Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2017

Γνωστού μονοπατιού μονοτονία / Δέσπω Ζ. Πλατρίτη




Στενός και χαραγμένος καθαρά
ο δρόμος 
όταν οι παρωπίδες 
τις πιθανότητες επιλογής εξαφανίζουν
-κάπως έτσι εκμηδενίζονται οι αλλαγές
στην κάθε αναμενόμενη πορεία-

Αναπνέει ανακούφιση το δέρμα
μπλέκοντας το προσδιορισμένο με το ασφαλές
όπως αφήνεται σε σίγουρη πορεία
με όλα τής χειραγώγησης
τα εξαρτήματα, φορτωμένο στην ανηφοριά
Το ζώο.

Αναμονή βροχής: Ποιητική Συλλογή του Γιώργου Μολέσκη. Περιλαμβάνει Ποιήματα της περιόδου 1980-2001 από τις εκδόσεις Μεταίχμιο/ 2008

Στη συγκεντρωτική αυτή έκδοση περιλαμβάνονται τα παρακάτω ποιητικά έργα της τελευταίας εικοσαετίας: 


  • "Μεγάλο που ήταν το φεγγάρι" (1980), 
  • "Περαστική Άνοιξη" (1984), 
  • "Η στέρνα των ερώτων" (1987), 
  • "Το σπίτι κι ο χρόνος" (1990), 
  • "Το νερό της μνήμης" (1998),

«Από το ελάχιστο» / Μολέσκης Γιώργος


Την ποίηση, όπως και την καλή διάθεση,
μπορείς να την αντλήσεις κι απ' το ελάχιστο,
σχεδόν από το τίποτε. Και τότε
το τίποτε αυτό θα πάρει υπόσταση
και θ' αποκτήσει σώμα όπως στο θαύμα της Κανά.
Πολλά δεν θέλει να υπάρξει η ποίηση. Τα γεγονότα
πιο συχνά τη βαραίνουν και την πνίγουν
όπως οι κάθε λογής υπολογισμοί τον έρωτα.
Αλλά όταν υπάρξει είναι μια σκάλα
που ανεβάζει σε τραπέζι με φωμί
σε κανάτι με κρασί
ή στο κρεβάτι του έρωτα.
Δίνει ακόμη λίγη από τη γεύση της αθανασίας
καθώς η ερωτική πράξη με γυναίκα αγαπημένη
που ρίχνει το έμβρυο μέσα στη μήτρα.

Το Ημιτελές Ποίημα : Ποιητική Συλλογή του Γεώργιου Μολέσκη από τις εκδόσεις: Μεταίχμιο 2014



ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΠΗΓΑΔΙ
Στον Χρίστο Χατζήπαπα
Τόσα χρόνια μέσα στο πηγάδι
κι ούτε μια χούφτα νερό να τους δροσίσει,
ούτε ένα δάκρυ πόνου να τους ράνει,
μήτε ο ήλιος να τους αγγίζει μήτε η βροχή,
μόνο ο χρόνος να τους τρώει τη σάρκα
και τα κόκαλα να πριονίζει.
Κάποτε ένα φίδι,
κάποτε ένα τρωκτικό
και τα υπόγεια σκουλήκια.
Λίγες σταγόνες βροχής σε βροχερούς χειμώνες
και μια ηλιαχτίδα τη μια και μοναδική
μεγάλη μέρα του θερινού ηλιοστάσιου
να τους επισκέπτεται.
Τίποτε άλλο.
Μήτε χόρτο χλωρό,
μήτε λουλούδι,
μήτε άρωμα.
Τόσα χρόνια τώρα
να χρεώνουν τους ζωντανούς,
να χρεώνουν τον τόπο
και να χρεοκοπούμε όλοι μας.
Ιούλιος 2010

ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ

Σε κάθε πόλη υπάρχει μια αγάπη που έφυγε,
ένας έρωτας που εξατμίστηκε, ένας φίλος
που χάθηκε και δεν απαντούνε τα τηλέφωνά του,
ένας δρόμος με σβησμένο τ’ όνομά του.
Υπάρχει ένα παγκάκι μ’ ένα φιλί
πεταμένο πλάι του πάνω στο χώμα,
ένας δρόμος που κόβεται στα δυο
και δεν σμίγει πια με τίποτε,
ένα δωμάτιο όπου ένα λουλούδι
στέκει ξερό μέσα στη γλάστρα.
Σε κάθε πόλη υπάρχει μια ξεχασμένη μουσική
που αιωρείται σαν φύλλο στον αγέρα,
γεύσεις και μυρωδιές κι αρώματα,
αίμα, δάκρια και τύψεις.
Υπάρχουν δυο στίχοι που πετιούνται ξαφνικά
απ’ τη γωνιά της μνήμης
και παίρνουν τη φωνή και το νόημα άλλων ημερών,
ένα κομμάτι του εαυτού σου
που σου φωνάζει από μακριά,
που σε καλεί να επιστρέψεις.
Μα το ξέρεις,
δεν έχεις τρόπο να επιστρέψεις,
δεν έχεις πού να επιστρέψεις.
Οκτώβριος 2010

ΑΓΟΥΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ

Στις μνήμες των παιδικών μου χρόνων
μεγάλο μέρος κρατούν οι γεύσεις
άγουρων πραγμάτων:
η ξινή του σταφυλιού,
η στυφή του φοινικιού,
η πικρή της ελιάς,
η ανεκπλήρωτη της φιλίας,
η μονομερής της αγάπης,
η αλμυρή του θανάτου.
Και η μυρωδιά της μεγάλης βροχής,
που ξεθάβει μέσα από το χώμα
κομμάτια αγαλμάτων και κόκκαλα νεκρών,
σαν πρώιμο προμήνυμα ωριμότητας.

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
Στον ποιητή Τόλη Νικηφόρου
Ο κάθε ποιητής έχει το μυστικό του αλφάβητο.
Μέσα του ζούνε ιστορία και μνήμη
και τρέφουνε το λόγο του.
Αλλά τι το ήθελες εκείνο το Σαλιχλί
– τόπο χαμένο μες στη Μικρασία –
να μου θυμίζει τη δική μου Λύση,
τη χαμένη μέσα στη Μεσαορία…
Εκεί οι ψυχές των θαμμένων μου προγόνων
γυρίζουν σαν εικόνες διάφανες μέσα στο φως,
σαν μουσικές μες στον αγέρα,
κυκλοφορούν σε τόπους που στέκουνε βουβοί
μες στην ομίχλη του χρόνου.
Τη φυγή στο όνειρο αναζητώ
και τα περασμένα χρόνια
μες στο όνειρο τα ζωντανεύω.
Περπατώ μέσα σ’ ένα κόσμο
που είναι την ίδια στιγμή
παρελθόν, παρόν και μέλλον,
αύρα θαλασσινή, ήχος από αόρατο κύμα,
δάσος από ανθρώπους,
πράγματα και μνήμες….
Πέφτει βροχή
και κάνει να φυτρώνουνε μες στην ψυχή
λουλούδια χρόνια ξεχασμένα,
που μονάχα μ’ ένα μυστικό αλφάβητο χρωμάτων,
ήχων και αισθήσεων μπορείς να τα διαβάσεις.
Και όλα προχωρούν για να διαλυθούν
μέσα στο φως ετούτο
που κι εμείς θα γίνουμε μια μέρα.
Νοέμβριος 2010
`

***

ΤΟ ΗΜΙΤΕΛΕΣ ΠΟΙΗΜΑ
Στη Νόνα
Τόσα χρόνια γράφω διαρκώς το ίδιο ποίημα
κι όμως ποτέ δεν φτάνω σ’ ένα τέλος.
Το γράφω με άλλες λέξεις, άλλες εικόνες,
άλλες ιστορίες κι όλο επανέρχονται
τα ίδια ερωτηματικά, οι ίδιες εξάρσεις,
ο ίδιος πόνος, τα ίδια όνειρα, ξανά και ξανά.
Μες στη ρευστότητα του κόσμου
μόνο σταθερό σημείο εσύ
που ήρθες και με βρήκες ένα πρωί
σ’ ένα μοναχικό παγκάκι σε ξένη πόλη
μ’ ένα κόκκινο τριαντάφυλλο στο χέρι
κι ένα δωμάτιο φωτισμένο από την αντανάκλαση
των αχτίδων του ήλιου στο άσπρο χιόνι
όπου μπήκες ένα άλλο πρωινό
και πέταξες όλα τα ρούχα σου στο πάτωμα.
Είναι κι ένα παιδί
που στη μια και στην άλλη γλώσσα
μαθαίνει τα χρώματα και τα ονόματα του κόσμου.
Αυτό το ίδιο ποίημα το γράφουν ίσως
και όλοι οι άλλοι ποιητές του κόσμου.
Το γράφουν με διαφορετικές λέξεις,
διαφορετικές εικόνες, μύθους και ιστορίες,
γι’ αυτό κι η ποίηση δεν τελειώνει ποτέ.

2013

Γιώργος Μολέσκης (βιογραφικά στοιχεία)

Ο Γιώργος Μολέσκης γεννήθηκε στην Κύπρο το 1946. Σπούδασε στο Αγγλικό Κολέγιο Λευκωσίας και στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας, από το οποίο απέκτησε πτυχίο στη ρωσική φιλολογία και διδακτορικό δίπλωμα στη φιλολογία. Από το 1987 μέχρι το 2007 εργάστηκε στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου. Είναι Σύμβουλος στο Ίδρυμα "Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου".  Επιλογές απο το ποιητικό του έργο έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί σε πολλές χώρες. Έχει τιμηθεί δύο φορές με Κρατικό Βραβείο Ποίησης στην Κύπρο. 

Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: 
  • "΄Ομορφη χώρα", 1967, 
  • "Ο δρόμος" ,1970, 
  • "Αυτοβιογραφία", 1972, 
  • "Μεγάλο που ήταν το φεγγάρι", 1980, 
  • "Τα δέντρα στο Βορρά", 1981, 
  • "Περαστική ΄Ανοιξη", 1984, 
  • "Σκαλιώτικα σχέδια", 1987, 
  •  "Η στέρνα των ερώτων", 1987, 
  • "Το σπίτι κι ο χρόνος", 1990, 
  • "Το νερό της μνήμης", 1998, 
  • "Από το Ελάχιστο", 2001, 
  •  Το 1993 εξέδωσε το βιβλίο "Ποιήματα 1980-1990" στο οποίο περιλαμβάνονται οι έξι ποιητικές συλλογές της δεκαετίας αυτής. 
  • Το 2008 κυκλοφόρησε από τις ″Εκδόσεις Μεταίχμιο″ στην Αθήνα η συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων ″Αναμονή βροχής″
 ΑΛΛΑ ΕΡΓΑ 

  •  νουβέλα "Τα κλεμμένα σταφύλια", 1985, 
  • μελέτη "Παύλος Λιασίδης: Η δύναμη του ποιητικού ταλέντου" (1995), 
  •  "Εκατό χρόνια ρωσικής ποίησης", ανθολογία, έκδοση ΄Ενωσης Λογοτεχνών Κύπρου, Λευκωσία 1989, 
  •  "Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι: Σύννεφο με παντελόνια", εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια, εκδόσεις, "Τα τραμάκια", Θεσσαλονίκη 1995,
  •  "Αττάλ Μπιχαρί Βαζπεϊ, 21 ποιήματα", έκδοση Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού – Πολιτιστικές Υπηρεσίες, Λευκωσία 2002, 
  • "Ρώσοι ποιητές του 20ού αιώνα, ανθολογία", εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια, εκδόσεις "Μεσόγειος", Λευκωσία – Αθήνα 2004.

ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΘΑΛΑΣΣΑ / Μολέσκης Γιώργος


Μοναχική γυναίκα περπατά πλάι στη θάλασσα

που σκοτεινιάζει, μόνη κι αυτή και παγωμένη

με το χειμώνα από πάνω της σαν το μολύβι.



Περπατά. Κι όπως η θάλασσα

παίρνει από τον άναστρο ουρανό

τη θλίψη και τη μοναξιά της

έτσι κι αυτή παίρνει από τη θάλασσα

την πίκρα και την ερημιά της.



Και τόσο μοιάζουνε οι δυο τους

που βλέποντάς τις ένας τρίτος φεύγει βιαστικά

μην τους χαλάσει την παρέα.


ΘΑΛΑΣΣΑ Η ΑΜΙΑΝΤΟΣ / Μολέσκης Γιώργος



Κατακλυσμός



Θάλασσα, θάλασσα η αμίαντος

καθάρισε τον κόσμο.



Κι εγώ θα σου προσφέρω ένα πιάτο πανσπερμίας

με τους καρπούς που γέννησε το σώμα μου

κι ένα ποτήρι από το διυλισμένο αίμα μου

να σαι μαζί μου.



Γιατί έρχεται η μέρα των ψυχών

και βρώμικο νερό τους δίνεις στις ακτές

το καθαρό κρατώντας στ' ανοικτά

και στους βυθούς.

Εσύ, που να τους ανασταίνεις θα 'πρεπε

με κρυσταλλένιο δάκρυ, αγίασμα και δρόσο.



Φοβού την κατάρα των προγόνων!

Τους χρωστάμε ανάσταση και κόσμον άλλο.

Εικόνα / Μολέσκης Γιώργος

Η γυναίκα γυμνή πάνω στην άμμο,

η θάλασσα περικυκλωμένη από ξένα πολεμικά

ελικόπτερα γράφουνε κύκλους πάνω από λογής

     λογής σημαίες,

στην ίδια μέσα την πόλη χαλάνε

και γεμίζουν τις τρύπες με μπετόν

όπως γεμίζουν τη θέση του δοντιού που πέφτει

μ' ένα δόντι χρυσό.

Μυστική Επιθυμία / Μολέσκης Γιώργος



Μια μέρα που βρήκε ευκαιρία, μίλησε ο ποιητής στο Θεό
Κάνε, του λέει, μια καινούρια σφαίρα
και βάλε μέσα της όλο τον κόσμο,
μα προπαντός, βάλε στον ένα πόλο
την απόλυτη φωτιά του έρωτα
που λιώνουν μέσα της τα σώματα
και γίνονται λάβα που διαπλέει τους αιώνες.
Και βάλει στον άλλο πόλο
την απόλυτη παγωνιά της αιωνιότητας
που μέσα της τα σώματα και οι ψυχές
γίνονται μια παγωμένη στήλη μες στο άπειρο.
Και χάρισέ μου αυτή τη σφαίρα
βάλσαμο να γίνει στην αγιάτρευτη πληγή μου.

Όταν θα δω το χάροντα με το γυμνό σπαθί του
καβαλάρη να πηδά πάνω απ’ το φράκτη
κι ένα φεγγάρι σα δρεπάνι πίσω να τον ακολουθεί
όρθιος μπροστά να βγω στον κήπο.

Τόσες φορές που έλιωσα μες στην πυρά του έρωτα
στην παγωνιά ξανά να λιώσω της αιωνιότητας
και σαν ένα κοντάρι φως
να επιμηκυνθώ στο σύμπαν
στήλη να γίνω μες στο άπειρο.

Το μέσα φως / Μολέσκης Γιώργος

Μέσα στο σώμα, κάτω απ' το δέρμα,

πίσω απ' τα κλειστά βλέφαρα

κυκλοφορεί ένα φως ζωντανό και καθάριο.

Κλείσε τα μάτια σου μέσα στο πιο πυκνό σκοτά­δι

και θα νιώσεις αυτό το φως

να φωτίζει αιώνια σκοτάδια

ν' αποκαλύπτει άλλο κόσμο.



Το φως αυτό που φυλακισμένο

και ανεκμετάλλευτο

ατονίζει σιγά σιγά και χάνεται

όπως ανεκμετάλλευτη πηγή

σ' ένα κόσμο που διψά.

Τρίτη 10 Οκτωβρίου 2017

Η άδεια τάξη / Σοφοκλής Λαζάρου


Μέσ' από βαθμολόγιο
φθαρμένο,
με αποτυπώματα
κηλίδες κόκκινες των ματωμένων χρόνων
φωνάζει ο μαθητής μου ο κρεμασμένος
παράξενα
φωνάζει τ' όνομά μου.
Χωρίς πίνακα
η τάξη 
άδεια
μονάχα μια μεγάλη
άσπρη κιμωλία
υγρή στη ράχη
σαράβαλου θρανίου του πενηνταπέντε.
Ένα φάντασμα κάθεται στην έδρα
ένα φάντασμα
και μου ζητάει
να πω Ελληνική Ιστορία.

Η επίσκεψη /Λαζάρου Σοφοκλής

Πρωί στη θάλασσα, εκεί που κολυμπούσα ξεχασμένος
μέσα σε όνειρο πως κλωτσούσα την άβυσσο και πως
αναδυόμουν απ’ το θραυσμένο κέλυφος των παλιών
πικρών ημερών μου διαφανής σαν κρύσταλλο
να σου από πάνω ένας άγγελος
με μάτια που κοιτάζαν, λες, το αχανές και χαμόγελο
με κόκκινα δόντια σαν ρόδι ανοιγμένο στο πιο
ακρινό κλωνί του δέντρου.
Τι κάνεις; μου λέει σαν τερέτισμα χελιδονιού μαγιά-
τικου ή σαν ψιθύρισμα στιγμής ευτυχισμένου ανθρώπου.
Κολυμπώ, αν δεν ξέρεις από θάλασσα κι από κολύμπι,
του λέω απορημένος!
Είπα πως ψάχνεις για το νόμισμα της ζωής στη μοιρα-
σμένη Κύπρο• και φεύγει σαν ιπτάμενος δίσκος.

Σοφοκλής Λαζάρου (βιογραφικά στοιχεία)

Ο Σοφοκλής Λαζάρου γεννήθηκε στη Νατά της επαρχίας Πάφου στην Κύπρο. Τέλειωσε το γυμνάσιο στην Πάφο και αποφοίτησε από το τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετεκπαιδεύτηκε στο διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης (1963 – 1965) και εργάστηκε ως καθηγητής. Είχε ενεργό δράση στον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955 – 1959) και το 1958 διώχτηκε και φυλακίστηκε από τα αγγλικά κατοχικά στρατεύματα ως το τέλος του κυπριακού αγώνα. Στο χώρο των γραμμάτων πρωτοεμφανίστηκε επίσημα το 1958 με την ποιητική συλλογή Ανήφορος. Το 1969 κυκλοφόρησε το πεζογράφημά του Οδός Ελευθερίας – Στάση Θανάτου, εμπνευσμένο από την εμπειρία του στα κρατητήρια των άγγλων. Συνεργάστηκε με το περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης, ενώ έγραψε επίσης παιδαγωγικές και φιλολογικές μελέτες και το σχολικό βιβλίο Δημοτικό Τραγούδι. 

 Ποίηση

• Ανήφορος. Πάφος, 1958.
• Ενδοσκόπιο. Κύπρος, 1961.
• Επιστροφή. Λευκωσία, 1981.


Πεζογραφία


• Οδός Ελευθερίας – Στάση Θανάτου. Λευκωσία, 1969.


 Μελέτες


• Δημοτικό Τραγούδι. Λευκωσία, Τμήμα Ανωτέρας και Μέσης Εκπαίδευσης, 1976.

"Η άδεια τάξη" / Λαζάρου Σοφοκλής

Μέσ' από βαθμολόγιο

φθαρμένο,

με αποτυπώματα

κηλίδες κόκκινες των ματωμένων χρόνων

φωνάζει ο μαθητής μου ο κρεμασμένος

παράξενα

φωνάζει τ' όνομά μου.

Χωρίς πίνακα

η τάξη 

άδεια

μονάχα μια μεγάλη

άσπρη κιμωλία

υγρή στη ράχη

σαράβαλου θρανίου του πενηνταπέντε.

Ένα φάντασμα κάθεται στην έδρα

ένα φάντασμα

και μου ζητάει

να πω Ελληνική Ιστορία.

Αυτός ο ουρανός / Λαζάρου Σοφοκλής


Αυτός ο ουρανός όπου πετάμε
χαρταετούς την Καθαρά Δευτέρα
αυτός ο ουρανός όπου πετά
χρωματιστούς χαρταετούς ο δήμαρχος
στην Πράσινη Γραμμή της Λευκωσίας
αυτός ο ουρανός που χαίρεται
με τις πολύχρωμες εκρήξεις των βεγγαλικών
όταν γιορτάζει η άχαρη αβέβαιη ζωή μας
είναι ένα τσιμπλιασμένο μάτι.
Δεν ξέρει να κοιτά
δεν θέλει να βλέπει
πού πονάμε
πού φοβόμαστε
αδιαφορεί για τον φονιά
τον κλέφτη
τον αλαζόνα δυνατό που σημαδεύει
στο λίκνο την ώρα του ύπνου.
Αυτός ο ουρανός αδιαφορεί–
να μη μας λες πως είσαι
ο ουρανός μας.
Δεν μας αρέσεις
δεν σε ξέρουμε, ουρανέ