Τετάρτη 21 Μαρτίου 2018

Περί Ποίησης… 28 Κύπριοι Ποιητές μιλούν για την Ποίηση

Περί Ποίησης…


 28 Ποιητές από την Κύπρο
μιλούν για την Ποίηση




Κείμενα, Ρήσεις, Αποφθέγματα, Ορισμοί, Ποιήματα
σύγχρονων Κυπρίων Ποιητών που αφορούν στην Ποίηση





Τίτλος:  Περί Ποίησης

Συγγραφείς:

Η Ιδέα της δημιουργίας αυτής της Ανάρτησης.  ανήκει στον κ. Δημήτριο Γκόγκα.
Συγγραφείς είναι οι Ποιητές και οι Ποιήτριες οι οποίοι παραχώρησαν, διέθεσαν τα ποιήματά, τα κείμενα, τους ορισμούς, τα αποφθέγματα και τις ρήσεις που αναφέρονται στην Ποίηση και στους οποίους ανήκουν τα πνευματικά δικαιώματα.
e-mail επικοινωνίας: dimitriosgogas2991964@yahoo.com
Copyright 2017 © Δημήτριος Γκόγκας

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου της ανάρτησης με οποιοδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, ή  η μετάδοση της ανάρτησης ή μέρους της με οποιοδήποτε μέσο και σε οποιαδήποτε μορφή με τη γραπτή συγκατάθεση του έχοντος της ιδέα της δημιουργίας ή την αναφορά στην πηγή. Η παρούσα δημιουργία δημοσιεύτηκε, αναρτήθηκε και κοινοποιήθηκε για πρώτη φορά, τον Νοέμβριο 2017, στα παρακάτω Ιστολόγια:

Ø  Οι Ποιητές που αγάπησα και άλλες μικρές και μεγάλες Ιστορίες λόγου (Ανθολόγιο Ποίησης)
Ø  Κυπρίων Ποίηση και άλλες (μικρές και μεγάλες) ιστορίες λόγου


Εισαγωγικό

      Η Ιδέα της γέννησης αυτού του βιβλίου δημιουργήθηκε διαβάζοντας τις ρήσεις, τα αποφθέγματα, τα κείμενα μεγάλων Ελλήνων αλλά και Ξένων Ποιητών που αναφέρονταν στην Ποίηση. Και απόλυτα φυσιολογικά προέκυψε το ερώτημα γιατί να μην έχει καταγραφεί σε  ένα βιβλίο η άποψη με οποιοδήποτε τρόπο ορισμένων νέων Ποιητών, σύγχρονων ποιητών, ανθρώπων που ασχολούνται με την Ποίηση, σε μία συγκεντρωτική έκδοση. Το διαδίκτυο και πιο συγκεκριμένα τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έγιναν ο ασφαλέστερος δίαυλος επικοινωνίας και διάδοσης αυτής της ιδέας. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα συγκεντρώθηκε υλικό από 89 ποιητές. Και αυτό το Υλικό, το Ποιητικό Υλικό,  σας το παρουσιάζουμε με πολύ απλό τρόπο, κρατώντας μόνο την ικανοποίηση της δημιουργίας.
    Για την καλύτερη παρουσίαση των κειμένων, αποφθεγμάτων και ποιημάτων,  το υλικό αρχειοθετήθηκε σε δύο μέρη. Στο Α΄ μέρος καταχωρήθηκαν τα κείμενα, οι ρήσεις, τα αποφθέγματα και οι ορισμοί. Στο Β΄ μέρος τα ποιήματα.
Σε ελάχιστες περιπτώσεις, δεν μπορέσαμε να αρνηθούμε την συμμετοχή Ποιητών και Ποιητριών με περισσότερες της μιας ποιήσεως ή του ενός κειμένου.

Αυτή η ανάρτηση αποτελεί μέρος του e=book: Περί Ποίησης : 89 ποιητές μιλούν για την Ποίηση

Σας ευχαριστώ

Δημήτριος Γκόγκας

Τι είναι Ποίηση λοιπόν;
Ποιος είναι ο Ποιητής;
Θα μπορούσαμε να ενστερνιστούμε την άποψη του Αργεντινού συγγραφέα Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ότι «Ποίηση είναι η έκφραση του ωραίου, διαμέσου λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους» ή θα πρέπει να προσπαθήσουμε να λύσουμε τον γόρδιο δεσμό της λέξης «ποίηση» χωρίς να χρησιμοποιήσουμε καθόλου την σπάθη του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Δεν θα φτάσουμε όμως ποτέ εκεί, έστω κι αν  οι δρόμοι μας σίγουρα οδηγούν προς εκείνη την κατεύθυνση. Στην παρούσα ανάρτηση  αρχικά θα ανατρέξουμε στις ρήσεις μεγάλων Ελλήνων Ποιητών, Συγγραφέων και φιλοσόφων και  θα αφεθούμε στην ωραιότητα των περιγραφών της Ποίησης και στη συνέχεια θα αναγνώσουμε τις τόσο διαφορετικές αλλά συνάμα δεξιοτεχνικά δοσμένες τις απαντήσεις των σύγχρονων ποιητών που αφορούν στην Ποίηση και τον Ποιητή.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος είχε πει: «Αν δε μου ’δινες την ποίηση, Κύριε, δε θα ’χα τίποτα για να ζήσω» Ο Χάρης Βλαβιανός έγραψε: «Η αμοιβή της ποίησης δεν είναι η φήμη ή ο έπαινος, αλλά η μέθη. Αυτός είναι ο λόγος  που τόσοι ατάλαντοι ποιητές αρνούνται να ζήσουν χωρίς αυτήν» και είπε: «Η ποίηση βασιλεύει, αλλά δεν κυβερνά – στη σκέψη τουλάχιστον όσων ακόμη υπηρετούν τυφλά τις λέξεις» Ο Μανώλης Αναγνωστάκης μας έδωσε την δική του εκδοχή στις ρήσεις: «Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας.» και «Η ποίηση έχει σώμα ζεστό κι ολοζώντανο και το αίμα της κυκλοφορεί όπως το όνειρο στον ύπνο και στις φλέβες» ενώ ο Οδυσσέας Ελύτης καταθέτοντας την ψυχή του αναφώνησε: «Η ποίηση έγινε, για να διορθώσει τα λάθη του Θεού ή, εάν όχι, τότε για να δείχνει πόσο λανθασμένα εμείς συλλάβαμε τη δωρεά Του.» και ακόμα: «Η ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της υπερηφάνειας» Ο Κώστας Καρυωτάκης ανέκραξε: «Μας διώχνουνε τα πράγματα, κ' η ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε» Ο Γεώργιος Σαραντάρης: «Η ποίηση είναι εκείνος ο εαυτός μας που δεν κοιμάται ποτέ.»  και ο Γεώργιος Σεφέρης τοποθέτησε την ποίηση στην … ανθρώπινη ανάσα: «Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα». Ο Τάσος Λειβαδίτης είπε: «Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο στίχο μου. Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέ, αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα.» Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος σε διαφορετικό τόνο έγραψε: «Νομίζω ότι η καλύτερη επικοινωνία με την ποίηση είναι να διαβάζουμε τα ποιήματα στο σπίτι μας, με το μάτι, και σε ώρα που νιώθουμε ανάγκη» Ο Γεώργιος Βαφόπουλος έγραψε: Φαίνεται όμως πως θαύματα δεν κάμνουν μόνο οι διάβολοι κι οι θεοί. Θαύματα κάνει κι η ποίηση, όταν πράγματι είναι ποίηση Δεν θα ολοκληρώνουμε αυτή την μικρή αναδρομή εάν δεν αναφέραμε τον Γιάννη Ρίτσο : «Πολλοί στίχοι είναι σαν πόρτες - πόρτες κλειστές σ' ερημωμένα σπίτια και πόρτες ανοιχτές σε ήμερες συγυρισμένες ψυχές»

   Δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες, άσημοι, σημαντικοί, γνωστοί και άγνωστοι ποιητές κατέθεσαν και καταθέτουν καθημερινά της άποψή τους για την ποίηση, συνθέτοντας κείμενα, ποιήσεις, αποφθέγματα, γράφοντας στίχους σε όλες τις γλώσσες του κόσμου αλλά κυρίως με τη γλώσσα της ψυχής, την γλώσσα των  ανθρώπων



Τι είναι Ποίηση;

Στην απάντηση του ερωτήματος συμμετέχουν  οι παρακάτω Κύπριοι ποιητές:

1.                  Αβρααμίδου Χριστιάνα
2.                  Ανδρέου Ειρήνη
3.                  Γαριβάλδη Άντρια
4.                  Γεωργίου Εύα
5.                  Γκόγκας Δημήτριος
6.                  Ελευθερίου Λευτέρης
7.                  Ζυμπουλάκης Στέφανος
8.                  Ηλιάδη Μαίρη
9.                  Ιωάννου Άνθιμος
10.              Ιωσηφίδης Σ. Ιωσήφ  
11.              Καϊμακλιώτη Αγγέλα
12.              Κωνσταντινίδου – Δημητρίου Μαρία
13.              Κωνσταντίνου Δέσποινα
14.              Λαμπής Γιάννος
15.              Νεοκλέους Εύα
16.              Πανάγου Μαρούλλα
17.              Πατσαλίδου Παναγιώτα (Γιούλα)Ιωάννου
18.              Ρουβήμ Όλγα
19.              Στυλιανού Στέλιος
20.              Σωφρονίου Ελένη
21.              Τακίδη Μαρίνα
22.              Τέμβριου Αθηνά
23.              Τιμοθέου Ανδρέας
24.              Τρίγγης Κώστας
25.              Τσαππαρίλας Μιχάλης
26.              Τσιαήλης Ρ. Χρίστος 
27.              Τυρίμου Ελένη
28.              Υπερμάχου Χριστίνα

Επισήμανση: Με κόκκινο μελάνι καταγράφονται οι ποιητές και οι ποιήτριες που συμμετέχουν με κείμενα, αποφθέγματα και ρήσεις ενώ με μαύρο,  όσοι/όσες απέστειλαν ποιήματα.



Α΄ Μέρος

Κείμενα – Αποφθέγματα- Ρήσεις- Ορισμοί


Χριστιάνα Αβρααμίδου: Η ποίηση είναι ότι δεν γράφτηκε. Την στιγμή ακριβώς που δεν γράφτηκε. Στο χαρτί μόνο γιατί όλα εκείνο ακριβώς το δεύτερο καταγράφονται αστραπιαία στο νου και την ψυχή. Και στο σώμα. Στον τρόπο που αλλάζει το βλέμμα και το στόμα. Που νιώθεις πως εκεί που είσαι σωματικά δεν είσαι. Και κρατάει άλλοτε ένα λεπτό άλλοτε ώρες άλλοτε μήνες. Και νιώθεις απόλυτα μόνος λες και τίποτα δίπλα σου δεν υφίσταται πια. Η τέχνη δεν είναι γλώσσα η γλώσσα είναι το μέσο και είναι λειψό. Όπως όσα χρώματα και να προσθέσεις στη ζωγραφιά που κάνεις δεν είσαι σίγουρος που σε παίρνουν και γιατί. Τα μέσα αυτά έχουν δυναμική. Σε παίρνουν εν αγνοία σου σε άλλους προορισμούς. Αν αυτό είναι το υποσυνείδητο η οι πληγές σου δεν είμαι βέβαιη. Γιατί ξυπνάς ξαφνικά η κοιμάσαι με μια εικόνα τόσο ξένη και άγνωστη που λες τώρα αυτό τι είναι; Και μάλλον αυτό είναι η δυναμική της δημιουργίας. Και όσα δεν πρόλαβαν να μετουσιωθούν η αληθινή ρίζα της τέχνης


**
Γκόγκας Δημήτριος: Η Ποίηση πρέπει να είναι μια κάποια ασθένεια. Όπου αυτή δεν υπάρχει γιατρειά. Ο Ποιητής εγκλωβίζεται στους στίχους και αιχμαλωτίζεται από τις λέξεις. Ίσως μια μεγαλειώδης ανάδυση να είναι η λύτρωση.  Αλλά και τούτο ίσως  δεν είναι το επιθυμητό. Η σταδιακή εναπόθεση των δυνάμεων, δημιουργεί μια διαρκή επώδυνη κατάσταση. Ο ποιητής γεννιέται από το κενό, δημιουργεί την ποίηση εκ του μηδενός και μετά την γέννηση, εναποθέτει το σαρκίο του στην άβυσσο με κιβωτό το ποίημα.
**
**
Ζυμπουλάκης Στέφανος: Η ποίηση είναι τρόπος ζωής. Είναι μια πνευματική καθημερινή τροφή, την οποία ο ποιητής έχει ανάγκη όπως το οξυγόνο που αναπνέει. Η Ποιητική έκφραση ζυμώνεται μαζί με όλο αυτό το κύκλωμα του ανθρώπου, τα αισθήματα, τον πόνο, τη χαρά και τις αγωνίες του. Γράφει ο ποιητής γιατί θέλει να δώσει ένα μήνυμα, να παλέψει, να πει την αλήθεια και να ξεσηκώσει. …Η ποίηση είναι μια προσωπική λύτρωση. Χωρίς την ποίηση δεν επιβιώνει κάποιος, διότι η ποίηση δεν σημαίνει μόνο να ξέρει να γράφει στίχους αλλά να απολαμβάνει ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, τη θάλασσα, ένα ωραίο πίνακα ή και μια ωραία μουσική.
**
Καιμακλιώτη Αγγέλα: Η ποίηση είναι η παγκόσμια γλώσσα, μέσω της οποίας οι άνθρωποι ανεξάρτητα από τις διαφορές μας, προσεγγίζουμε την έννοια του θεϊκού στοιχείου στη ζωή μας. Είναι η συνεκτική ουσία της ταυτότητας των λαών αλλά παράλληλα και το όχημα με το οποίο συναντώνται οι πολιτισμοί. Έχω την αίσθηση μιας ευλογίας όταν η φωνή μου εκφράζεται ποιητικά και μιας ιδιαίτερης τιμής επειδή εκφράζεται ελληνικά.

**
Πανάγου Μαρούλλα: Η ποίηση ομολογά τις αλήθειες που αλλιώς δεν μπορούν να ειπωθούν… Αν χρειάζεσαι πιο πολλά λόγια μπορούμε να γράψουμε πιο πολλά. Εξάλλου ποιος μπορεί να εξηγήσει την δύναμη της που σε σπρώχνει για δημιουργείς
**
Πατσαλίδου Παναγιώτα (Γιούλα) Ιωάννου: Η ποίηση είναι τα συναισθήματα που υπαγορεύονται από τις αισθήσεις του ποιητή και αποτυπώνει σε μεγέθυνση την χαρά του, την λύπη του και την αγάπη του για την ζωή, με επίλεκτες λέξεις και με σειρά που να ταιριάζουν μεταξύ τους. Γι΄ αυτό το νόημα ενός ποιήματος το συλλαμβάνει πρώτα η ψυχή και μετά ο νους.
**
Τακίδη Μαρίνα:  Η ποίηση  είναι  έμπνευση, αίσθημα, αγάπη, ερωτάς, πόνος.  Αγάπη  στην  φύση. Όλα  αυτά  που  εμπνέουν…
Αυτός  που  αγαπά  την  ποίηση    εμπνέετε  και  γράφει,  γράφει ασταμάτητα.   Η πέννα  τρέχει  χωρίς  άλλη  σκέψη και  ακούραστα  !!!!

**
Αθηνά Τέμβριου: Τι Είναι Ποίηση;

Ποίηση, η πνευματική ανάσα ζωής που ευνοεί τον άνθρωπο να γνωρίσει τον εαυτό του, τον κόσμο γύρω του αλλά και να προσπεράσει τους υπαρξιακούς του περιορισμούς.
Η έμπνευση, αυτή η γεμάτο φως υπέρβαση της ψυχής συναντά τον άνθρωπο – ποιητή κάθε φορά που χαίρει το βάπτισμα της μεταφυσικής ιδιότητας του χαρίσματός του. Ο άνθρωπος κρατά την άλλη διάσταση του, τον ποιητή δηλαδή, από το χέρι για να μην ξεστρατίσει, καθότι στο μονοπάτι της ποίησης θέλει αρετή, τόλμη κι ελευθερία. Έπειτα ο ποιητής φέρει την ευθύνη να μεταφέρει ένα κύτταρο ανθρωπισμού από γενιά σε γενιά μέσω του ποιητικού του έργου.
Οι διαστάσεις της ποιητικής δημιουργίας είναι αναρίθμητες, για αυτό αν η ποίηση ανά τους αιώνες ήταν ένα ψηφιδωτό πολιτισμού, θα ήταν πάντα ανολοκλήρωτο όπως και η ίδια η ανθρωπότητα άλλωστε. Αυτό που κάνει το ποιητικό ταξίδι απερίγραπτα ενδιαφέρον είναι η ανάγκη του ποιητή να μετατρέψει το υποσυνείδητο σε συνειδητό, τα σκοτάδια σε φως, αναζητώντας  τα ανθρώπινα και τα θεϊκά, σαγηνευμένος κι ερωτευμένος πάντα μ’ αυτό το αίνιγμα ενός ολάκερου σύμπαντος που καλείται Ποίηση. 


**
Τσαππαρίλας Μιχάλης: Ποίηση είναι η εξομολόγηση της ψυχής !
**
Χρίστος Ρ. Τσιαήλης:  Αμάραντο λουλούδι σε κρυμμένο κήπο ο στίχος. Χωρίς χρώμα ένα ποίημα προσκολλάται στο σύννεφο όπως ξεζουμίσει, έτοιμο για το ουράνιο τόξο. Οι σταγόνες σαν εντοπίζουν τον κήπο, το λουλούδι γεννάει κι άλλα πέταλα μεμιάς. Η ποίησις..."

**

Β’ Μέρος
Ποιήματα


Ειρήνη Ανδρέου
ΧΑΡΗ ΣΤΕΡΝΗ

Και όταν ήρθε η στιγμή
που την ψυχή του ποιητή
απαίτησε ο Χάρος,

εκεί στην σκοτεινή γωνιά
παρέα με την μοναξιά
στα χείλη το τσιγάρο,

του ζήτησε χάρη στερνή
ν' αποτελειώσει μια γραμμή
το ποίημα να τελειώσει

που βρήκε πια την συνταγή
που έψαχνε μία ζωή
τον κόσμο για να σώσει..

Αχ φουκαρά μου ποιητή
που δεν εχάρηκες στιγμή,
του απαντά ο Χάρος,

γέρασες μα 'μεινες παιδί
θα σου χαρίσω την ζωή
μα κόψε το τσιγάρο.

Βγες από τούτη την γωνιά
και πάψε πια στα σκοτεινά
να γράφεις για τον ήλιο

κι ο κόσμος δεν είναι καλά
έχει Θεό του τα λεφτά
τη δόξα για βασίλειο."

«Χάρε , σταμάτα, μην μιλάς
τις σκέψεις μου μην σταματάς
την χάρη σου δεν θέλω.

Βλέπεις ετούτα τα χαρτιά
κληρονομιά για τα παιδιά
κι ελπίδα για το μέλλον;

Σε τούτα τ' άψυχα χαρτιά
θα βρουν τον ήλιο τα παιδιά
που 'κλεψαν οι μεγάλοι.

Και να που τέλειωσε η γραμμή
πάρε μου τώρα την ψυχή
σε καρτερούνε κι άλλοι»...

**
Γαριβάλδη Άντρια
ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΠΛΕΞΗ

Εποίησον με Κύριε
Με λέξεις, γράμματα, φθόγγους και συμφραζόμενα
Ποιητικά φαινόμενα του εικοσιτετράωρου
Σε μια στέρνα γεμάτη λόγια
Που ξεχειλά στη χλόη των ονείρων
Ολάνθιστα παντζούρια λάμπουν στον ήλιο
Κάθε ανθός κι ένα ποίημα κεντημένο με κλωστές απειροδιάβατης διάνοιας
Ελεύθεροι στίχοι που υμνούν συλλαβιστά το μεγαλείο του δημιουργού
Κι ένα αναπτέρωμα ψυχής απλώνεται αθόρυβα
Στο χειροποίητο σκηνικό
των ποιημάτων που χορεύουν σε ρυθμό ενσυνειδησίας
Μια συγχορδία ωρίμανσης κι ανατένισης της σκέψης προς το υπερπέραν.

**
Γαριβάλδη Άντρια

Με ρωτάς τι είναι ποίηση

Κάθε που η ανάσα της γης χαϊδεύει τα φύλλα στο νοτισμένο χώμα
Και οι δειλές ηλιαχτίδες στεγνώνουν την υγρασία στη φλούδα των γέρικων δέντρων
Εκεί γεννιέται η έμπνευση που πλημμυρίζει τις φλέβες κι αναζητά καταφύγιο στον έξω κόσμο
Πλάθονται τότε οι λέξεις και πλέκουν στεφάνι στο μεγαλείο της ανθρώπινης ύπαρξης
Στον κρυψώνα της ψυχής γεννιέται η πεθυμιά οι σκέψεις να γραφτούν έστω με χαρακιά στο δέρμα
Να φυσήξει η αύρα το λευκό πανί στο πέλαγος να σκιρτήσει η καρδιά από συγκίνηση και δέος
Ύμνος ακοίμητος ο πόνος της ζωής…
Η ποίηση ανάβλυσμα ψυχής

Κάθε στιγμή που η καρδιά χτυπά και λαχταρά για φως.
**

**
Εύα Γεωργίου
Ποίηση

Τα πιο όμορφα ποιήματα
γράφονται σε μικρές ώρες
κει που το δάκρυ ξεχειλίζει
και χαράζει σαν διαμάντι τα γυάλινα...
Τα μάτια αλητεύουν,
περιπλανούνται κει που έζησες....
Ο νους πλάθει αρχέγονες εικόνες
Η νύχτα δεν έχει τίποτα να σου πει,
η έκσταση δε δαμάζεται με όνειρα...
θεριεύει όλο σου το είναι
και αναμασάς ιστορίες
Και τότε, σε βρεγμένο χαρτί
ζωγραφίζονται ολόκληροι χάρτες ονείρων
και ωκεανοί αδάμαστοι!

**
Λευτέρης Ελευθερίου
..Περί ταλέντου…
(..είπε κάποιος…)
..Έχω στερέψει!
ούτε σταγόνα έμπνευσης…
πάω να ζηλέψω αυτούς
που λέξεις ποιητικές ,με στόμφο
ορμάνε χειμαρρώδεις από την πέννα τους…
κι εγώ; το στύβω και το ξαναστύβω!
..ΤΙΠΟΤΑ… το απέραντο κενό στη σκέψη…
Πλην όμως, ΟΧΙ μέσα μου….
εκεί όλως παραδόξως νοιώθω αγαλλίαση!!
Ρε σεις, μπας κι είμαι ατάλαντος
και δεν το αντιλήφθηκα εγκαίρως;…
..εντάξει τότε… αποσύρομαι….
..τι κι αν δεν είμαι ποιητής…
..εξάλλου εγώ αγάπησα την ποίηση!!

**

Ηλιάδη Μαίρη
Τι να ναι τάχα η ποίηση ;

Όσα δεν τόλμησαν ποτέ
τα χείλη να αρθρώσουν ;
Τι να ναι τάχα η ποίηση:
Όσα δεν μπόρεσαν ποτέ στο φως να βγουν
να ζήσουν να ευωδώσουν ;

Μην είναι το απόθεμα το άδοτο εκείνο της ψυχής,
το ιδανικό όπου αυτή ζητούσε,
σαν με γυμνά τα πόδια της
στα πυρωμένα τα καρφιά πατούσε  κι αψηφούσε;

Για μια ζωή καλύτερη, δίκαιη και μ' αγάπη
ο πόθος ο αλαργινός σε άλλο κόσμο
πόθησε με το γραφίδι της καρδιάς
ν' ανοίξει μονοπάτι ;

Τι να ναι τάχα η ποίηση ;
Όλα αυτά κι άλλα ;
Άλλα πολλά ,ιδανικά και της ψυχής μεγάλα ;

Μην είσαι συ, μην είμαι γω,
μην είν' τα δύο σου μάτια
που θέλησαν να κάνουνε τον κόσμο ετούτο το μικρό
θρύψαλα και κομμάτια;

Να φτιάξουν κόσμο όμορφο
αυτό που μας αξίζει,
εις την καρδιά και στη ψυχή
και ότι ψεύτικο , μικρό
μεμιάς το μηδενίζει...;

**
Ιωάννου Άνθιμος
Τι είναι ποίηση

Ποίηση είναι να μπορείς,
μες στις ψυχές ν΄ αγγίζεις
με χίλια τόσα χρώματα
μέσα να ζωγραφίζεις

να βάζεις λέξεις στη σειρά
να πλάθεις ιστορίες
να λες αλήθειες που πονούν
να ΄έχεις πάντ΄ αξίες

ποίηση είναι, όνειρα
να πλάθεις που σε πάνε
πάντα σε μέρη ονειρικά
που σε γλυκομεθάνε

κι ο νους σου μα και η καρδιά
ν΄ αγγίζουνε  τ΄ αστέρια
κι όταν κοιτάς τον ουρανό
να βλέπεις καλοκαίρια

ποίηση είναι χάρισμα
απ΄ τον Θεό δοσμένο
που πάντα  μέσα στη ψυχή
θα το χεις φυλαγμένο

σαν ένα νάμα ιερό
πάντα να το χαρίζεις
κι όλο τον κόσμο με χαρά
μ΄ αγάπη να δροσίζεις

ποίηση είναι τελικά
να ξέρεις να μοιράζεις
αυτά που σού ΄δοσε ο Θεός
ποτέ να μη δειλιάζεις

**
Ιωσήφ Σ, Ιωσηφίδης
ΕΠΙΠΛΕΟΝ

Η Ποίηση είναι επιπλέον ό,τι
η φθορά πασκίζει να αφαιρέσει,
ο προφήτης αγωνιά να προσθέσει,
ο Μεφιστοφελής ποθεί να διαιρέσει,
η αγάπη διαιρούμενη πολλαπλασιάζει.
                              
Επιπλέον, είναι η λευκή αλκυωνίς,
η απουσία του μέλανος κρύου,
η χρυσή βροχή που αγγίζει κάθετα
το οριζόντιο σώμα της Δανάης.
                     
Δεν είναι το κάρο με το άχυρο*,
μα αυτό με τις πέτρες του χρέους
που ανηφορίζοντας πλάθονται διαμάντια*.
.                                                                        
Επιπλέον, είναι το ρίγος
του Δάντη σαν μύρισε το Ρόδο στην Κόλαση,
του Ομήρου σαν γεύτηκε το μέλι των Μουσών.

Η Ποίηση είναι το Επιπλέον.

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΔΙΑΔΡΟΜΗ Γ’ –Έρως απείρως’,
Εκδόσεις ‘ΕΝ ΤΥΠΟΙΣ’, Λευκωσία, Αθήνα, 2007
**
Ιωσήφ Σ, Ιωσηφίδης

ΠΟΙΗΣΗ
                                                                                             
Είδες εκείνο το δύτη το δεινό
που καταβύθισε το σώμα του
και αναβάπτισε την ψυχή του;

Tον είδες που έπλασε υποβρύχιες αρχιτεκτονικές
κι αγάλματα από χίλια μέταλλα
και ζωγραφιές με μύρια χρωστικά του υγρού
μέσα στη μουσική των ενδοθαλάσσιων ποταμών;

Η ποίηση είναι, που ξέρει
τί είναι πλούτος του άδυτου.
Αυτή είναι, που βιώνει όσα δε φαίνονται
από το ύψος του στεγνού αέρα
και μπορεί, σαν καλεστεί,

ν' αναδυθεί στην επιφάνεια
και να σώσει
όσους πνίγονται στα ρηχά.

Κι ακόμα να τους φανερώνει
μέσα στην ανταύγεια της ματιάς της
τον ήλιο που γεννιέται στο βάθος

της αποκάλυψης.

Από την Ποιητική Συλλογή ΔΙΑΔΡΟΜΗ Β’ –Σί βόλε’,
Εκδόσεις ΣΜΙΛΗ, Αθήνα, 2003

**

Μαρία Κωνσταντινίδου – Δημητρίου

Νικάς τον θάνατο ποιητή μου
Οι λέξεις σου είναι ακόμα αγέννητες...

Πάρε τις λέξεις ποιητή μου απ' την αρχή να τις χορέψεις...

Η ποίηση είναι αίμα και όνειρο μαζί...
**


Κωνσταντίνου Δέσποινα

ΠΟΙΗΣΗ  ΕΙΝΑΙ....

Ποίηση είναι  ο  ροδοκίτρινος  μαστός
που  ελευθερώνει η  φυλακή  του  κάκτου
και  το  γάλα που  προσκυνά  αργά  αργά
την  πράσινη  μάνα
Ποίηση  είναι  η  μπακιρένια τ'  ουρανού  μεταμόρφωση
σαν  γίνεται  ημικύκλιο  ο  βασιλιάς  των  ωρών
Ποίηση είναι  κάθε  καινούρια  πρωτοχρονιά
που  λευκαίνει  τα ενδότερα  των  ανθρώπων
Ποίηση  είναι  μια  μακρόσυρτη  Σαρακοστή
που  τρεμοσβήνει  ντροπαλά
φλόγες αναστάσιμες
Ποίηση  είναι  απλά  μια  φρασούλα
κάποτε  και  μια  λέξη
που  αναβλύζει  από  μόνη  τα...

Από  την  ποιητική  συλλογή
’’ Εξακτινώσεις  σε  τρία  και  κάτι  τοπία’’ 

**
 Κωνσταντίνου Δέσποινα

Η  Άνοιξη  δείχνει πως  βαριέται  να  τα επισκεφτεί
Φαίνεται  πως  δε  γράφουμε  αρκετή  ποίηση

**
Λαμπής Γιάννος

Παραίνεση

Η ποίηση είναι μια ανοιχτή πληγή,
τα ποιήματα αίμα
κι στίχοι λεπίδες.
Γι’ αυτό, πρόσεχε,
μην χαθείς μέσα στη ποίηση,
θα σε πεθάνει,
μην διαβάζεις μεμιάς ένα ποίημα,
θα πνιγείς απ’ το αίμα,
ένα στίχο μονάχα διάβαζε την μέρα,
μια χαρακιά θα σου χαρίσει που, ίσως,
λέω ίσως, επουλωθεί την επόμενη μέρα.


**
Νεοκλέους Εύα
Ποίηση

Δε χρειάστηκε και πολύ…
Μοναχά το μένος της αθωότητας
μέσα από  τα τεράστια μάτια σου
που μεταμόρφωναν τον κόσμο.

Ποίηση μονάχα οι σιωπές
καθώς  ο χρόνος  σταματά
και λαχταράει.
Ποίηση οι αιχμές των ονείρων μας
μες τη σοφή απεραντοσύνη
του κάλλους.

Ποίηση μονάχα εσύ.
Κι ας μην το ξέρεις.

Ποιητική Συλλογή: Σημάδια για το δρόμο, Ακτίς 2015

**
Όλγα Ρουβήμ
Ποίηση - Άγνωστη ερωμένη
Με αγκάλιασες.
Χάθηκα στη ζεστασιά του κορμιού σου.
Μου ψιθύρισες.
Χιλιάδες εικόνες φτερούγισαν στο μυαλό μου.
Με κράτησες.
Κι ήμουν έτοιμος να κάνω τον γύρο του κόσμου.
Με φίλησες.
Κι ένιωσα ότι σου ανήκω.
Αναστέναξες.
Κι έγινα ανάλαφρος, έφτασα ως τα κλαδιά των κερασιών.
Ρώτησα τ’ όνομά σου.
Μα,  έφυγες! Αφήνοντας στα χέρια μου, τον τελευταίο σου στίχο.

**
Στυλιανού Στέλιος

Άκουσε με
 να γίνει θέλω η δική σου
δική μου φωνή

ίσως τότε το πούνε ποίηση
Κι αυτή η χαραματιά που έψαχνα
 ήταν ρυτίδα
για να κυλάει πιο εύκολα ο ιδρώτας
μα και το δάκρυ

μέχρι τότε γύρευα στίχους

**
Σωφρονίου Ελένη

Και τι είναι άραγε η ποίηση;
- Θυμάμαι που με ρώτησες κάποτε -
Ένα δάκρυ που ασφυκτιά μες στης ψυχής τα μπουντρούμια.
- Θυμάμαι που σου απάντησα -
Ένα δάκρυ...

**
Τέμβριου Αθηνά

Ποίηση
Χτύπα τον στίχο με το σφυρί
να πάρει την μορφή του κόσμου.
Σπίθες να πετάξουν τα μάτια
να καεί το ξερό δάσος της μνήμης
ν’ αναστηθούν τα κομμένα
δέντρα που αγαπήσαμε
και τα χέρια να σκάψουν τη γη
ώσπου ο σπόρος σου, Ποίηση,
να καρπίσει και να θρέψει
τους πεινασμένους.


**
Τιμοθέου Ανδρέας

ΠΟΙΗΣΗ, ΑΧΡΑΝΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ

Ώρα πρώτη κι ο θίασος έξω απ’ την πόρτα.
Χτυπά κι ανοίγω ευλαβικά,
όπως έμαθα άλλωστε να κάνω.
Τα βλέμματά μας αντικριστά
και απ’ το μυαλό μου περνάς εσύ…
Έτσι όπως ξέρεις να με κερδίζεις κάθε φορά,
να με παρηγορείς, να με φροντίζεις, να με συντηρείς.
Με καταριέσαι πάλι με την ευλογία,
δεν αντιστέκομαι,
παραδίνομαι ερωτευμένος.
Υπόσχεσαι στιγμές
απ’ τη χώρα του αχώρητου
και γνέφω θεληματικά.
Όλο δικός σου.
Στις λέξεις, στους στίχους, στις στροφές.
Ποίηση, άχραντο μυστήριο.

**
Κώστας Τρίγγης

Ανήσυχο μου πνεύμα
μοιάζεις πηγή
νεράκι που τρέχεις
τρεχάμενο γης

λιμνάζουσες σκέψεις
της σάρκας μου πάθος
ψέματα αλήθεια
σωστό  μου και λάθος

αστείρευτος οίστρος
της ψυχής μου ρωγμή
κλάμα μου γέλιο
της καρδιάς μου σχισμή

μνήμες και θύμισες
ταξίδι στο πόθο
πορεία στο χρόνο
ηλιοβασίλεμα μια χαραυγή

του ηλίου αχτίδα μου
μέσα μου ελπίδα μου
μια απέραντη θάλασσα
χώμα και γη

**
Τυρίμου Ελένη
Ποίηση

Ψίθυροι  ψυχής
της μοναξιάς τις νύκτες
σίγουροι χτύποι σταθεροί
του ρολογιού 'ναι δείκτες.

Καθρέφτης είναι της καρδιάς
γραμμένος κάθε στοίχος
χαρές και λύπες της ζωής
μες της σιγής ο ήχος.

Λουλούδι μου αμάραντο
πάντα θα σε ποτίζω
δάκρυα πίκρας και χαράς
με αγάπη να ραντίζω.

Στον κάθε στίχο προσευχή
σε κάθε, λέξη τάμα
όσο θα ζώ θα την υμνώ
να είμαστε αντάμα.

**
Τυρίμου Ελένη
Ποίηση

Η Ποίηση εν τραουδκια
Τζι' τραουδκια μυρίζει
γίνετε σαν την μέλισσα,
που τον ανθό Τρυίζει.

Η Ποίηση είναι ζωή
που την ψυσιη φκαρμένη,
να πιούν τζαι άλλοι πόν 'νεχουν
τζαι είναι διψασμένη.

Βρύση που τρεσιει μες το νου,
φκιορο πόν μαρανισκει
η ποίηση εν' 'γοράζετε
κληρονομιά μεινισκει.

Η Ποίηση σαν το δεντρο
τες ρίζες του απλώνει
τζιαν ευβρει εύφορη
την γη καρποφόρα, ριζώνει.

**
Υπερμάχου Χριστίνα
Ποίηση

Το πέρασμα
απ' τον αποστακτήρα
του πόνου μα και της άκρατης χαράς
που στάζει δάκρυ.
Ώσπου να ρέει ρευστό,
σταλαματιά σταλαματιά,
το στάλαμα
από τ' απόσταγμα.
Τ' απόξεσμα και η τριβή
αλλεπάλληλων συναισθημάτων ,
ώσπου ν' αφήσουν ψήγματα.
Μα και η σμίλη
που σμιλεύει ακατάπαυστα το φως
ώσπου να φανεί τ' απαύγασμα.
Απόσταγμα και ψήγματα και σμίλευμα,
σμιλεύουν τον λόγο
και γλύφουν το νόημα της ζωής.
Αφού η ποίηση είναι ζωή
και η ζωή μιά ποίηση.
Χριστίνα Υπερμάχου.

**

Η Ανάρτηση  αυτή ανήκει σε όλους όσους συμμετείχαν στην ολοκλήρωση της ιδέας και τους οποίους ευχαριστώ βαθύτατα.

Δημήτριος Γκόγκας


Τρίτη 20 Μαρτίου 2018

Η Ι. Π. του Μεσολογγίου τίμησε τον ποιητή Σωτήρη Π. Βαρνάβα






Παρουσιάστηκαν οι τέσσερις ποιητικές συλλογές του.

Μια ξεχωριστή ποιητική βραδιά πραγματοποιήθηκε στο Μεσολόγγι την  Τετάρτη 7.3.2018 στην Αίθουσα Συνεδριάσεων Διοικητηρίου, την οποία διοργάνωσαν ο Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Ι.Π Μεσολογγίου, το Πνευματικό Κέντρο Ι.Π. Μεσολογγίου και η Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία και στην οποία παρουσιάστηκαν οι 4 ποιητικές συλλογές του ποιητή Σωτήρη Π. Βαρνάβα, και συγκεκριμένα οι συλλογές του Ψήγματα Απείρου (2006), Ηχογράμματα (2008), Χρεόγραφο (2013) και Γράμματα Εμπράγματα (2015) από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.
Ο κ. Λάμπρος Μπίσσας, Προέδρος του Πολιτιστικού Λαογραφικού Συλλόγου Ι.Π. Μεσολογγίου, χαιρέτισε την εκδήλωση,  ενώ το συντονισμό της είχε ο καθηγητής κ. Παναγιώτης Κοντός, Πρόεδρος της Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρείας.
Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο κ. Σωκράτης Λ. Σκαρτσής (ποιητής, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών), η κ. Χρυσούλα Σπυρέλη (Διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας, σχολική σύμβουλος), ο κ. Δημήτρης Δραγγανάς (φιλόλογος, έφορος Βαλβείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης), ο κ. Θανάσης Αγάθος (Επικ. Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Τμήμα Φιλόλογίας Εθνικού Καποδοστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) και η κ. Χρύσα Γραβάνη-Λύρου (δικηγόρος, υποψήφια Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου).
Την ποιητική βραδιά παρακολούθησαν ο κ. Νίκος Μπαλαμπάνης, Αντιπεριφερειάρχης, ο κ. Πάνος Παπαδόπουλος, Πρόεδρος του Νομαρχιακού Νοσοκομείου, ο κ. Σπύρος Διαμαντόπουλος, Δημοτικός Σύμβουλος, η κ. Διονυσία Σαμαντά, Πρόεδρος του εργαστηρίου «Παναγία Ελεούσα», η κ. Έλενα Ζαβιτσανάκη, Γραμματέας του Δ.Σ. της Βυρωνικής Εταιρείας, η κ. Τιμόκλεια Ντάνου, εκπρόσωπος του Πνευματικού Κέντρου, ο κ. Ανδρέας Χαρματζής, Διευθυντής του Δημητρούκειου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Μεσολογγίου, ο κ Επαμεινώνδας Λύρος, εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας και η κ. Μαρία Καψάλη, Διευθύντρια του 5ου Δημοτικού Σχολείου Μεσολογγίου, καθώς και πλήθος κόσμου.
Το πάντρεμα των απαγγελιών των εξαιρετικών ποιημάτων από τους ομιλητές της εκδήλωσης και τον ίδιο τον ποιητή με τις εμβριθείς αναλύσεις του έργου του δημιούργησαν μια ζεστή και γεμάτη συγκίνηση βραδιά για όλους τους παρευρισκόμενους.
Μετά από μια συνοπτική εισήγηση του Σωκράτη Σκαρτσή για την ποίηση του Σωτήρη Βαρνάβα τονίζοντας την αυθεντικότητα  που τη διακρίνει, πήρε το λόγο η κ. Χρυσούλα Σπυρέλη. Κεντρικός άξονας της ομιλίας της, ήταν «οι αγαπημένοι χώροι του ποιητή, οι εσωτερικοί  και οι εξωτερικοί, οι  φανταστικοί αλλά και οι αναγνωρίσιμοι, όπως εμφανίζονται  στα σύντομα αλλά και στα εκτενέστερα και αφηγηματικού τύπου ποιήματα των συλλογών  Ψήγματα Απείρου και Ηχογράμματα.  Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στον τρόπο που ο Σ. Βαρνάβας αποτυπώνει στην ποίησή του το σπίτι, το οποίο είναι για τον άνθρωπο ο μόνος σταθερός προστατευτικός χώρος ή αλλιώς η «δική του γωνιά» μέσα στον άξενο κόσμο. 
 Διάβασε το  ποίημα «Ελεγεία σε λα Ελάσσονα» (σελ. 12) και τόνισε ότι  «Το σπίτι του Βαρνάβα προβάλλει με τη διάσταση της σεφερικής ποιητικής εικόνας («Το σπίτι κοντά στη θάλασσα») πρόκειται, δηλαδή,  για την αφηγηματική του νόστου ενός εκπατρισμένου. Γενικότερα τα Ηχογράμματα αποτυπώνουν το υπέδαφος της προσωπικής και συλλογικής περιπέτειας, ανιχνεύουν ενταφιασμένα θραύσματα του λίκνου μας ή τις παλμικές κινήσεις των αγαπημένων μας φωνών».
Ακολούθησε στο βήμα ο κ. Δημήτρης Δραγγανάς ο οποίος , εκτός από τις εξαιρετικές απαγγελίες ποιημάτων από το βιβλίο του κ Σωτήρη Βαρνάβα «Χρεόγραφο» μεταξύ άλλων είπε:
«Η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος. O. Ελύτης.» Η ποίηση συνιστά τεκμήριο της ανθρώπινης πνευματικότητας που αποτελεί τη  βάση του πολιτισμού μας. Γι αυτό, σε κάθε εποχή έχουμε ανάγκη τους ποιητές, τους ανθρώπους που επιμένουν να φτιάξουν τη δική τους γλώσσα προκειμένου να εκφράσουν τις πιο λεπτές αποχρώσεις των σκέψεων και των συναισθημάτων τους. Η φωνή του ποιητή Σωτήρη Βαρνάβα, σεμνή κι αληθινή, μας εμπιστεύεται αποθησαυρίσματα από τη διαδρομή του στη ζωή, υποστηρίζοντας μια άλλη ποιότητα που φωτίζει αλλιώς τη ζωή. Επίμονες οι αναμνήσεις, εγκατεστημένες πεισματικά, διεκδικούν τη θέση τους μέσα μας (στενός κορσές οι αναμνήσεις μπερδεύονται στις λέξεις σου).Από την άλλη, μορφές ιερές όπως της μητέρας, ανεξίτηλες μέσα στο χρόνο συντηρούν με την παρουσία τους πολύτιμα συναισθήματα,(και στα λευκά σεντόνια που ύφαινε διαβάζω διαδρομές) Επίσης, το αίσθημα του χρέους αναδύεται). συμπαγές επιβάλλοντας την αδιαπραγμάτευτη αναγκαιότητά του (ξερίζωσα μια πέτρα από τη γη πήρα χαλκό από βαθιά και χάραξα την οφειλή Το έργο του Σωτήρη Βαρνάβα επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο ότι οι ποιητές είναι οι πιο δυνατές συνειδήσεις που κρατάνε ψηλά τη σημαία της ψυχής, άγρυπνοι θεματοφύλακες του μυστηρίου της ζωής «.
Ο  κ. Θανάσης Αγάθος παρουσίασε την ποιητική συλλογή του Σωτήρη Π. Βαρνάβα «Γράμματα Εμπράγματα» όπου μεταξύ άλλων τόνισε:
«Η ποιητική συλλογή του Σωτήρη Π. Βαρνάβα Γράμματα Εμπράγματα απαρτίζεται από 45 σύντομα ποιήματα και βρίσκεται σε ένα πλαίσιο διαλόγου με τις τρεις προηγούμενες συλλογές του (Ψήγματα απείρου, 2006· Ηχογράμματα, 2008·Χρεόγραφο, 2013), καθώς αποτελεί μια ελεγεία για τα ταπεινά πράγματα της καθημερινότητας, τη μνήμη, τους προγόνους, τις ρίζες, τη χαμένη πατρίδα ,αλλά και έναν φόρο τιμής στην ποίηση και στους ποιητές. Τα ποιήματα είναι γεμάτα από εικόνες που ανακαλούν μονάκριβες αναμνήσεις άλλων εποχών: η γενέθλια γη, τα χωράφια, ο στάβλος, η κληματαριά, η θημωνιά, το πατρικό σπίτι συνιστούν τόπους μνήμης φορτισμένους και πολύτιμους. Οι λατρεμένοι νεκροί της οικογένειας ξαναζωντανεύουν μέσα από την ποίηση και η απώλεια γίνεται λιγότερο οδυνηρή όταν φιλτράρεται από τις λέξεις».

Από την πλευρά της η  κ. Χρύσα Γραβάνη-Λύρου, παρουσιάζοντας  μια μικρή ανθολόγηση αποσπασμάτων από τα κείμενα που γράφτηκαν για το βιβλίο του Σωτήρη Βαρνάβα «Γράμματα Εμπράγματα » σημείωσε:
…..»Κάτι άλλο που μπορεί να διακρίνει κανείς στην ποίηση του Σωτήρη Βαρνάβα, είναι ότι αυτή  συνδιαλέγεται και με άλλες τέχνες όπως  η ζωγραφική . Σημειώνεται ότι τα εξώφυλλα των βιβλίων του, ‘Χρεόγραφο’ και ‘Γράμματα Εμπράγματα’ καθώς και αρκετά ποιήματα από τα βιβλία αυτά, φιλοτεχνήθηκαν από το Χρόνη Μπότσογλου. Προβολές των σχεδίων αυτών προβλήθηκαν στην αρχή της εκδήλωσης. Τα σχέδια αυτά , όπως επισημαίνει ο Αλέξης Ζήρας , δεν συνοδεύουν απλώς τα ποιήματα. Έγιναν με αφορμή αυτά, έτσι ώστε να δημιουργούν έναν εμφανή διάλογο μαζί τους. Όπως παρατηρεί ο ίδιος κριτικός, οι διάλογοι γενικότερα, έχουν μια ιδιαίτερη σημασία στα ποιήματα  του Σωτήρη Βαρνάβα.  Ο ποιητής δημιουργεί  μια διακειμενική συνομιλία με Έλληνες και ξένους ομότεχνους του, που σκοπό έχει να αυξήσει τη δραστικότητα του κάθε αναφερόμενου ποιητικού λόγου. Κάτι τέτοιο συνέβη και με τον διάλογο που ανέπτυξε με τη ζωγραφική του Χρόνη Μπότσογλου. Τα σχέδια όπως και τα ποιήματα μιλούν σχεδόν την ίδια γλώσσα! Ανακαλούν την αίσθηση της λαϊκής ζωής στην ύπαιθρο της Κύπρου στα προ της εισβολής χρόνια, αναδίδουν την αίσθηση του χοϊκού περιβάλλοντος, των απλών ανθρώπων, της πανίδας της νήσου, αίσθηση που απλώνει τις ρίζες της στον ιδιαίτερο τρόπο αναπαράστασης του βίου της οικογένειας του ποιητή. Προς επίρρωση μάλιστα αυτού του καρποφόρου πάρε δώσε ποίησης και ζωγραφικής, υπάρχει και το τεκμήριο ενός ποιήματος, του «Διάλογοι με τον Χρόνη Μπότσογλου» ), όπου ο Βαρνάβας αφηγείται μια επίσκεψη στο εργαστήρι του καλλιτέχνη «.

Παίρνοντας το λόγο ο ίδιος ο ποιητής είπε: «Και επειδή με την ποίηση αυτό που κάνουμε, είναι να συνεχίζουμε αυτό που ξεκίνησαν κάποιοι άλλοι, δηλαδή να καθαρίζουμε ένα μικρό μονοπάτι  ο καθένας μας  από αγκάθια και κοφτερά χαλίκια, ώστε να  γίνεται εφικτό  το πέρασμα της ελευθερίας, της αλήθειας και  της δικαιοσύνης,  θα ήθελα να τελειώσω με την ανάγνωση του ποιήματος μου «Η φωνή του Μεσολογγιού» από ιδιωτική μου συλλογή.» Η εκδήλωση έκλεισε με την ανάγνωση του ποιήματος αυτού από τον ποιητή. Δίνεται εδώ ένα μικρό απόσπασμα:
……Κι ο άνεμος με του ουρανού το νεύμα
πήρε το λόγο λέγοντας κι εκείνος
το δίκιο  τους πως  θα φυσάει
όσο τη γη φωτίζει το φεγγάρι
κι όσο ανατέλλει ο ήλιος την ανατολή

Κ ι ενόσω τα πράγματα
μιλούσαν στη ψυχή τους
κι από ψυχή ακουστά οι τύραννοι δεν έχουν
«Ελευθερία ή Θάνατος» ακούστηκε βαθιά
η φωνή του  Μεσολογγιού.

Την ακούω κάθε φορά
σαν ξεδιπλώνω  του κόσμου το χάρτη.



Κυριακή 18 Μαρτίου 2018

TA Χασαμπούλια - Οι εκδικητές της Κύπρου

Το Σπίτι : Ποιητική Σύνθεση του Θεοδόση Νικολάου εκδοθείσα το έτος 2002

ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ: Ποιητική Συλλογή του Θεοδόση Νικολάου εκδοθείσα το έτος 1980

ΔΟΚΙΜΟΣ

Οι άλλοι γύρευαν τον ήλιο
Εκούσιοι αιχμάλωτοι της θαλπωρής του.
Αυτός αναζητούσε την ομίχλη
Και τη σκοτεινή της ελευθερία.
Έλεγε-
Αυτό το φως πού κατεβαίνει από ψηλά
Αυτό το φως που ποταμίζει προς το σκότος
Δεν είναι για μάς.
Είναι γι’ αυτούς
Πού κρατούν στο ένα χέρι
Το εκμηδενισμένο βάρος της Τροίας
Και στο άλλο
Το χαμόγελο το υγρό του Αστυάνακτα.
Είναι γι’ αυτούς που έχουν τελειώσει την προσευχή
Και είναι έτοιμοι πια για να πεθάνουν.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ένα ποτάμι κουρασμένο
Που έχασε το δρόμο του
Μες στους κορμούς των δέντρων
Και ξενυχτάει παγωμένο
Μες στο δάσος
Η ζωή τους.

Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ

Όταν επιτέλους κλείσουν τα μάτια των αγγέλων
Και οί φλόγες της ρομφαίας κοιμηθούν
Ο ποιητής που σ’ όλο τούτο το διάστημα άγρυπνα
Ντύνεται τη στολή του κλέφτη.
Δρασκελά το κατώφλι
Και επιδίδεται στο δυσχερές
Και ανόσιο έργο του.
Επιστρέφει όμως
Την όραση έχοντας εμπλουτισμένη
Από το σχήμα και το χρώμα των πραγμάτων.
Ευδαίμων μέσα στην άβυσσο της αγνωσίας του
Χαμογελά
Καθώς μια καλή οικοδέσποινα
Πού στιλβώνει ένα χάλκινο σκεύος.

ΔΑΜΙΑΝΟΣ

Το χαμόγελο τούτο είναι οικείο
Το γνωρίζω
Το χαμόγελο τούτο είναι το δικό μας χαμόγελο.
Λησμονημένο σε συντρίμματα ήμερων
Εγκαταλελειμμένο σε κάποια αγορά, κάποιες πλατείες
Μέσα σε τόση πάλη για να φτάσουμε ως εδώ.
Σε τόσους συμβιβασμούς τόσες υποχωρήσεις
Για να μπορέσουμε να χαμηλώσουμε τις κραυγές της μοίρας μας.
Το χαμόγελο τούτο είναι το δικό μας χαμόγελο
Κι επιστρέφει και πάλι σ’ εμάς
Ύστερα από μια περιπλάνηση
Αλλά γράφεται στο πρόσωπο του παιδιού.


H REBECCA JESSIE ΣΤΟΝ ΑΔΗ

Ο κάτω κόσμος αν δεν έκλεβε
Για μια στιγμή μονάχα
Το φως του απάνω κόσμου
Αν δεν δανειζόταν την αυτοκρατορική χλαμύδα της νυχτός
Προ πάντων αν δεν άνθιζε εκείνο το χαμόγελο
Στα χείλη της αβύσσου
Δεν θ’ αντηχούσε με χαρά το πρώτο βήμα
Μέσα στις κάμαρες
Όπου το σκότος το πικρό
Μετρά το Χρόνο.

Εικόνες : Ποιητική Συλλογή του Θεοδόση Νικολάου εκδοθείσα το έτος1998

Από την Συλλογή αυτή το ποίημα :


ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

Στον Φοίβο Σταυρίδη

Α

Γελούν όσοι δεν άκουσαν την ηχώ
Των σταθερών βημάτων. Μα ποιός θ’ ακούσει
Μέσα στην ταραχή και τις φωνές του κόσμου;
Ασθμαίνουμε για ν’ αυξήσουμε την αγάπη μας
Για ό,τι θηρεύει η αίσθηση κι αιχμαλωτίζει.
Και η ψυχή συντετριμμένη σαν κοχύλια πάνω στα λάφυρά μας,
Που η θάλασσα στο τέλος, με ακατάπαυστη κίνηση ελαφρύνει
Και στην άμμο εναποθέτει.
Ἢ το ενισχυμένο χέρι άλλες φορές
Με στρίψιμο επιδέξιο
Αποσπά μ’ ευκολία από το βράχο.
Είδα τον καπετάνιο να γελά
Με την πίπα του στο στόμα να καπνίζει
Ενώ το καράβι του βούλιαζε.
Γελούν ακόμα γιατί δεν έχουν κατεβεί
Σκαλί σκαλί τη σκάλα
Και δεν λεηλατήθηκε η ακοή τους
Από τα σκουριασμένα σιδερικά καθώς χτυπούσαν
Σε σιδερικά. Δεν έχουν ακούσει τα κλειδιά
Να γυρίζουν δυο και τρεις φορές στις κλειδαριές.
Κι εκείνες τις φωνές του πόνου να μαυρίζουν
Μέσα στις απέραντες κάμαρες το σκότος
Δεν άκουσαν.
Αν ξέραμε
Ίσως πάνω στα χείλη μας θ’ άνθιζε
Ένα πικρό μικρό χαμόγελο μονάχα
Όπως αυτό που βλέπεις στο πρόσωπο των αγαλμάτων
Γραμμένο από τους Έλληνες τεχνίτες
Τον καιρό που ερωτεύονταν τις πέτρες.

Β

Ο ήλιος ρίχνει τα μαλλιά του από ψηλά
Και οι πέτρες κοκκινίζουν από τις γλώσσες της φωτιάς·
Λιποθυμά το χόρτο και γέρνει μέσα στον καπνό.
Όμως αυτή την κώχη δεν την πιάνει.
Όπως ο σπουργίτης διατηρεί απόσταση ασφαλείας
Από το πλησίασμα παιδιού με το πέταγμά του
Έτσι οι έλικες στην άμιλλα τους προχωρούν
Και βρίσκουν τόπο για ν’ απλώσει τα φύλλα του το αμπέλι
Τόπο για τη στερεομετρία της ταξιανθίας
Και ύστερα δροσιά για τον καρπό
Στην αιώρα των ανέμων. |
Δροσιά ακόμα και για την οχιά
Όταν τυλίγεται επάνω του με φρόνηση.
Άλογα τρέχουν χρεμετίζοντας
Κι ανάμεσα τους το πιο ευγενικό και ωραίο
Το τριανταφυλλί άλογο διακρίνεις.
Τόσο ελαφρό
Ελευθερωμένο τώρα από το βάρος της σοφίας
Που λες δεν τρέχει αυτό
Αλλά πετά.

Γ

Η γνώση διδάσκει την ταπείνωση
Κρούοντας αθέατες χορδές
Και γεμίζοντας τον αιθέρα με ήχους
Που μήτε το ρεύμα που τρέχει,
Μήτε το φύλλο που ψιθυρίζει
Μήτε και το κρυφό αηδόνι
Έχει γνωρίσει.
Συλλαβίζουμε και τα χρόνια περνούν
Κι εμείς μαθητές ανεπίδεκτοι μαθήσεως
Δεν μπορούμε να πάμε στην άλλη σελίδα.
Για να εκτιμήσουμε το μέγεθος του φωτός
Πρέπει στον άλλο δίσκο της ζυγαριάς να βάλουμε
Την ίδια ποσότητα του σκότους.
Έτσι για να χαρούμε τη χάρη της χορηγίας
Πρέπει τα δάκτυλά μας
Να ψηλαφήσουν το περίγραμμα της απουσίας της.
Αυτό το μάθημα
Είναι το μέγιστον μάθημα.

Δ

Τα τέσσερα σημεία της οικουμένης
Άρκτος, Δύση, Ανατολή και Μεσημβρία
Είναι οι δρόμοι των ανέμων που κυλούν
Για ν’ αλλάζουν τις όψεις του προσώπου της.
Αινίγματα για την απογείωση του λογισμού
Φτερά στα όνειρα για να βιάζουν
Τις κλειστές θύρες.
Αν σας απογυμνώνω
Είναι γιατί μέσα στην ψυχή μου υπερεκχειλίζει η αγάπη
Αν σας απογυμνώνω
Είναι για ν’ αποζητήσετε τη λαμπρή στολή,
Για τη μεγάλη γιορτή που πλησιάζει.

Ε

Ιδού λοιπόν και η λίμνη.
Χωρίς επιθυμίες, χωρίς όνειρα
Για να ξυπνά τις μυστικές επιθυμίες
Και όνειρα παλαιά ν’ ανακαινίζει.
Η λίμνη αφήνει γύρω τα βουνά και το τοπίο
Να κατοικούν μες στα νερά της.
Ποιο είναι το είδωλο, και ποιο είναι το αντικείμενο
Ποιο είναι αυτό που υπάρχει και ποιά η σκιά του;
Δεν μπορείς να πεις
Ούτε ακόμα και στη φωτογραφία
Που τη γυρίζεις πάνω κάτω μες στα χέρια σου.
Σύννεφο κυλά τριανταφυλλί
Ταράζει την επιφάνεια τού νερού
Κι ευθύς διαμελίζεται σ’ αμέτρητα πουλιά
Που κοιμούνται και ονειρεύονται ταξίδια,
Σκύβεις διψασμένος
Μα το νερό
Ξεφεύγει από τα δάχτυλα αλμυρό.
Όμως αυτή η ωραία μορφή που ενατενίζεις
Είναι το πρόσωπό σου
Που το βλέπεις τώρα μέσα στην ομορφιά του ουρανού
Και είναι ανάγκη να το αγαπήσεις
Για ν’ απαλείψεις έτσι τις ρυτίδες και τα σημάδια της φθοράς.
Γιατί και η λίμνη φεύγει με την αποδημία των πουλιών
Και απομένει μια λευκή έκταση
Που αστράφτει και τυφλώνει, την δράση.
Γι’ αυτό βύθισε το βλέμμα σου μέσα στο γαλάζιο
Καθώς ξεδιπλώνεται απαλό πάνω από την κεφαλή σου
Κι άφησε τούς υιούς των υποζυγίων
Συντρίβοντας τον καθρέφτη που σκληρύνεται
Να τρυγούν με υπομονή τον λευκό καρπό της.

Νικολάου Θεοδόσης (βιογραφία)

Γεννήθηκε στην Πάφο. Mεγάλωσε στην Aμμόχωστο όπου απεφοίτησε από το Eλληνικό Γυμνάσιο Aμμοχώστου. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.
Δούλεψε ως φιλόλογος και ως Λυκειάρχης στην Aμμόχωστο και Λάρνακα ως το 1990.
Eξέδωσε τα παρακάτω λογοτεχνικά έργα:
  • Pίζες στο χώμα, διηγήματα, Kύπρος 1958 
  • Παπαδιαμάντης, σύντομο σχεδίασμα βίου και θεωρίας του έργου του, Kύπρος 1961 
  • Πώς αναλύουμε αισθητικά ένα ποίημα, Eστία, Aθήνα 1966 
  • O ποιητής T.S. Eliot, Kύπρος 1969 
  • Πεπραγμένα, ποιήματα, Kύπρος 1980. (Kρατικό Bραβείο Ποίησης) 
  • H πνευματική φυσιογνωμία της Aμμοχώστου, 1983 
  • Eικόνες, ποιήματα, Kύπρος 1988 
  • Tο σπίτι, ποιητική σύνθεση, Nεφέλη, Aθήνα 2002
Aπεβίωσε στις 8 Φεβρουαρίου του 2004.

Έρωτας / Νικολάου Θεοδόσης


Ο έρωτας είναι ένα μαρτύριο κι ένας καημός που δεν αναπνέει
Πυρπολεί την ψυχή μας και τη γεμίζει με στάχτες.
Δέντρο που φλέγει και κατατρώγει την κόκκινη ομορφιά του
Μέσα στο καλοκαίρι.
Η νύχτα ξεφορτώνει την οδύνη της πάνω στο μέτωπό μας.
Ο ύπνος ετοιμάζει τραγικά προσωπεία που θα φορέσουν τα
όνειρα.
Μας ξεφεύγει ο σπάγκος
Κι ο χαρταετός μας
Άθυρμα στη συνομιλία των ανέμων.

Στα χέρια μας στάχτες, στο κορμί μας αιθάλη.
Κι όμως πρέπει ν’ αντέξουμε να δούμε το φεγγάρι.
Απόψε ο κύκλος του τριακοσίων εξήκοντα μοιρών.

Ένα ζευγάρι ερωτευμένων με το κεφάλι μέσα στο Γαλαξία
Εγκάθειρκτοι στη φυλακή των χεριών τους
Περιφρονούν τις στιγμές και μιλούν για αιώνες
Κι όμως η άλλη μέρα τούς τοποθετεί σε χωριστούς δρόμους.

Το φεγγάρι ανεβαίνει τις σκάλες τ’ ουρανού.
Ανάβει στον μικρό σκαντζόχοιρο το μονοπάτι.
Χορδίζει τα τριζόνια.
Θα μας σκεπάσει με σεντόνια
Που στάζουν αρμύρα και γαλάζιο
Και θ’ αγρυπνήσει στο στρώμα μας.

Το σπίτι (απόσπασμα) / Νικολάου Θεοδόσης


β΄

Το πότε χτίστηκε το σπίτι δεν μπορώ να το ξέρω.
Η χρονολογία στο υπέρθυρο φθαρμένη
Και σε γλώσσα ίσως ακατάληπτη.

Ξέρω μονάχα πως τα θεμέλιά του
Είναι στρώματα από κόκκαλο 
Αγίων, πορνών, καλλιμαρτύρων, ηρώων και φαύλων,
Στρώματα από κόκκαλο
Ψαριών και άλλων εναλίων ζώων
Όστρακα αγγείων και ονείρων
Μαζί με αίμα πολύ που έπηξαν και έγιναν ένα. 
Γιατί ποταμοί παπαρούνες
Χύνονται από τις γύρω πλαγιές
Διαρρέουν τον κάμπο
Και το πολιορκούν στα στενά με τον ερχομό της ανοίξεως.

Οι άνεμοι και η θάλασσα 
Αφρίζουν, φυσούν, αλλά το σεβάζονται.
Και το μαύρο σύγνεφο που τη στέγη του απειλεί
Τα χελιδόνια το ξεσχίζουν με το ράμφος σε λωρίδες
Και με θριάμβου αλαλαγμούς τις διαλύουν
Μέσα στο γαλάζιο του ουρανού. 
Το σπίτι δεν είναι παρά ένας εξώστης
Λίγο πιο πάνω από τη γη
Λίγο πιο πάνω από τα κύματα
Διαρκώς αιωρούμενος.
Και μέσα στον καύσωνα, σχεδόν πάντα, 
Ο Δυτικός άνεμος έρχεται κινώντας αργά
 τις πτέρυγές του,
Σαλεύει τις κουρτίνες των δωματίων
Σαλεύει τα γιασεμιά,
Τα κόβει
Και στολίζει το καιόμενο μέτωπο των ενοίκων. 
Εδώ γεννήθηκα.

Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου* / Νικολάου Θεοδόσης



Μεγάλη η δόξα του Αρχιεπισκόπου της Κύπρου.
Φορεί σάκο σαν αυτοκράτορας
Κρατεί σκήπτρο σαν αυτοκράτορας
Και υπογράφει σαν αυτοκράτορας
Δια κινναβάρεως. 

Η φήμη του όμως δεν είναι μόνο Αρχιεπίσκοπος πάσης Κύπρου
Αλλά Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου.
Πρώτα το Νέας Ιουστινιανής
Που πολλές φορές παραλείπεται
Χάριν συντομίας 
Ή και από άγνοια.

Νέα Ιουστινιανή… Νέα Ιουστινιανή…
Πού είναι η παλιά και πού η νέα;
Μήτε παλιά υπάρχει, μήτε νέα.
Εκεί που ήταν, άλλες πολιτείες τώρα ζουν 
Με ξένα ονόματα και ξένους ανθρώπους,
Ή μονάχα το σίδερο αναταράζει τη μνήμη
Καθώς ανοίγει τα καινούρια αυλάκια.
Μνήμη που καίει χωρίς να καίγεται
Καημός που δεν δροσίζει. 

Νέα Ιουστινιανή…
Σκόλοπας* που ακατάπαυστα διατρυπά
Τις φτερούγες της αυτοκρατορικής δόξας
Ασήκωτη άγκυρα στην έπαρση.



* Η Νέα Ιουστινιανή ήταν πόλη στην Αρτάκη του Ελλή- σποντου, όπου όρισε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Β΄ να μετοικήσουν Κύπριοι (691-699 μ.Χ.), κυρίως από την περιοχή της Κωνσταντίας (δηλ. της Σαλαμίνας), κατά τη διάρκεια των αραβικών επιδρομών. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προστεθεί στον τίτλο του Αρχιεπισκόπου η φράση «Νέας Ιουστινιανής»

Ρέα Κουμίδου - Ερέλ (μικρή αναφορά)

Η Ρέα Κουμίδου- Ερέλ γεννήθηκε στη Λευκωσία. Σπούδασε ψυχολογία στη Ελβετία. 

Ποιητικές Συλλογές:

  • Οδοιπορία
  • Παραμύθια: (1972)
  • Συμφιλίωση (Ιωλκός 1973)

Λοιπά: Ενα κορίτσι της ηλικίας μου : διήγημα μιας μαθήτριας (1974)

Ο ΓΛΥΠΤΗΣ / Κουμίδου - Ερέλ Ρέα

Φάσεις δύο: Τα μονομορφικά και τα διμορφικά του.
Μονομορφικά- επηρεασμός.
Αρχέτυπες μνήμες και μύθοι....
Κατακόρυφη δομή
σύμβολα χτισμένα το ένα πάνω από το άλλο- 
τοτεμικά
καταλήγουν σ΄ ένα μπούστο
Θυμίζοντας Σύβιλλα Παρσιφάη ένα Ορφέα.

Διμορφικά- φάση δεύτερη.
Σύνθεση - εξέλιξη-
δυο μορφές απαλλαγμένες
από περιγραφικά στοιχεία.
Στο χώρο στέκουν πατώντας σε σημεία τρία
στο άπειρο ελεύθερο αγκάλιασμα ερωτικό.

Ένα "prospectus" κομψότατο του 1970
μια βιογραφία πελώρια
ένας νέος άνθρωπος. 

Σκόρπιοι στίχοι / Κουμίδου - Ερέλ Ρέα

[..] Ξανοίγονταν με τα βαλιτσάκια τους
στα χέρια 
οι παραμορφωμένοι 
και γω χειρότερη τους θαύμαζα.

......


[...] Απ΄το παιχνίδι του ακόμα πιο μικρός

.....

[...] πως απόψε μπορώ να κοιμηθώ 
με τόσο βάρος χαράς;