν
με κάτι παλιοντούφεκα
τους Άγγλους πολεμούσαν
Ο Ευαγόρας μαθητής
άφησε το σχολείο
και στα βουνά ανέβηκε
για το σκοπό το θείο
Ο τελευταίος βρόγχος του
πούμεινε στην αγχόνη
τα βράδυα όλους μας ξυπνά
και η χαρά ματώνει
Γρηγόρης Αυξεντίου μας
ο νέος Λεωνίδας
´μολών λαβέ ´ εφώναξε
´τη λαμπάδα τής Πατρίδας ´
Κι άλλοι πολλοί επέσανε
για την Ελευθερία
ρεζίλι κάναν την τρανή
την αυτοκρατορία

Τρίτη 23 Μαρτίου 2021

Ματθαίος Νικόλα: Τρία (3) ποιήματα


 Η εκκλησιά ετέλιωσεν

Φκαίνουσειν ουλλοι έξω
Το μόνο που εσκεφτουμουν
Το πλήθος πως θα ρεξω
Φτάνω τζιαμε στην έξοδο
Μία κλαμένη μάνα
Ήθελε για το γιουι της
Ένα ποτήρι γάλα
Εκοντοστάθηκα τζιαμέ
Τζιεθώρουντην με λύπη
Τζιαι έλεα πού μέσα μου
Τίποτε δεν μου λείπει
Εία τζι εγιώνι τον παπά
Να μας λαλεί σταθείτε
Κάμετε ένα ψυσιηκο
Μεν φκιάζεστε να φύτε
Φκάλει Τζιαι που την πούγκα του
Το οφζιερο τσεντί του
Βάλλει το σιερι στην καρκιά
Τζιαι βόθαμαι η Παναγιά
Να πίαει προσευκή μου
Τζιαι το τσεντί εγέμωσε
Φταίει Παναγία μας
Τζι η μάνα που εστέκετουν
Εθωρεν την μαθκιά μας
Ο κόσμος συγκινήθηκε
Τζι έδωκε της βοήθκεια
Τζιαι καμνουν την χαρούμενη
Όπως τα παραμύθκια
Τζιαι λαλεί η μάνα στον κόσμο:
- Παπά μου σε ευκαριστώ
Εμεν που ελυπήθεις
Τζιαι τζιείνα που πεν ο Θεός
Εσουνι εθυμηθεις
- Ο γιος μου εαρρωστησεν
Που την πολλήν την πείνα
Όμως παπά χάρι σε σεν
Υγεία του επείρα
- Ανατρέπουμαι που στέκουμαι
Δαμέ Τζιαι ζηθκιανεύκω
Μα όμως για το γιουην μου
Δαμέ θα καταφεύκω
-Τρέχουσειν άπου την χαρά
Τα μάθκια τα δικά μου
Αφού με την βοήθειά σας
Θα φκει η ευτομα μου
-Κάποτε ήμουν πλούσια
Ευκαριστώ δεν λάλουν
Μα τώρα μεστην φυλακή
Βουρουν για να με βάλουν
- Να είσαστε ευγνώμονες
Θεό να φκαριστάστε
Για να μεν έρτει μέρα που
Που κόσμο να ζητάτε
- Το χρήμα Κάμνει μας κακό
Τζιαι η αγνωμοσύνη
Φκάλει που την καρδιά μας
Την μιάλην ευφροσύνη
Τζιαι απαντά ο γερό παπάς:
-Τούτος που σε βοήθησε
Εν είμαι γιω παιδί μου
εν ει η μάνα του Χριστού
Τζι η ταπεινή ευχή μου
- Μαθήματα μας έκαμε
Αδέρφια μου θωρείτε;;
Πόνο που έχει στην ψυσιή
Μηδέν να προσποιείται;;
- Αν θέλετε να μπούμε ντε
Μέστου θεού βασίλιο
Τζιαι να αμπλεψουμε μαζί
Του πνεύματος τον ήλιο
- Να ελεήτε τους φτωχούς
Σαν ναναι συγγενείς σας
Να τους διάτε ότι μπορεί
Τζιαι έχει το πουτζί σας
- Δέτε τούτον τον άνθρωπο
Με την χαρά στα μάθκια
Τζιαι αν εξαναείδετε
Χαρά σ' έτσι παλάθκια
- Ο Κύριος στην κρίση μας
Πού τούτα θα μας κρίνει
Τζιαι εις τες πράξεις τις καλές
Εμάς μας παροτρύνει
- Εγιώ εσάς ευκαριστώ
Αγάπη που κρατείτε
Τζι' όποιον φτωχό αμπλέπετε
Εσείς τον ηρεμείτε
-Νασαστον ούλλοι σας καλά
Να έχετε υγεία
Τζιαι κάθε βήμα στην ζωή
Να γλεπει Παναγία
-Παέννετε στα σπίθκια σας
Τζιθκιάστε μ'ηρεμία
Τζιαι να χετε τον Ιησούν
Ως μια παρηγορία
Εγιώ σε λλιον θα χαθώ
Νάβρω τον Ιησού μου
Που τον βαστώ πολλά σφηχτά
Τζι εν Πάντα μεστον νού μου.
Τζιαι ο παπάς επεθανεν
Μετά που 2 3 ώρες
Μ'ακομα Τζιαι στον θάνατο
Γαλήνιο τον θωρες
Εκάμαν την κηδεία του
Τζι εβλεπασειν αγίους
Τζιαι εθρυνούσασειν
Μ ' άλλους τόσους οσίους
Εις την κηδείαν είρτασειν
Η μάνα τζιαι ο γιός της
Ηρτεν να δεί τον γέροντα
Π ωταν πνευματικός της
Η ιστορία μας λαλεί
Τους πάντες ν ' αγαπούμε
Αν θέλουμε να ζήσουμε
Με τον Θεό να σμήξουμε
Τούτους να βοηθούμε
Τζιαι για να δούμε τον Θεό
Πρέπει να ελεουμε
Τζιαν σσεν Τζιαι για τον δίπλα μας
Να πα να λατσιηστουμε
Την χάρη του πατέρα μας
Έτσι εννα γευτούμε
Τζιαι την υπόλοιπη ζωή
Με πίστην εννα ζιουμε

**

Σταυραετός του Μαχαιρά
Τούτη πατρίδα η μικρή
Γέννησε παλλικάρκα
Που πέθαναν για λεφτεριά
Της μάνας τους καμαρκά
Ένας που τζείνους ήτανε
Γρηγόρης Αυξεντίου
Στο μασιαιρά σκοτώθηκε
Τζι'ας είχε τζιαι κερφίου
Εγγλέζους δεν φοηθήκε
Πολέμησε μ' ανδρεία
Τζι ούλλους εμάς εσκέφτηκε
Τζιαι την ελευθερία
Μόνος του επολέμησε
Μπροστά που τους Εγγλέζους
Τζιαι δεν εκαταφέρασειν
Ποττέ αυτόν να παίξουν
Πετρέλαιο του σύρασειν
Έξω να φκει τζιαι τζείνος
Μα τζείνος εσυνέχιζε
Χωρίς κανένα ίχνος
Ώσπου του ήρωα αυτού
Έφκηκεν η ψυσιή του
Που τζείντο Άγιον σώμα του
Τζι έκρουσεν το κορμί του
Για μας ένι αθάνατος
Ποττέ δεν τον ξεχνούμε
Γι'αυτό με δόξες τζιαι τιμές
Θα τον ευχαριστούμε
Για μας που εσκοτώθηκε
Τζι έχασε την ζωή του
Μα δεν εσκέφτηκε ποττε
Πως εννα φκει ψυσιή του
Θέλω εμείς ούλοι μαζί
Αυτόν να μιμηθούμε
Για νάρτει το ποθούμενο
Εμείς να ενωθούμε
Ο Αυξεντίου αγάπησε
Τζι ελάτρεψε πατρίδα
Μα τόσα χρόνια έλεεν
Την ένωση δεν είδα
Γι'αυτό τζιαι επολέμησε
Με πίστη τζιαι με θάρρος
Τζιαι δεν τον ένοιαζε ποττέ
Πως εννα έρτει ο χάρος
Το μόνο που χεν εις τον νου
Χριστόν τζι ελευθερία
Που τούντον αγγλικό ζυγό
Που είχεν εξουσία
Τον χάρον εις τ' αγκάλια του
Εκράτεν τζι έσφηγγεντον
Μα ύστερα που μια ψευτιά
Ο χάρος έκρουσεν τον
Ο χάρος ήξερε καλά
Πως δεν θα τον νικήσει
Μα μέσα κόμα στην φωθκιά
Εν θα τα παρατήσει
Έτσι φωθκιά του σείρασειν
Αλλιώς δεν εμπορούσαν
Τούντον μεγάλο ήρωα
Δεν θα τον ενικούσαν
Μακάρι να υπήρχασειν
Κοπέλια σαν εκείνον
Τζι' Κύπρος μας ελληνική
Που τότες εναν ήτον
Μα όμως λλίοι Εμείνασειν
Τζιαι σγιαν αυτόν να είναι
Που να τους νοιάζει η πίστη τους
Τζιαι ήρωες να είναι
-Την δόξα δεν την ήθελες
Μόνο ελευθερία
Τζιαι για την πίστη του Χριστού
Πολέμησες μ' ανδρεία
-Τέλος εγώ θα σε τιμώ
Ώσπου να φκει ψυσιη μου
Γιατι σε σεν εγιώ χρωστώ
Ελεύθερη ζωή μου
-Για μεν που επολέμησες
Για μεν Τζιαι τα παιθκιά μου
Τζιαι την αγία πίστη μας
Να έχω στην καρκιά μου

***

Ακούω τα που τρίζουσειν
Τα κόκκαλα ηρώων
Που χασασειν τους κόπους τους
Τζιαι λευτεριά ανθρώπων
Θωρώ τον γέρο του Μοριά
Σιηφτό,μαραζομένο
Να κάθεται να μεν μιλά
Τζι έχει σορό παράπονα
Τζιαιν σγιαν ισκοτωμενος
Γυρίζω που τ'αρίστερα
Είδα Καραϊσκάκη
Ήταν Τζιαι τζεινους σκεφτικός
Όμως πολλά σιωπηλός
Εσκεφτετουν την μάχη
Ήντα να δω φωνάζω τους
Τί έχετε φωνάζω
Τζιαι απαντά ο Θεωρης
Τον τόπο μου "θαυμάζω"
-εγιωνι Τζιαι άλλοι πολλοί
Εφτύσαμε τζιαι γαίμα
Για την Ελλάδα ελεύθερη
Αφηκαμε το ψέμα
-Έχετε Τούρκους δίπλα σας
Κρατούν μας την πατρίδα
Μα πάτε τζι'αγοράζετε
Μαζί τους την μοιράζετε
Του Έλληνα μερίδα
-Τούτα σας έμαθα ωρε;;
Πατρίδα να πουλειτε;
Πατρίδα να προδίδετε;
Τζιαι μεν κατηγορείτε;
-Βλέπω τους να μεν νοιάζονται
Για την Ελλάδα πλέο
Μόνο για τα λεφτουθκια τους
Μα Τζια ρα καρεκλουθκια τους
Που κάτω γιω θα κλαίω
-Άλλοι δεν θέλουν τον στρατό
Μα ώσπου εννα πάει
Με τουντην νοτροπια σας
Ο Τούρκος θα σας φάει
-Βλέπω τζιαι κάποια άτομα
τους Τούρκους να τους θέλουν
Τζιαι με τον τουρκικό ζυγό
Με πίστη να οδεύουν
-Ελπίζω όμως στον Θεό
Τζιαι τ' Ελληνόπουλά μας
Απού Ελλάδα θέλουσειν
Τζιαυτην την ελετρεφκουσειν
Εν τα καλά παιθκια μας

Κυριακή 14 Μαρτίου 2021

Πέντε ενδεικτικά ποιήματα της Νεσιέ Γιασίν


 
 
1.
ΕΠΙΣΤΟΛΕΣΠΟΥ ΔΕΝ ΣΤΑΛΗΚΑΝ 
 
ΙΙ.
Το όνομά σου
μοιάζει κόμπος μέσα μου 
τον λύνω
ο πόνος της ψυχής και οι λαβές της αγάπης διογκώνονται
αν το ν’ αγαπάς δεν είναι κάτι χαρούμενο
ποια είναι η χρήση;
Aίτηση πρέπει να υποβάλω
(το αίτημά μου ολοφάνερο)
«Άδεια να περάσω στην άλλη πλευρά, λόγω επιθυμίας δυνατής.»
Ένα λουλούδι ερωτοκτυπημένο
πεθαίνει
τα όπλα στρέφονται απάνω του
-Η αγάπη αναχαιτίστηκε στη νεκρή ζώνη
κι ομολόγησε πως είναι δραπέτης τρελός
 
 
ΧΙΙ. 
 
Ιστορία,αγόρασέ μου ένα Βερολίνο
θέλω να τον πάρω στην αγκάλη μου
να τρέχω και να τρέχω
μες στο πλήθος να τον βρω
με αγάπη εκατό βαθμών
να επιστρέφουμε ο ένας στον άλλο.
 
Πρόσθεσέ με σ’ αυτόν, αυτόν σε μένα.
Ιστορία,αγόρασέ μου ένα Βερολίνο.
 
 
2.
ΑΝ ΠΕΘΑΝΩ
 
Αν πεθάνω
θέλω ν’ ανθίσω μέσα σε άνθος
εκεί ας με θάψουν.
 
Αν πεθάνω θα φοβάμαι το σκότος πολύ
μακάρι να μπορούσα να πετάξω στα ουράνια
 
Ανάμεσα σε άνθη πάνω από άνθη
αν πεθάνω θέλω ν’ ανθίσω σε ποιήματα,
μέσα σε καρδιές ανθρώπων.
 
Αν πεθάνω 
Θέλω να με θάψουν στον απαγορευμένο κήπο
πέρα από τα σύνορα.
 
Αν πεθάνω
θα προσποιούμαι πως δεν πέθανα,
να μη νιώθεις θλίψη
 
 
3.
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
 
Τα χνάρια αυτών που είναι ορατά
ανιχνεύονται στο βαθύ βλέμμα των άλλων  
απ’ τις πύλες της θλίψης
στα μάτια του χρόνου.
 
Στης μνήμης το κρυφό δωμάτιο
οι απαγορευμένες ώρες ασπάζονται τα νέφη, 
το πρώιμο φθινόπωρο των μικρών απολαύσεων. 
 
Πόσο ρακένδυτες τώρα οι λέξεις 
βογκούν μες στο πηγάδι της ψυχής.
 
Όσο σφιχτή είναι η αγκαλιά σου 
άλλο τόσο ζουλάει την επιδερμίδα 
όσο μακριά καις μέσα σε φλόγες
άλλο τόσο και η στάχτη, 
όσο θερμή η κάμαρα του έρωτα
άλλο τόσο το κρύο απ’ έξω.
 
(Έχω ξεπαγιάσει
στο λιμάνι της εγκατάλειψης 
ξεφωνίζω μέσα στα στήθη μου)
 
Ιθάκη δεν υπάρχει
και μην επιστρέφεις
 
Η γυναίκα που αναμένει 
έχει εξαφανιστεί πριν από καιρό
μες στη σιωπή άλλων γυναικών.
 
 
4.
ΡΟΔΟ ΠΟΥ ΠΕΦΤΕΙ ΜΕΣ’ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ
 
Το θαύμα αρχίζει με το άγγιγμα
των χορδών της νύχτας,
τα ρέματα βρίσκουν τον δρόμο τους,
ανάμεσα σε στενές ρωγμές,
τα πεφταστέρια σπινθηρίζουν στα μάτια μας.
 
Ο ένας στη φωλιά του άλλου, κοιτάμε
το ρόδο που πέφτει μες στη νύχτα,
λες και πάει να ενωθεί ξανά
μ’ ένα κήπο χρόνων παιδικών.
 
Στο καρουσέλ του χορού μας
στροβιλίζουμε,
δύο άγγελοι
ν’ αγκαλιάζουν συγνεφάκια.
 
Εγώ, τν’ ανάβω της νύχτας τ’ αστέρια,
εσύ, της πόλης ο κλέφτης καρδιών.
Τί θαύμα που είναι αυτό,
λες και γεννηθήκαμε
το πρώτο πρωινό του κόσμου.
 
Λες και ποτέ πριν δεν υπήρξαμε
λες και ποτάμια κυλούσαν στο κρεβάτι μας.
 
 
5.
ΟΙ ΕΠΤΑ ΠΥΛΕΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ
 
I. Ενώ ατένιζε εκτός
ενδοσκοπούσε εντός
ο Ιανός, ο θεός της Ποίησης
 
II. Γράφω τα ποιήματα αυτά
ώστε να μπορώ να με ακροάζομαι
μεσούντος εκκωφαντικού θορύβου.
 
ΙΙΙ. Όταν ουρλιάζεις
το ποίημα δεν φοβάται.
 
IV. Είσαι τόσο μακριά. 
Πού μπορώ να σε ενθέσω
παρά μόνο μέσα σε ποίημα;
 
V. Μια λέξη μπορεί αυτή τη φορά 
να είχε σκότωνε κάποιον
σαν δηλητήριο ριγμένο στην ψυχή.
 
VI. Η ανάταση προς τα άνω 
αρχίζει με τα χείλη
 
VII. Σκόπευα να γράψω
η σελίδα άρπαξε φωτιά.
 
 
ΝεσιέΓιασίν
 
«Βραβείο Γιώργος Φ. Πιερίδης»-2021 της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, 
για το Σύνολο του έργου της ΝεσέΓιασίν
 
Απόδοση από τον Ιωσήφ Σ. ΙωσηφίδηςΑπό την αγγλική μετάφραση τριών μεταφραστών 
της Ποιητικής Συλλογής της ΝεσιέΓιασίν«Rosefallingintonight»(HeterotopiaPublications, Nicosia, 2016)
 

Πέντε ενδεικτικά ποιήματα του Κώστα Κατσώνη

 


 

Από τη συλλογή «Μιλήματα κι Αντιμιλήματα»  1993/2020)

 

1.

ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΖΗΣΗΣ

 

Εδώ που τύχαμε να ζούμε αφορεσμένοι,

εδώ που τύχαμε ν’ακολουθάμε

τις πατημασιές κάποιων αοράτων ονείρων

φτιαγμένων σε κάποιες νυχτιές

όπου ο ύπνος μάς έλαχε καλός.

Εδώ που οι αμυγδαλιές δε μας πρόδωσαν ποτές

και τα σπουργίτια μάς καλημερίζουν κάθε αυγή

χωρίς προσποίηση ή τυποποιημένα χαμόγελα.

Εδώ που ο ήλιος

αναλύει κάθε μέρα τη χαρά του

σε πύρινες και φωτεινές ηλιακτίδες.

Εδώ που η αγάπη κρατάει στο χέρι κεραυνό

κι ο θυμός των ανέμων περιορίζεται

στη λεηλασία των φύλλων και των χωμάτων,

κι αν προδομένοι απ’τους ανθρώπους,

έχουμε τουλάχιστον τη δικαίωση

της αντίστασης.

 

 

2.

Η ΑΓΑΠΗ ΣΟΥ

 

Δεν είναι η αγάπη σου

κρασί που να το πιω

και σαν μεθύσω

να σου πω

άλλο δε θέλω.

Δεν είναι η αγάπη σου

η μπόρα του χειμώνα

που σαν εκαταλάγιασε

θα λέμε «δόξα σοι Θεέ».

Δεν είναι κύμα

που στης θάλασσας

τα βράχια

πάει συντρίβεται,

ούτε της άνοιξης λουλούδι

που διαβαίνει με τη μοίρα του,

ούτε και φως

όπου τον ήλιο συντροφεύει.

Η αγάπη σου

μοιάζει πιότερο της ιδέας.

Μένει πάντα εκεί.

Θεριεύει όσο την πολεμούν,

μεστώνει με τη φλόγα της καρδιάς.

Υπάρχει όσο υπάρχουν άνθρωποι,

καιπεριμένει.

 

 

 

3.

ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ

 

Ας παραμένουν τα όνειρα,

ας μην υλοποιούνται.

Ας απαλύνουν τους πονεμένους

οι προσδοκίες οι ανεκπλήρωτες.

Τουλάχιστον όσοι μπορούν και κάνουν όνειρα

μπορούν και να ζούνε.

Διαφορετικά,

το κακό θα’ταν με τη ζωή.

Διαφορετικά,

το κακό θα’ ταν για τη ζωή.

Για τον θάνατο θέμα δε θα’μπαινε πια.

 

 

4.

ΠΟΙΗΣΗ

 

Παραγγελιά ζωής

σε μεσσία ταπεινό

που’ ναι ριζικό του

πόνος, δάκρυ,σταύρωση

για την ανάσταση

των ανθρώπων.

 

 

5.

ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΜΟΙΡΑ

 

Περπατήσαμε τους αιμάτινους δρόμους

πολέμων παντοειδών

δικασμένοι από μοίρα πανάρχαια,

μοίρα θανάτου και μισεμού.

Ονειρευτήκαμε τις πλατιές τις στράτες,

τον ανασασμό των ρόδων,

την αιώνια παρουσία της Κύπριδας άνοιξης.

Αφήσαμε στην καρδιά μας ανεκμετάλλευτα

τα αισθήματα της αγάπης,

πλήθια ως πάντα σε μας,

δοσμένοι ολόψυχα σ' αντιπαράθεση πικρή

με πόνο θανάτου

-μας έπεφτε πάντα πολύς ο θάνατος-

προσφιλών προσώπων,

αγαπημένων αδερφών,

σε μέστωμα νιότης και δίψα ζωής,

πάντα χαμένων από μοίρα πολέμου,

αιώνια,

των δυνάμεων του κακού,

που σημαδέψαν ετούτο τον τόπο

και πέτυχαν

τη μεταβολή της καρδιάς και της άνοιξής μας

σε χειμώνα μακρύ

και "κρανίου τόπο". 

 

Κώστας Κατσώνης

 

 

«Βραβείο Γιώργος Φ. Πιερίδης»-2021 της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, για το Σύνολο του έργου του Δρα Κώστα Κατσώνη.