Ποίηση της Δέσπως Πηλαβάκη στην Κυπριακή Διάλεκτο

 

Η ΠΡΟΙΚΑ

 

Εψές εποτζιοιμήθηκα

τζι όρομαν είδα ότι

μες την βουλήν εκάθουμουν

τζιαι θέση μου η πρώτη

 

Εκόρτωννα , εκαπάρτιζα

έκαμνα τον μιάλον

τζιαι νόμιζα πως σγιαν εμέν

στον κόσμον εν έσιει άλλον

 

Όσον για τη διαφθοράν

σε κάθε μου ομιλίαν

για πάταξην εφώναζα

τζιαι μιάλην τιμωρίαν

 

Ελάλουν , τούτος ο λαός

ποττέ εν θα ξυπνήσει

τζι αν προδωθώ , το κόμμαν μου

θα με υποστηρίξει

 

Ο νόμος τζιαι το σύνταγμαν

εμένα θα προιτζιήσει

τζι άεις τον κόσμον να πεινά

εν άσσιημη η κρίση

 

Ποιός θα τολμήσει μάνα μου

μιτά μου να τα βάλει

Είμαι ψηλά ιστάμενος

τζι η θέση μου μιάλη

 

**

ΑΠΑΙΤΗΣΗ

 

Δυστυχισμένε μου λαέ

που έφκολα ξιχάννεις

έσιεις αρρώσκιαν βαρετήν

ποττέ σου εν θα γιάνεις

 

Το θάμμαν τρεις μέρες κρατεί

την τέταρτην στ αφκά σου

εσέναν αν μεν σκέφτεσαι

λυπήθου τα παιθκιά σου

 

Ξικόλλα που τον καναπέ

έφκα τζιαι πιάς τες στράτες

ως πόσον τζιείνοι τον μεζέν

τζιαι σούνι τες πατάτες

 

Πλουτίζουν πας την ράσιην σου

τζιαι σού τους πισκαλίζεις

για λλόου τους στήννεις καφκάν

τζιαι τους ξαναψηφίζεις

 

Κλέφτουν σε , περιπαίζουν σε

άννοιξε πκιόν τα μμάθκια ,

στον σιύλλον έναν κόκκαλον

τζι οι κλέφτες στα παλάθκια

 

Μεν την βραβέφκεις την κλεψιάν

φώναξε για να δούσιν

τζι οι κλέφτες που σε πρόσβαλαν

στην φυλακήν να μπούσιν

Απώλειες του Νίκου Πενταρά

 

Ο ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΓΙΑΛΛΟΥΡΟΣ ΣΤΑ ΒΑΡΩΣΙΑ

 

Ο Πετράκης Γιάλλουρος

βγήκε πρωί πρωί από το μνήμα του

και ξεκίνησε από το Ριζοκάρπασο

για τα Βαρώσια

να ενωθεί με τους συμμαθητές του

σε διαδήλωση ενάντια στη φιέστα

που έστησαν οι νεοκατακτητές τους

μα βρήκε την πόλη μισογκρεμισμένη

και τους συμμαθητές του εξαφανισμένους.

Τότε τυλίχτηκε την αγανάκτηση

μπήκε ξανά στο μνήμα του

και βυθίστηκε στην οργισμένη σιωπή του.

 

14.11.2020

 

Σημ. Ο 17χρονος Πετράκης Γιάλλουρος από το Ριζοκάρπασο ήταν μαθητής του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου και εκτελέστηκε από Βρετανό στρατιώτη σε μαθητική διαδήλωση στην Αμμόχωστο στις 7 Φεβρουαρίου 1956.

 

 

**

ΑΠΩΛΕΙΕΣ

 

Σκουραίνουν τον ήλιο μας

σταθερά και ανεπαίσθητα

οι απώλειες

το δειλινό

τυλίγει στο δίχτυ του

τον ραγισμένο καθρέφτη της μνήμης

και μια παράξενη σιωπή

σαν καμπάνα που σημαίνει εσπερινό

αφουγκράζεται την έλευση της νύχτας

όπου θραύσματα κάθε λογής

απομεινάρια του φωτός

αντικαθιστούν

σιγά σιγά τ’ αστέρια

κι ακόμα εξακολουθούμε

να καυχόμαστε για θριάμβους.

 

 

**

ΜΝΗΜΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΑΤΣΗ (1926 - 1958)

Κάθε που βραδιάζει

ο Κυριάκος ξεπροβάλλει το κεφάλι

από το άνοιγμα του κρυσφηγέτου του

εκεί στα ριζά του Πενταδάκτυλου

κοιτάζει τ' άστρα

που χρόνια μετά τη θυσία του

τρεμοπαίζουν πάλι

μονά ζυγά με τη σκλαβιά

και η σκέψη του περίλυπη

πάει στους σύγχρονους παραχαράκτες

που σβήνουν το «ου» από τη φράση

«ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα»

και την υιοθετούν.

 

**

 

ΜΝΗΜΕΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ

 

Αυτές οι μνήμες

στις ρωγμές του χρόνου

πουλιά εκστατικά

που ραμφίζουν τη σιωπή

αποζητώντας το Φως

στάζουν θλίψη φθινοπωρινή

και νοσταλγία.

 

**

ΠΕΡΙΚΛΕΙΣΤΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ

 

Όταν σε αντίκρισα

το πρώτο που πρόσεξα

ήταν μια πολιτική στρουθοκάμηλος

με το κεφάλι χωμένο

στην άμμο της παραλίας σου

για να γλυτώσει δήθεν

από τον οργισμένο Τεύκρο.

Ο ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΓΙΑΛΛΟΥΡΟΣ ΣΤΑ ΒΑΡΩΣΙΑ / Πενταράς Νίκος

 

Ο Πετράκης Γιάλλουρος

βγήκε πρωί πρωί από το μνήμα του

και ξεκίνησε από το Ριζοκάρπασο

για τα Βαρώσια

να ενωθεί με τους συμμαθητές του

σε διαδήλωση ενάντια στη φιέστα

που έστησαν οι νεοκατακτητές τους

μα βρήκε την πόλη μισογκρεμισμένη

και τους συμμαθητές του εξαφανισμένους.

Τότε τυλίχτηκε την αγανάκτηση

μπήκε ξανά στο μνήμα του

και βυθίστηκε στην οργισμένη σιωπή του.

14.11.2020

Σημ. Ο 17χρονος Πετράκης Γιάλλουρος από το Ριζοκάρπασο ήταν μαθητής του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου και εκτελέστηκε από Βρετανό στρατιώτη σε μαθητική διαδήλωση στην Αμμόχωστο στις 7 Φεβρουαρίου 1956.

ΑΠΩΛΕΙΕΣ /Πενταράς Νίκος

 

Σκουραίνουν τον ήλιο μας

σταθερά και ανεπαίσθητα

οι απώλειες

το δειλινό

τυλίγει στο δίχτυ του

τον ραγισμένο καθρέφτη της μνήμης

και μια παράξενη σιωπή

σαν καμπάνα που σημαίνει εσπερινό

αφουγκράζεται την έλευση της νύχτας

όπου θραύσματα κάθε λογής

απομεινάρια του φωτός

αντικαθιστούν

σιγά σιγά τ’ αστέρια

κι ακόμα εξακολουθούμε

να καυχόμαστε για θριάμβους.

ΜΝΗΜΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΑΤΣΗ (1926 - 1958) / Πενταράς Νίκος

Κάθε που βραδιάζει

ο Κυριάκος ξεπροβάλλει το κεφάλι

από το άνοιγμα του κρυσφηγέτου του

εκεί στα ριζά του Πενταδάκτυλου

κοιτάζει τ' άστρα

που χρόνια μετά τη θυσία του

τρεμοπαίζουν πάλι

μονά ζυγά με τη σκλαβιά

και η σκέψη του περίλυπη

πάει στους σύγχρονους παραχαράκτες

που σβήνουν το «ου» από τη φράση

«ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα»

και την υιοθετούν.

Η επιδημία / Πούλλος Ανδρέας του Χρίστου

 

                 

 

Και να σκεφτεί κανείς πως όλα ξεκίνησαν

από ένα τίποτα, μια παρωνυχίδα, ένα τόσο

σημαδάκι που μπορούσε εύκολα να περάσει

απαρατήρητο, ένα τόσο δα τσιμπηματάκι

που κανείς υπό κανονικές συνθήκες

δε θα του έδινε την παραμικρή σημασία.

Και να σκεφτεί κανείς κανένας από μας

δεν αναρωτήθηκε για τίποτα, δεν πρόσεξε

τίποτα μέχρι που το κακό παράγινε,

τα πράγματα δεν πήγαιναν άλλο,

εμείς δεν πηγαίναμε άλλο.

Η πόλη μας γέμισε από θανατηφόρα ‘’κρούσματα’’∙

όπου και να περπατούσες έπεφτες και πάνω

σε έναν ‘’επιδημιόπληκτο’’ ,όπου και να κοίταζες

ένας ‘’προσβεβλημένος’’ σε κοίταζε ένοχος

προσπαθώντας να το σκάσει από τα μάτια

ενός έντρομου καθ’υπόθεση ‘’υγιούς’.’

Το κακό που δε ξεχώριζες τον πάσχοντα από

τον κατ’επίφαση υγιή  καθώς η ασθένεια

έτρεχε με ρυθμό ιλιγγιώδη,  μεταδίδονταν

μ’αστραπιαία ταχύτητα από οργανισμό

σε οργανισμό έτσι που να μην προλαβαίνουμε

να την παρακολουθήσουμε από κοντά∙

και το ακόμα χειρότερο η πόλη μας δε γνώριζε τρόπους

αυτοπροστασίας απέναντι σε έναν εχθρό

που εισέβαλε ήδη μέσα της, έγινε μέρος

του ίδιου του οργανικού της συστήματος

και την πολεμά από μέσα με τα όπλα της,

την θέτει εκτός αγώνος με τα ίδια τα όπλα της.

Έναν προς έναν μας μπόλιασε με το ιοβόλο της

δηλητήριο∙ έναν προς έναν μας πέταξε εκτός πεδιάς

καθιστώντας μας ανίκανους να σηκώσουμε κεφάλι.

Γιατί κανένας μας δεν εμπιστεύεται κανέναν∙

κανένας μας δεν τολμά να ψελλίσει λέξη εμπιστευτική

προς κανέναν τρέμοντας μη κι ο δίπλα του

πάρει τη λέξη του και τη στρέψει σαν όπλο εναντίον του.

Ο φόβος κι η καχυποψία γίναν οι μόνιμοι σύντροφοι μας∙

σιγά σιγά τους αφήσαμε να κυριαρχήσουν πλήρως πάνω μας

και πια δεν έχει καμιά σημασία να δηλώνεις ‘’πάσχων’’

ή ‘’υγιής’’ μιας κι επήλθε πλήρης εξίσωση

των ‘’εν δυνάμει’’ και ‘’ενεργεία’’ ,απόλυτη ταυτότης

των ‘’πασχόντων’’ και των ΄΄υγιών’’!

 

ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΄΄ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝAΤΟΜΙΚΗΣ ΄΄

ΕΚΔΟΣΗ 2012

Ειρήνη Ανδρέου: Κάνω κατάθεση ψυχής, σε τούτο τ’ άψυχο χαρτί, την μοναξιά να πνίξω,

 

 

 

ΓΙΑΤΙ;

 

Γιατί του χρόνου οι δείχτες σταματούν

όταν στα χέρια σου με παίρνεις

κι ενώ πεθαίνω μ' ανασταίνεις

και μ' ανεβάζεις εις τα ύψη τ' ουρανού;

 

Κι ενω η καρδιά μου πλημμυρίζει

με ήλιο, φως και ζεστασιά

-ειν τόσο όμορφα εκεί ψηλά-

γιστί μου δίνεις μια και με γκρεμμίζεις;

Γιατί , πές μου ΓΙΑΤΙ;

 

Γιατί το είναι μου εγώ να σου προσφέρω

και να'ναι τόσο ασήμαντο για σένα;

γιατί ν΄αφήνεις ψίχουλα για μένα;

Θαρρείς πως σε ρωτώ ; Θαρρείς δεν ξέρω;

 

Όχι! Δεν σε ρωτώ να μ' απαντήσεις.

Παράπονο πικρό ειναι το γιατί...

Γιατί σκοτώνεις μια ανθρώπινη ψυχή

σαν δεν μπορείς με την καρδιά να αγαπήσεις;

Γιατί; Πες μου, ΓΙΑΤΙ;

 

 

*

 

Αρχιζει να βραδιαζει

κι η καρδιά μου μπάζει

απο χίλιες δυο ρωγμές.

Πλησιάζει πια η δύση...

Πάμε φιλε μου κομπάρσε

Γέλα αγάπησε και κλάψε

όπως έκανες και χτες.

Μια ζωή στις ψευδαισθήσεις ...

 

Απόσπασμα από το. ποίημα  "Σαν κομπάρσος σε ταινία "

 

*

 

Εγώ δεν είμαι ποιητής.

 

Εγώ δεν είμαι ποιητής…

είμαι του πόνου γητευτής

και της χαράς ζητιάνος

.

Εγώ δεν είμαι ποιητής

στιχάκια γράφω της στιγμής

στην πίκρα μου απάνω.

 

Κάνω κατάθεση ψυχής

σε τούτο τ’ άψυχο χαρτί

την μοναξιά να πνίξω,

 

γιατί η τσιγκούνα η ζωή

με την σταγόνα μ' ελεεί

κοντεύω να στραγγίξω!

 

Λέτε να είμαι ποιητής

που ‘μαι εχθρός της λογικής

με την καρδιά βαδίζω;

 

Κάνω επένδυση ψυχής

κι ίσως στην άλλη τη ζωή

(την ζούγκλα σαν αφήσω)

σαν άνθρωπος να ζήσω.

 

Σε λυπάμαι… / Γιώργος Χατζηκυπραίος

 

Σε διακρίνω!

Ξεχωρίζω τις κινήσεις σου μέσα στο πλήθος

έχεις το βλέμμα κενό και μόνο τα χείλια σου κινούνται

συνεχίζοντας ένα διάλογο με το χάος.

Σε αναγνωρίζω!

Καθώς τα χέρια σου παλινδρομούν νευρικά.

Δεν περπατάς, τραβάς ένα αόρατο σκοινί

σαν για να φέρεις πίσω τη ζωή σου.

Σε θυμάμαι!

Χόρευες με τα χέρια ανοιχτά, κάνοντας χώρο.

Ο λαιμός σου άκαμπτος και το βλέμμα ψηλά

Στα πόδια σου φίδια σέρνονταν. Τότε αόρατα.

Σε επικρίνω!

Αδαής, άρπαζες σχήματα φανταχτερής σκόνης

με χέρια ανθρώπινα που ακόμα μύριζαν γη,

χαμένος μέσα σε λόγια που ποτέ δεν κατάλαβες

Σε συμπονώ!

Είμαι κι εγώ κομμάτι σου, αλαφιασμένο

Μιλώ με το χάος, αναζητώντας τη ζωή μου,

ζωσμένος από φίδια που μου εξηγούν

όσα δεν είχα καταλάβει.

ΕΥΤΥΧΙΑ / Πανάγου Μαρούλλα

Θα περπατώ ξυπόλητη

σε κάθε καινούργιο μου στίχο.

Νεανική η καρδιά

θα πάλλει στο φθινοπωρινο μου στήθος

Κι εκει θα στήσουμε χορό,

Eγώ και τ' όνειρό μου τ’ Απριλιάτικο.

Αργυρούλα Τίκκου: Φέρτε μας το Βαρώσιν μας

Να σμίξουμεν το κλάμαν μας

που τον Βορράν στο Νότον

οι χτύποι της καρτούλλας μας

παντού να κάμουν κρότον.

Όι έν σας χαρίζουμεν

ίντζαν απου την γήν μας.

Εμείς εν να την γιάνουμεν

την αννοιχτήν πληγήν μας.

Επιάτε την Αμμόχωστον

αχόρταοι Αττίλες

εν αννοιχτές για λλόου σας

της Κόλασης οι Πύλες...

Τα χώματα μας τ' Άγια

αντί να προσσυνάτε

με βίαν τζιαι με άππωμαν

πάνω τους παρπατάτε.

Φέρτε μας το Βαρώσιν μας

την Μόρφου την Τζερύνεια

που πάνω να πετήσουσιν

α(η)δόνια καναρίνια!

Να σμίξουμεν τα γέλια μας

να πνάσει η καρκιά μας

να πάμεν εις τόπους μας

εμείς τζιαι τα παιθκιά μας.