ΙΑΜΒΟΣ

Ακούσατ΄ ω Στύακες, έμποροι λήρου.
λόγων υποκριτήρες, οι μόνοι πάντα 
ταν τοις πίναξι πριν τι τω σοφώ δούναι, 
αυτοί καταρροφείτε καθ΄ αλίσκεσθε
εναντία πράσσοντες οις τραγωδείτε.

Ερμείας ο Κουριεύς

ΜΗΤΕΡΑ / Βαρνάβας Π. Σωτήρης

Αμίλητη η μητέρα καθόταν στην αυλή

πλέκοντας τη ζωή της παπαρούνες

στάχυα και τριαντάφυλλα

μα πιο πολύ ζωγράφιζε με τις κλωστές

αδύνατα πουλιά με ανοιχτές φτερούγες

και πάνω τους ο ήλιος με τις αχτίνες του

τα χαιρετούσε,

χαμόγελο φωλιάς είτε του ύπνου ανάσα

δε φάνηκε στη ζωγραφιά της

εξόν στις ανθοδέσμες του θανάτου της.

Ήχοι μ’ ακολουθούν απ’ το δοξάρι του αργαλειού

μέσα στη νύχτα

και στα λευκά σεντόνια που ύφαινε

διαβάζω διαδρομές

ονόματα σταθμών στην ούγια τους τα γεγονότα.

 Σωτήρης Π.  Βαρνάβας,

Από το βιβλίο:

"Χρεόγραφο", Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2013,

Οι απαγχονισθέντες της ΕΟΚΑ *

1. Ανδρέας Δημητρίου από τον Άγιο Μάμα  (10/5/1956) 
2. Μιχαήλ Σάββα Καραολής από το Παλαιοχώρι (10/5/1956)
3. Ανδρέας Χαριλάου Ζάκος από τη Λεύκα (9/8/1956) 
4. Χαρίλαος Μιχαήλ από τη Γαληνή ( 9/8/1956) 
5. Ιάκωβος Πατάτσος από τη Λευκωσία ( 9/8/1956) 
6. Στέλιος Χ. Μαυρομμάτης από τη Λάρνακα Λαπήθου (22/9/1956)
7. Μιχαήλ Κουτσόφτας από το Παλαιομέτοχο (9/8/1956) 
8. Ανδρέας Γ. Παναγίδης από το Παλαιομέτοχο (22/9/1956) 
9. Ευαγόρας Μ. Παλληκαρίδης από την Τσάδα (14/3/1957) 

*Στις παρενθέσεις οι ημερομηνίες του απαγχονισμού τους

Επεισόδιο (1974) του Ανδρέα Πετρίδη

Απότομος χειμώνας μπήκε

στον ουρανό μας φέτος ξαφνικά,

προτού προλάβει να πατήσει η φτέρνα

του ανέτοιμου ποδιού

πάνω από φύλλα σκόρπια

φθινοπωρινά.

Ευαίσθητη η ψυχή

και θέλει χρόνο,

λίγο προαύλι

ανάμεσα στο πέταγμα και τη φωλιά,

για να μπορέσει δίχως φόβο να περάσει

από το ένα στο άλλο κλαρί.

Παράξενος αλήθεια φέτος

αυτός ο χειμώνας

που ενέσκηψε στις ακτές,

πίσω του αφήνοντας νεκρούς τους γλάρους

και στης λευκότητας τη δαντέλα

το μελάνι από χίλιες σουπιές.

Τα πικραμένα πουλιά

του Χρήστου Μαυρή 

Πλατύς έναστρος ουρανός.

Τριγύρω στην πλάση ανοίγει και

απλώνεται επικίνδυνα

μια θάλασσα σιωπής.

Μέσα στη βαθιά σιωπή

ταξιδεύουν

χιλιάδες πικραμένα πουλιά

και ψάρια χρυσοφτέρουγα.

Αγωνίζονται να φθάσουν

στη μυστική πηγή

για να πάρουν το αθάνατο νερό

να το φέρουν σπονδή

στα φαρμακωμένα χείλη της.

Οι Λουζινιανοί Βασιλιάδες της Κύπρου (Φραγκοκρατία)

Α/Α	Βασιλιάς	Χρονολογίες
1.	Γκυ (Γουίδων) ντε Λουζινιάν	1192-1194
2.	Αμορύ (Αμάλριχος)	1194-1205
3.	Ούγος Α΄	1205-1218
4.	Ερρίκος Α΄	1218-1253
5.	Ούγος Β΄	1253-1267
6.	Ούγος Γ΄	1267-1284
7.	Ιωάννης Α΄	1284-1285
8.	Ερρίκος Β΄	1285-1324
9.	Ούγος Δ΄	1324-1358
10.	Πέτρος Α΄	1358-1369
11.	Πέτρος Β΄	1369-1382
12.	Ιάκωβος Α΄	1382-1398
13.	Ιανός	1398-1432
14.	Ιωάννης Β΄	1432-1458
15.	Καρλόττα	1458-1464
16.	Ιάκωβος Β	1464-1473
17.	Ιάκωβος Γ΄	1473-1474
18.	Αικατερίνη Κορνάρο	1474-1489

Φραγκοκρατία (1192-1489) στην Κύπρο. Σημαντικά Ιστορικά Γεγονότα

• 1192  Οι Ναίτες πουλούν την Κύπρο στον Γκυ ντε Λουζινιάν. Εισάγεται το φεουδαρχικό σύστημα στο νησί. 
• 1260 "Βούλα" του Πάπα Αλέξανδρου. Παραχωρήθηκαν προνόμια σε Γενουάτες και Βενετούς Εμπόρους.
• 1426  Επιδρομή Μαμελούκων 
• 1427 Πραγματοποιείται η Επανάσταση του Ρε Αλέξη 
• 1489 Παραχωρείται η Κύπρος από την Αικατερίνη Κορνάρο στη Δημοκρατία της Βενετίας

Βενετοκρατία (1489-1571) Σημαντικά Ιστορικά γεγονότα στη Κύπρο

• 1489  Η Κύπρος γίνεται επαρχία της Βενετικής Δημοκρατίας. Δημιουργούνται σημαντικά οχυρωματικά έργα στο νησί. 

• 1570/71 Η Κύπρος κατακτάται από τους Τούρκους (μετά από πολύμηνη πολιορκία η Αμμόχωστος παραδόθηκε στο Λαλά Μουσταφά) 

Τρεις νύξεις για τη ζωή του Ανδρέα Πετρίδη

 α.

Γέννηση μικρού παιδιού

σε κλίνη με ρούχινο θόλο,

κάπνισμα γύρω ελιόφυλλου

και φως αυγερινό στον φεγγίτη...

Τώρα ανοιχτός κι ολόφωτος

ο ναός της ζωής

κι ο νεωκόρος ανάβει λαμπάδες,

ο κτύπος της καρδιάς

τα σκαλοπάτια ν' ανέβει.

Τώρα κι οι μοίρες βγαίνουν

από το γνώριμο παραμύθι

με καλάθια στα χέρια.,

τα δέντρα κι ο ήλιος παραπίσω

το μερτικό του διαχωρίζουν...

Και λίγο πιο πέρα

απ' το ανοιχτό παράθυρο στο βάθος,

αλόγου οπλές να σβήνουν -

και σκιά φευγαλέα που μόλις

παίρνει το μάτι

να χάνεται, βέβαιη πως

θα ξαναγυρίσει... 

  

β.

Ώρα μεσημεριού ο ήλιος

στη μέση τ' ουρανού

ζυγιάζει το βάρος της γης.

Δεξιά η δύση, ζερβά η ανατολή

μισά ελιόδεντρα στη μια

μισά στην άλλη,

τόσα πρόβατα απ' εδώ τόσα απ' εκεί...

Μα πιο χαμηλά

άλλοι τον κόσμο διαφεντεύουν νόμοι

κι αλλιώτικα μοιράζουν τη σοδειά τους,

τον βίο μετρώντας μ' άπληστο μάτι.

Στο φαράγγι μόνο πιο κάτω

σαν κατεβαίνουνε καμιά φορά

- μ' άγγιγμα ξάφνου ριγηλό στο δέρμα -

παίρνει το μάτι τους σπηλιές στον βράχο

κι από βαριές άχρονες στάλες

μισοφαγωμένα οστά...

Ανεβαίνουν τότε μουδιασμένοι

στη γνώριμη ρουτίνα επάνω

που τώρα τρέχει βιαστικά -

με του ήλιου ξέφρενο να φεύγει τον δίσκο

τα δέντρα με καρπούς μόλις ανθίσουν,

και το χνούδι να γίνεται

ως το πρωί γενειάδα. 

  γ.

Φυσάει ένας αγέρας

στην αυλή απόψε

πεισματικά την πόρτα σειώντας,

αποτραβιέται και πάλι ορμά

φοβερίζοντας στον γυάλινο φεγγίτη

αναλαμπές από χλωμό λυχνάρι...

Νύχτα βαθειά - κανένας

δεν ανοίγει στ' ακρινά σπίτια,

δεν ξέρεις τί φέρνει τέτοια ώρα

δίχως ξύλα στη φωτιά

χωρίς ένα σκύλο

να τρέξει να ψάξει.

Ας μείνει τραβηγμένος λοιπόν ο σύρτης

ως αύριο που θα χαράξει η μέρα.

Εκεί τουλάχιστον μέσα στο φως

στο βέβαιο περίγραμμα των πραγμάτων,

άς έλθει οποιοσδήποτε

κι ό,τι θέλει άς ζητήσει -

όχι εν λευκώ,

μα εκεί μπροστά στα μάτια

των ανθισμένων μυγδαλιών,

που μόνο αν είναι δίκαιο

θα συγκατανεύσουν.

ΝΟΣΤΟΣ του Ανδρέα Πετρίδη

   

Του ποτάμιου που αγάπησα, μια στάλα-

σώμα σουπιάς χρωμάτιζε το νερό

στη θάλασσα δίνοντας δικό του χρώμα.

Άσπρο χαρτί τα χιονισμένα βράδια

νοσταλγικά παράδερνε ζητώντας

μ' άγρυπνο βλέμμα τον χαμένο στίχο.

Σαν χελιδόνι σπάθιζε

τον ουρανό και τον χρόνο

ακροπατώντας στα κοιμισμένα

κεφάλια των γνώριμων βουνών...

Μπροστά μου τότε η ξερολιθιά,

τα κυκλάμινα στα φυτεμένα βράχια

κι η μούλα που γέμιζε με κλειστά μάτια

νερό τ' αυλάκι.

Ώσπου όλα θολώνουν και πάλι

από ένα δάκρυ όλο αλμυράδα,

σε μια σοφίτα ξενική κάπου

μ' εύθυμα φώτα στων σπιτιών τα παράθυρα

και γελαστούς ανθώνες στους δρόμους. 

ΧΟΜΧΑΧ: Ποιητική Συλλογή του Βάκη Λοϊζίδη ( εκδ. αντηρίδα, 2016)

Το ντοκουμέντο να μείνει ντοκουμέντο. Καμία
έμπνευση να μην το καταστήσει δεκανίκι,
συνοψίζοντας το σε καρτελάκι δίπλα στο έργο
τέχνης.

*

Αναμέσα στην εξωστρέφεια και την εσωστρέφεια
του άπειρου χειμάζουν άνθρωποι. Να το θυμάσαι.

**

Mε το καρκίνωμα της πρωτοτυπίας στο σώμα σου,
αδυνατείς όλο και περισσότερο να φανερώσεις 
κοιτάσματα ψυχής.

***

Φέρτε μου λίγες παιδικές ζωγραφιές.Χρειάζομαι 
λίγες παιδικές ζωγραφιές.Να σταθώ στα πιο
γνήσια στοιχεία πρωτοτυπίας.


****

Καλός ο Πλάτωνας.Μπορείς όμως να σταθείς και
χωρίς τις θεωρίες του σύμπαντος.
 Η πολλή φιλοσοφία βλάπτει την τέχνη.


*****

Σύγχρονη τέχνη αποθέωσες το σκοτάδι.
Όποιος διαφωνεί ας το πει με φως.

Τα φλεγόμενα πουλιά

του Χρήστου Μαυρή 

Από τα καταφύγια ψηλά

που βρίσκονταν

τα φλεγόμενα πουλιά

πανικόβλητα έβλεπαν

τον δίκαιο ήλιο τους

γκρεμισμένο

μεσ’ τα χαλάσματα

μέρα τη μέρα να βυθίζεται

κάτω από τα ερείπια των σπιτιών τους.

Στις ικεσίες και τις προσευχές τους

παρακαλούσαν τον αγαθό Θεό

ν’ αφήσει χωρίς φως τα μάτια τους

για να μην αντικρίζουν

αυτή τη φρίκη που τα κάλυψε.

Τ’ αλλοδαπά πουλιά

του Χρήστου Μαυρή 

Οι βοσκοί μάταια έψαχναν

τον δραπέτη ήλιο

στο απολιθωμένο δάσος.

Ο μαύρος ήλιος

βρέθηκε αγκυροβολημένος

μέσα στα ματωμένα λιβάδια

της πληγωμένης σκέψης μου.

Δίπλα του έβοσκε αμέριμνα

ένα κοπάδι άσπρα άλογα.

Στις πέτρινες ράχες τους

αναπαύονταν αμέριμνα

κόκκινα αλλοδαπά πουλιά.

ΣΤΑΥΡΩΣΗ του Νίκου Πενταρά

Γραμματείς και φαρισαίοι
επώνυμοι κι ανώνυμοι
αλεπούδες ντυμένες την αθωότητα σου
θα ετοιμάζουν πάντα
τον σταυρό και τα καρφιά
στα υποχθόνια τους εργαστήρια
και μετά στον γολγοθά σου
άδικα να σε σταυρώνουν

προσωρινή καθήλωση η σταύρωση
και ο σταυρός ανάσταση
το πένθος
η θλίψη
κι ο θάνατος
στους σταυρωτές σου

«χαίροις», λοιπόν, «ο ζωηφόρος σταυρός»
ο σταυρός του μαρτυρίου σου.

("Σε φόντο φθινοπωρινό", 2015)

Σώπατρος ὁ Πάφιος (σχετικά )

 Κατὰ τὸν Ἀθήναιο (2, 71a-b), ὁ Σώπατρος ὁ Πάφιος γεννήθηκε στὰ χρόνια τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου καὶ «ἐπέζησε μέχρι καὶ τὴν ἐποχὴ τοῦ δευτέρου βασιλιᾶ τῆς Αἰγύπτου, ὅπως ὁ ἴδιος φανερώνει σὲ κάποιο ἀπὸ τὰ ἔργα του» (10a T1). Καθὼς ὁ Πτολεμαῖος Β΄ ὁ Φιλάδελφος (308-246 π.Χ.) διαδέχεται στὸν θρόνο τῆς Αἰγύπτου τὸν πατέρα του τὸ 283/2 π.Χ. καὶ καθὼς τὸ ἀναφερόμενο στοὺς Γαλάτες ἔργο τοῦ Σώπατρου (Ἀθήν. 4, 160e-f: F6) φαίνεται νὰ ἔχει συντεθεῖ πιθανῶς μετὰ τὴ νίκη τοῦ Πτολεμαίου Β΄ κατὰ τῶν Γαλατῶν τὸ 270 π.Χ. καὶ νὰ ἀναφέρεται καὶ σ' αὐτόν, μποροῦμε νὰ τοποθετήσουμε χρονικὰ τὸν Πάφιο ποιητὴ στὴν τελευταία τριακονταετία τοῦ 4ου καὶ στὸ α΄ ἥμισυ τοῦ 3ου π.Χ. αἰ., μ' ἕνα μέρος τῆς ζωῆς του σημαντικὸ νὰ διάγεται στὴν Ἀλεξάνδρεια.

Περισσότερα για τον Σώπατρο μπορείτε να διαβάσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:
Απόσπασμα από την πηγή: http://akg.cyi.ac.cy/el/content/%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B7-9 
Ψηφιακή Αρχαία Κυπριακή Γραμματεία