ΟΣΗΝ ΔΟΥΛΕΙΑΝ ΤΖΙ ΑΝ ΕΣΙΕΙΣ ΟΥΡΑΝΕ / Βαρνάβας Π. Σωτήρης

Όσην δουλειάν τζι αν έσιεις Ουρανέ

σσιύψε πουπαναθκιόν μας

ρίξε το φώς τ᾽Αυγερινού

της Πούλιας φως του φεγγαρκού

να φκεί  η αλήθκεια να φανεί

να φέξει ο τόπος ούλλος

Δίκλα που την Μεσόγειον

κατα πού φκαίνει ο ήλιος

σσιύψε να δεις έναν νησίν

τζιαμαί στα θκυό κομμένον.

Όσην δουλειάν τζι  αν έσιεις Ουρανέ

μεν  ποϋρίζεις που τζιαμαί,

δίκλα στης Τζιύπρου τες ακτές,

στους κάμπους δίκλα στα όρη,

γονατιστές πάνω σε πέτρες νηστητζιές

μαυροντυμένες μάνες,

μέραν τζιαι νύχταν τζιαχαμαί

κάτι σαν εικονίσματα κρατούν.

Σσιύψε τζιαι ρώτα ουρανέ

ίνταμπου θέλουν τζιαι θρηνούν

τζι εν ούλλον μες στα μαύρα;

Δίκλα στου Μόρφου τους οπωρώνες

ρέξε που τες πορτοκαλιές

μες στες κουρούκλες τυλιμένες

ανθοί γεναίτζιες ανθοί ψυσιές

εμμές στα δέντρα  τζιαι τουρτουρούσιν

ανθοί αθρώποι ανθοί ψυσιές                 

κάμνουν σταυρούς τζιαι καρτερούσιν

να φυσήσει ένας αέρας,

να φυσήσουν οι φωνές

στ᾽αφτίν του πλάστη ν´ακουστούσιν

του  Άη Μάμα οι λουτουρκές .

Όσην δουλειάν τζι αν έσιεις Ουρανέ

ρώτα τζιαι κρώστου ίνταν να πούσιν

στράτες λεμόνια τόσες ψυσιές

τζιητρινισμένες τζι όμως πετούσιν

Τζι εν οι ψυσιές των απελπισμένων

εν οι ψυσιές των αδικημένων

που πάσιν τζι έρκουνται τζιαι ρωτούσιν

ξένα φτερά πά’ στα φτερά τους

ίντα γυρεύκουν εννά σου πούσιν.

Σημείωση: Ευχαριστούμε  τον ποιητή Σωτήρη Βαρνάβα διότι μας απέστειλε ένα ποίημά του αδημοσίευτο και μας τιμά τούτο. Επίσης θέλουμε να τονίσουμε την ιδαίτερότητά του καθώς είναι γραμμένο στην Κυπριακή Διάλεκτο. 

ΧΡΕΟΓΡΑΦΟ / Βαρνάβας Π. Σωτήρης

            

                              Κι αν είν’ ο λάκκος σου πολύ βαθύς

                             Χρέος με τα χέρια σου να σηκωθείς.

                                                                    ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ

Μάθαμε το όνομά του

από τη χάρτα των αγνοουμένων

χρεωθήκαμε την υπόθεση

με φως υπερημερίας για την καθυστέρηση

γράψαμε υποθήκη όσο ήλιο μας αναλογούσε

με μάρτυρα την ιστορία

και βγήκαμε στα χωράφια

καταχρεωμένη φορούσε γάντια η πρόθεση

άπειροι ανασκαφείς σπαταλήσαμε τη φωτογραφία

στην επιφάνεια

γελούσε ο ήλιος τη σκαπάνη μας

ασάλευτη μ’ αίμα

ζύμωνε η μάνα μνήμη

της υποσχέθηκα δυο σελίδες για το ζήτημα

δεν παίζουνε με το προζύμι

θύμωσε

ξερίζωσα μια πέτρα από τη γη

πήρα χαλκό από βαθιά και χάραξα την οφειλή

να αγγίζει η μπάλα

τα παιδιά να διακρίνουν το Χρεόγραφο.

                                 

                                   (από την ποιητική συλλογή Χρεόγραφο,

                                                       εκδόσεις Γαβριηλίδης 2013)

Η Ι. Π. του Μεσολογγίου τίμησε τον ποιητή Σωτήρη Π. Βαρνάβα

Παρουσιάστηκαν οι τέσσερις ποιητικές συλλογές του.

Μια ξεχωριστή ποιητική βραδιά πραγματοποιήθηκε στο Μεσολόγγι την  Τετάρτη 7.3.2018 στην Αίθουσα Συνεδριάσεων Διοικητηρίου, την οποία διοργάνωσαν ο Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Ι.Π Μεσολογγίου, το Πνευματικό Κέντρο Ι.Π. Μεσολογγίου και η Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία και στην οποία παρουσιάστηκαν οι 4 ποιητικές συλλογές του ποιητή Σωτήρη Π. Βαρνάβα, και συγκεκριμένα οι συλλογές του Ψήγματα Απείρου (2006), Ηχογράμματα (2008), Χρεόγραφο (2013) και Γράμματα Εμπράγματα (2015) από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Ο κ. Λάμπρος Μπίσσας, Προέδρος του Πολιτιστικού Λαογραφικού Συλλόγου Ι.Π. Μεσολογγίου, χαιρέτισε την εκδήλωση,  ενώ το συντονισμό της είχε ο καθηγητής κ. Παναγιώτης Κοντός, Πρόεδρος της Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρείας.

Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο κ. Σωκράτης Λ. Σκαρτσής (ποιητής, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών), η κ. Χρυσούλα Σπυρέλη (Διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας, σχολική σύμβουλος), ο κ. Δημήτρης Δραγγανάς (φιλόλογος, έφορος Βαλβείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης), ο κ. Θανάσης Αγάθος (Επικ. Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Τμήμα Φιλόλογίας Εθνικού Καποδοστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) και η κ. Χρύσα Γραβάνη-Λύρου (δικηγόρος, υποψήφια Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου).

Την ποιητική βραδιά παρακολούθησαν ο κ. Νίκος Μπαλαμπάνης, Αντιπεριφερειάρχης, ο κ. Πάνος Παπαδόπουλος, Πρόεδρος του Νομαρχιακού Νοσοκομείου, ο κ. Σπύρος Διαμαντόπουλος, Δημοτικός Σύμβουλος, η κ. Διονυσία Σαμαντά, Πρόεδρος του εργαστηρίου «Παναγία Ελεούσα», η κ. Έλενα Ζαβιτσανάκη, Γραμματέας του Δ.Σ. της Βυρωνικής Εταιρείας, η κ. Τιμόκλεια Ντάνου, εκπρόσωπος του Πνευματικού Κέντρου, ο κ. Ανδρέας Χαρματζής, Διευθυντής του Δημητρούκειου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Μεσολογγίου, ο κ Επαμεινώνδας Λύρος, εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας και η κ. Μαρία Καψάλη, Διευθύντρια του 5ου Δημοτικού Σχολείου Μεσολογγίου, καθώς και πλήθος κόσμου.

Το πάντρεμα των απαγγελιών των εξαιρετικών ποιημάτων από τους ομιλητές της εκδήλωσης και τον ίδιο τον ποιητή με τις εμβριθείς αναλύσεις του έργου του δημιούργησαν μια ζεστή και γεμάτη συγκίνηση βραδιά για όλους τους παρευρισκόμενους.

Μετά από μια συνοπτική εισήγηση του Σωκράτη Σκαρτσή για την ποίηση του Σωτήρη Βαρνάβα τονίζοντας την αυθεντικότητα  που τη διακρίνει, πήρε το λόγο η κ. Χρυσούλα Σπυρέλη. Κεντρικός άξονας της ομιλίας της, ήταν «οι αγαπημένοι χώροι του ποιητή, οι εσωτερικοί  και οι εξωτερικοί, οι  φανταστικοί αλλά και οι αναγνωρίσιμοι, όπως εμφανίζονται  στα σύντομα αλλά και στα εκτενέστερα και αφηγηματικού τύπου ποιήματα των συλλογών  Ψήγματα Απείρου και Ηχογράμματα.  Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στον τρόπο που ο Σ. Βαρνάβας αποτυπώνει στην ποίησή του το σπίτι, το οποίο είναι για τον άνθρωπο ο μόνος σταθερός προστατευτικός χώρος ή αλλιώς η «δική του γωνιά» μέσα στον άξενο κόσμο. 

 Διάβασε το  ποίημα «Ελεγεία σε λα Ελάσσονα» (σελ. 12) και τόνισε ότι  «Το σπίτι του Βαρνάβα προβάλλει με τη διάσταση της σεφερικής ποιητικής εικόνας («Το σπίτι κοντά στη θάλασσα») πρόκειται, δηλαδή,  για την αφηγηματική του νόστου ενός εκπατρισμένου. Γενικότερα τα Ηχογράμματα αποτυπώνουν το υπέδαφος της προσωπικής και συλλογικής περιπέτειας, ανιχνεύουν ενταφιασμένα θραύσματα του λίκνου μας ή τις παλμικές κινήσεις των αγαπημένων μας φωνών».

Ακολούθησε στο βήμα ο κ. Δημήτρης Δραγγανάς ο οποίος , εκτός από τις εξαιρετικές απαγγελίες ποιημάτων από το βιβλίο του κ Σωτήρη Βαρνάβα «Χρεόγραφο» μεταξύ άλλων είπε:

«Η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος. O. Ελύτης.» Η ποίηση συνιστά τεκμήριο της ανθρώπινης πνευματικότητας που αποτελεί τη  βάση του πολιτισμού μας. Γι αυτό, σε κάθε εποχή έχουμε ανάγκη τους ποιητές, τους ανθρώπους που επιμένουν να φτιάξουν τη δική τους γλώσσα προκειμένου να εκφράσουν τις πιο λεπτές αποχρώσεις των σκέψεων και των συναισθημάτων τους. Η φωνή του ποιητή Σωτήρη Βαρνάβα, σεμνή κι αληθινή, μας εμπιστεύεται αποθησαυρίσματα από τη διαδρομή του στη ζωή, υποστηρίζοντας μια άλλη ποιότητα που φωτίζει αλλιώς τη ζωή. Επίμονες οι αναμνήσεις, εγκατεστημένες πεισματικά, διεκδικούν τη θέση τους μέσα μας (στενός κορσές οι αναμνήσεις μπερδεύονται στις λέξεις σου).Από την άλλη, μορφές ιερές όπως της μητέρας, ανεξίτηλες μέσα στο χρόνο συντηρούν με την παρουσία τους πολύτιμα συναισθήματα,(και στα λευκά σεντόνια που ύφαινε διαβάζω διαδρομές) Επίσης, το αίσθημα του χρέους αναδύεται). συμπαγές επιβάλλοντας την αδιαπραγμάτευτη αναγκαιότητά του (ξερίζωσα μια πέτρα από τη γη πήρα χαλκό από βαθιά και χάραξα την οφειλή Το έργο του Σωτήρη Βαρνάβα επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο ότι οι ποιητές είναι οι πιο δυνατές συνειδήσεις που κρατάνε ψηλά τη σημαία της ψυχής, άγρυπνοι θεματοφύλακες του μυστηρίου της ζωής «.

Ο  κ. Θανάσης Αγάθος παρουσίασε την ποιητική συλλογή του Σωτήρη Π. Βαρνάβα «Γράμματα Εμπράγματα» όπου μεταξύ άλλων τόνισε:

«Η ποιητική συλλογή του Σωτήρη Π. Βαρνάβα Γράμματα Εμπράγματα απαρτίζεται από 45 σύντομα ποιήματα και βρίσκεται σε ένα πλαίσιο διαλόγου με τις τρεις προηγούμενες συλλογές του (Ψήγματα απείρου, 2006· Ηχογράμματα, 2008·Χρεόγραφο, 2013), καθώς αποτελεί μια ελεγεία για τα ταπεινά πράγματα της καθημερινότητας, τη μνήμη, τους προγόνους, τις ρίζες, τη χαμένη πατρίδα ,αλλά και έναν φόρο τιμής στην ποίηση και στους ποιητές. Τα ποιήματα είναι γεμάτα από εικόνες που ανακαλούν μονάκριβες αναμνήσεις άλλων εποχών: η γενέθλια γη, τα χωράφια, ο στάβλος, η κληματαριά, η θημωνιά, το πατρικό σπίτι συνιστούν τόπους μνήμης φορτισμένους και πολύτιμους. Οι λατρεμένοι νεκροί της οικογένειας ξαναζωντανεύουν μέσα από την ποίηση και η απώλεια γίνεται λιγότερο οδυνηρή όταν φιλτράρεται από τις λέξεις».

Από την πλευρά της η  κ. Χρύσα Γραβάνη-Λύρου, παρουσιάζοντας  μια μικρή ανθολόγηση αποσπασμάτων από τα κείμενα που γράφτηκαν για το βιβλίο του Σωτήρη Βαρνάβα «Γράμματα Εμπράγματα » σημείωσε:

…..»Κάτι άλλο που μπορεί να διακρίνει κανείς στην ποίηση του Σωτήρη Βαρνάβα, είναι ότι αυτή  συνδιαλέγεται και με άλλες τέχνες όπως  η ζωγραφική . Σημειώνεται ότι τα εξώφυλλα των βιβλίων του, ‘Χρεόγραφο’ και ‘Γράμματα Εμπράγματα’ καθώς και αρκετά ποιήματα από τα βιβλία αυτά, φιλοτεχνήθηκαν από το Χρόνη Μπότσογλου. Προβολές των σχεδίων αυτών προβλήθηκαν στην αρχή της εκδήλωσης. Τα σχέδια αυτά , όπως επισημαίνει ο Αλέξης Ζήρας , δεν συνοδεύουν απλώς τα ποιήματα. Έγιναν με αφορμή αυτά, έτσι ώστε να δημιουργούν έναν εμφανή διάλογο μαζί τους. Όπως παρατηρεί ο ίδιος κριτικός, οι διάλογοι γενικότερα, έχουν μια ιδιαίτερη σημασία στα ποιήματα  του Σωτήρη Βαρνάβα.  Ο ποιητής δημιουργεί  μια διακειμενική συνομιλία με Έλληνες και ξένους ομότεχνους του, που σκοπό έχει να αυξήσει τη δραστικότητα του κάθε αναφερόμενου ποιητικού λόγου. Κάτι τέτοιο συνέβη και με τον διάλογο που ανέπτυξε με τη ζωγραφική του Χρόνη Μπότσογλου. Τα σχέδια όπως και τα ποιήματα μιλούν σχεδόν την ίδια γλώσσα! Ανακαλούν την αίσθηση της λαϊκής ζωής στην ύπαιθρο της Κύπρου στα προ της εισβολής χρόνια, αναδίδουν την αίσθηση του χοϊκού περιβάλλοντος, των απλών ανθρώπων, της πανίδας της νήσου, αίσθηση που απλώνει τις ρίζες της στον ιδιαίτερο τρόπο αναπαράστασης του βίου της οικογένειας του ποιητή. Προς επίρρωση μάλιστα αυτού του καρποφόρου πάρε δώσε ποίησης και ζωγραφικής, υπάρχει και το τεκμήριο ενός ποιήματος, του «Διάλογοι με τον Χρόνη Μπότσογλου» ), όπου ο Βαρνάβας αφηγείται μια επίσκεψη στο εργαστήρι του καλλιτέχνη «.

Παίρνοντας το λόγο ο ίδιος ο ποιητής είπε: «Και επειδή με την ποίηση αυτό που κάνουμε, είναι να συνεχίζουμε αυτό που ξεκίνησαν κάποιοι άλλοι, δηλαδή να καθαρίζουμε ένα μικρό μονοπάτι  ο καθένας μας  από αγκάθια και κοφτερά χαλίκια, ώστε να  γίνεται εφικτό  το πέρασμα της ελευθερίας, της αλήθειας και  της δικαιοσύνης,  θα ήθελα να τελειώσω με την ανάγνωση του ποιήματος μου «Η φωνή του Μεσολογγιού» από ιδιωτική μου συλλογή.» Η εκδήλωση έκλεισε με την ανάγνωση του ποιήματος αυτού από τον ποιητή. Δίνεται εδώ ένα μικρό απόσπασμα:

……Κι ο άνεμος με του ουρανού το νεύμα

πήρε το λόγο λέγοντας κι εκείνος

το δίκιο  τους πως  θα φυσάει

όσο τη γη φωτίζει το φεγγάρι

κι όσο ανατέλλει ο ήλιος την ανατολή

Κ ι ενόσω τα πράγματα

μιλούσαν στη ψυχή τους

κι από ψυχή ακουστά οι τύραννοι δεν έχουν

«Ελευθερία ή Θάνατος» ακούστηκε βαθιά

η φωνή του  Μεσολογγιού.

Την ακούω κάθε φορά

σαν ξεδιπλώνω  του κόσμου το χάρτη.

Ο ποιητής Σωτήρης Π. Βαρνάβας στην Ι.Π. Μεσολογγίου,Τετάρτη 7 Μαρτίου – ώρα 19.00 στην αίθουσα Συνεδριάσεων του Διοικητηρίου της Ιεράς Πόλεως

ΤΟ ΜΕΤΑΛΛΕ ΙΟ

Σκάβανε βαθιά οι ανθρακωρύχοι

ελπίδες δεμένες στο καλάθι

φόβοι συνοδοί

πριν ξημερώσει

κατέβαιναν στα βάθη

Μονίμως ο ήλιος έγερνε στη δύση

σχεδόν δεν είδανε ποτέ ανατολή.

Κάτω απ’ τη γη οι μεταλλωρύχοι

μάθανε παγκόσμια γεωγραφία

μέθοδο σιωπής

αφαίρεση

αφή

τέλεια εργαλεία

Τόνοι πυρίτιδα στα στήθη

συσκευασμένοι κρότοι στην ψυχή

κινούσανε ολάκερη αμαξοστοιχία

Μετάλλευμα μοναδικό

στοιβάζονταν στην αποβάθρα

πλοία φορτώνανε για την Ευρώπη

μάρτυρες ταραγμένοι ωκεανοί.

Πλάστιγγες

Σταθμά στα τελωνεία

πρώτη εξέταση ανταύγεια

να λάμπει το άγαλμα

συνάμα να έχει και αντοχή

Όπου κοιτάξω σπλάχνα της γης μου

κοσμούνε ξένες λεωφόρους.

                      Σωτήρης Π. Βαρνάβας

                     από τη συλλογή Χρεόγραφο 2013

   

Λόγος κοφτός, ουσιώδης, πλήρης και πολυδύναμος ο οποίος ταυτόχρονα αποπνέει μουσικότητα, ρυθμό και μια απρόσμενη ειλικρίνεια. Αυτά είναι μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά του ποιητικού λόγου του Σωτήρη Π. Βαρνάβα. Ποιητής που έχει επηρεαστεί στα τρυφερά χρόνια της νεότητας από τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου, που έζησε την προσφυγιά, τον πόνο του άδικου, το δάκρυ στα μάτια της μάνας που αναζητά το χαμένο στα κατεχόμενα παιδί της, ή εκείνο που έχει μπροστά της νεκρό και έχει μείνει αποσβολωμένη, ανήμπορη… να μη θέλει τη ζωή της άλλο. Μέσα από την επώδυνη αυτή διαδικασία της ψυχής και του πνεύματος ο Σωτήρης Π. Βαρνάβας αντρώθηκε ως ένας από τους πλέον αξιόλογους Κυπρίους ποιητές με πλούσια εργογραφία.

Την Τετάρτη 7 Μαρτίου και ώρα 19.00 παρουσιάζονται οι τέσσερεις ποιητικές του συλλογές στην αίθουσα Συνεδριάσεων του Διοικητηρίου της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, οδός Κύπρου 30.

Πρόκειται για τις ποιητικές συλλογές  Ψήγματα Απείρου (2006), Ηχογράμματα (2008), Χρεόγραφο (2013) και Γράμματα Εμπράγματα (2015) από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Την εκδήλωση που διοργανώνουν ο Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Ι. Π. Μεσολογγίου, το Πνευματικό Κέντρο Ι.Π. Μεσολογγίου και η Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία θα χαιρετίσει ο κ. Λάμπρος Μπίσσας (Προέδρος του Πολιτιστικού Λαογραφικού Συλλόγου Ι.Π. Μεσολογγίου, ενώ το συντονισμό της εκδήλωσης θα έχει ο καθηγητής κ. Παναγιώτης Κοντός (Πρόεδρος της Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρείας).

Για το έργο του Σωτήρη Π. Βαρνάβα θα μιλήσουν: Σωκράτης Λ. Σκαρτσής (ποιητής, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών), Χρυσούλα Σπυρέλη (Διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας, σχολική σύμβουλος), Δημήτρης Δραγγανάς (φιλόλογος, έφορος Βαλβείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης), Χρύσα Γραβάνη Λύρου (δικηγόρος) και Θανάσης Αγάθος (Επικ. Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Τμήμα Φιλόλογίας Εθνικού Καποδοστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τα σχέδια των βιβλίων έχει φιλοτεχνήσει ο Χρόνης Μπότσογλου.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Σωτήρης Π. Βαρνάβας γεννήθηκε στη Μηλιά Αμμοχώστου και φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας. Σπούδασε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Φυσιογνωστικές Επιστήμες και στη συνέχεια Γεωλογία. Εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Imperial College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και υπηρέτησε ως καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Είναι μέλος της Επιτροπής της UNESCO Άνθρωπος και Βιόσφαιρα. Είναι μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Συμποσίου Ποίησης που πραγματοποιείται στο Πανεπιστήμιο Πατρών και μέλος της οργανωτικής επιτροπής Σεμιναρίων Ποίησης του ίδιου Πανεπιστημίου. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές Ψήγματα Απείρου (2006), Ηχογράμματα (2008), Χρεόγραφο (2013) και Γράμματα Εμπράγματα (2015) από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Είναι συνεπιμελητής της Ανθολογίας Κυπρίων Ποιητών (2008), εκδόσεις Ταξιδευτής. Ασχολήθηκε με τη μελέτη της κυπριακής ερωτικής ποίησης του 16ου αιώνα μέσα από το έργο του άγνωστου ποιητή της ποιητικής συλλογής «Ρίμες Αγάπης», συμμετείχε σε συλλογικά έργα, ενώ δημοσίευσε και μικρά σχόλια για ποιητικές εκδόσεις.

Ο Ποιητής Σωτήρης Π. Βαρνάβας: Κριτική Προσέγγιση της Ποίησης του από τον Σωκράτη Σκαρτσή

που μπορείτε να διαβάσετε πατώντας επί του παρακάτω συνδέσμου του ιστοχώρου:

 https://www.poeticanet.gr

https://www.poeticanet.gr/poiitis-swtiris-barnabas-a-1385.html?category_id=405

Σωτήρης Π. Βαρνάβας (βιογραφικά στοιχεία)

Ο Σωτήρης Π. Βαρνάβας γεννήθηκε το 1948 στη Μηλιά Αμμοχώστου. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας. Σπούδασε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Φυσιογνωστικές Επιστήμες και στη συνέχεια Γεωλογία.  Είναι μέλος της Επιτροπής της UNESCO: Άνθρωπος και Βιόσφαιρα. 

Είναι:

• μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Συμποσίου Ποίησης που πραγματοποιείται στο Πανεπιστήμιο Πατρών και μέλος της οργανωτικής επιτροπής Σεμιναρίων Ποίησης του ίδιου Πανεπιστημίου.
•  συνεπιμελητής της "Ανθολογίας Κυπρίων Ποιητών" (2008), εκδόσεις Ταξιδευτής. 

Ασχολήθηκε με τη μελέτη της κυπριακής ερωτικής ποίησης του 16ου αιώνα μέσα από το έργο του άγνωστου ποιητή της ποιητικής συλλογής "Ρίμες αγάπης", συμμετείχε σε συλλογικά έργα, ενώ δημοσίευσε και μικρά σχόλια για ποιητικές εκδόσεις. 

Το "Χρεόγραφο" και τα "Γράμματα εμπράγματα" περιελήφθησαν στη βραχεία λίστα των υπό κρίση βιβλίων για τα κρατικά κυπριακά βραβεία ποίησης 2014 και 2016 αντίστοιχα.

Ποιητικές Συλλογές:

• "Ψήγματα Απείρου" (2006), 
• "Ηχογράμματα" (2008), 
• "Χρεόγραφο" (2013)
• "Γράμματα εμπράγματα" (2015) από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης

πηγή: http://www.biblionet.gr/author/66632/%CE%A3%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%A0._%CE%92%CE%B1%CF%81%CE%BD%CE%AC%CE%B2%CE%B1%CF%82

ΜΗΤΕΡΑ / Βαρνάβας Π. Σωτήρης

Αμίλητη η μητέρα καθόταν στην αυλή

πλέκοντας τη ζωή της παπαρούνες

στάχυα και τριαντάφυλλα

μα πιο πολύ ζωγράφιζε με τις κλωστές

αδύνατα πουλιά με ανοιχτές φτερούγες

και πάνω τους ο ήλιος με τις αχτίνες του

τα χαιρετούσε,

χαμόγελο φωλιάς είτε του ύπνου ανάσα

δε φάνηκε στη ζωγραφιά της

εξόν στις ανθοδέσμες του θανάτου της.

Ήχοι μ’ ακολουθούν απ’ το δοξάρι του αργαλειού

μέσα στη νύχτα

και στα λευκά σεντόνια που ύφαινε

διαβάζω διαδρομές

ονόματα σταθμών στην ούγια τους τα γεγονότα.

 Σωτήρης Π.  Βαρνάβας,

Από το βιβλίο:

"Χρεόγραφο", Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2013,

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΑ (Απόσπασμα) του Σωτήρη Π. Βαρνάβα

   

 Η ΘΗΜΩΝΙΑ

Στοίβαζε η μάνα μ’ ένα διχάλι τα δεμάτια

κι εγώ μες στην καρδιά μου τις ματιές της

σαν μου ’γνεφε να της τα δίνω

κι άλλο βλέμμα

κι άλλο δεμάτι

κι όλο δουλεύαμε

κι όλο αισθήσεις κινούσανε το κάρο

κανένα κενό δε χώριζε τα δώδεκά μου χρόνια

απ’ τα δικά της.

Κι ήταν η θημωνιά μας τελειωμένη

αλώβητα να μείνουνε τα στάχυα

φυλάγανε το ένα τ’ άλλο με το στήθος.

Μα ένα φίδι ξαφνικά

έφερε τα πάνω κάτω

γυρίζανε στον αέρα οι τροχοί

Ανάποδα το διχάλι τα δεμάτια κι οι ματιές της

το καλοκαίρι εκείνο.

Ένα απέραντο κενό.

Ψηλαφητά ψάχνω ακόμα μες στο χωράφι

κι έρχεται τις νύχτες

και μου γνέφει για τ’ άλλο δεμάτι.

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΟΥ

Μαχαίρι της πατρίδας μου ο χάρτης.

Τι αχρείες εκδόσεις

σταγόνες αίμα τα μήκη χωριών

βογκητά οικισμοί

πλάνη τα τείχη των πόλεων

χαοτικά τυπωμένα

αποκρύπτουν τα πυκνόφυτα χώματα

προφοράς κανένα υπόμνημα

κάθε χρόνο ουδεμία προσθήκη

ή έστω εκ των υστέρων

ένας πίνακας παροραμάτων.

ΤΟΥ ΑΛΟΓΟΥ ΤΑ ΜΑΤΙΑ

Σωριάστηκε στο στάβλο κάτω

κι είχε τα μάτια του ανοιχτά,

όπως σαν κάλπαζε μες στο χωράφι

και το χλιμίντρισμά του έσκαβε τον ορίζοντα,

ν’ ανοίξει αδύνατο η πόρτα

θυμάμαι την έσπασε ο πατέρας

λωρίδες έγινε η καρδιά μας

μιλούσε μόνο εκείνο

δεμένοι εμείς με τα λουριά του

άροτρο σέρναμε τη σιωπή μας.

            ΠΛΑΣΤΙΓ ΓΑ

Πίσω από τα πιθάρια στο κατώι

μια πλάστιγγα από κείνες που ζυγίζανε

οι προγόνοι τις προθέσεις

σωτήρια αποδείχθηκε

με τ’ ακριβή σταθμά που διαθέτει

ζωντανούς ζυγίζω τους θανάτους μου.

            ΤΟ ΜΕΛΑΝΟΔΟΧΕΙΟ

                                                Στο καφενείο

                                                έρχεται ο χοντρός νονός μου

                                                                           με τις λίρες.

                                                Ούτε μία δεν είναι για σένα, λέει

                                                γιατί δεν έγινες ο βαφτιστικός μου

                                                                                   που περίμενα.

                                                Τότε λέω κι εγώ στο γκαρσόνι, πλάι μου

                                                – Φέρε μου ένα φλιτζάνι με μελάνι.

                                                                          ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ

Ένα δοχείο τόσο δα

διαφανές

βλέπεις απέξω μελανί

και τίποτε άλλο

πιο μέσα βλέπουνε μονάχα οι ποιητές

φλέβες που το γεμίζουνε

φόβοι να το βαθαίνουν

δαιμόνοι τ’ αναδεύουνε

πάντα ψηλά η στάθμη

χωράει μέσα νταβατζήδες, «Αγαρηνούς»

χοντρούς νονούς

και τους αδειάζουνε.

                Η ΡΑΠΤΟΜΗΧΑΝΗ

                             μνήμη της αδελφής μου Ρουπίνας

Κάτω απ’ τον ίσκιο της κληματαριάς

η ραπτομηχανή

γυρίζανε τα δάκτυλα τη ρόδα του απογεύματος

γαζώνοντας τις ώρες μας

με τις κλωστές των παιδικών μας χρόνων.

Αντλούσαμε νερό απ’ το πηγάδι της αυλής

φύλλα πανέρια απλώναμε μουριάς

να κινηθούν απάνω τους οι λέξεις.

Κι ενόσω ταξίδευε ο μεταξοσκώληκας τη μοίρα του

κι άπλωνε γύρω εκείνη τη μελωδό στιγμή

τύλιγα πλάι της σ’ ένα τετράδιο

όσο μετάξι απέμεινε πριν απ’ τη δύση.

Δ ΙΑΛΟΓΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ

Μειλίχια καθώς μιλούσε

κι οι λέξεις του ζωγράφιζαν λάμψη του πρωινού

κάτι απ’ το φως του ουρανού,

φτερούγιζαν οι άγγελοι πάνω απ’ την κεφαλή του

το λογισμό και τ’ όνειρο.

Ρίγος οι πινελιές

τοπίο τέλειο το ατελιέ,

πιο κει ο Van Gogh

το βήμα του απαλό

όλο να πλησιάζει,

ποθούσε υποθέτω

όπως κι εγώ

να έχουν τη χάρη οι στιγμές

να διαρκέσουνε τα χρώματα

να παραμείνει

ξέχειλο και το ποτάμι του ήλιου.

Κι ενόσω κρατούσε η ανάδυση

και του βουνού οι χαράδρες

πέρασμα ανοίγαν φοβερό

κάτω και πίσω απ’ τα πράγματα,

ψιθύρους ήθελα ν’ ακούσω της ψυχής του

κι άκουσα ολάκερη φωνή

αίμα να πάλλεται

κάτι από φλέβας κίνηση

πολύ μου στοίχισε η αποχώρηση.

Να μιλώ με τη γη

μαθαίνω απ’ την τέχνη του τη γλώσσα των βράχων.

            ΞΕΧΑΣΜΕΝΕΣ Ε ΙΚΟΝΕΣ

                        ...λαμπερες ρυτιδες ιριδες νερου ανεμου

                        φως θέας

                        ετσι αφηνονται τα πραγματα

                        χωμα και πνευμα....

                                                ΣΩΚΡΑΤΗΣ  Λ. ΣΚΑΡΤΣΗΣ

                          Ι

Σαν κοιτάζω μια παλιά ραπτομηχανή

στο κατώι ξεχασμένη

γυρεύω τα δάκτυλα του κοριτσιού

τις κλωστές την υφή του καιρού

που γαζώνουν στην ούγια το χρόνο.

                        ΙΙ

Μια μηχανή σκουριασμένη συρμού

σαν συναντώ σε μέρη ορυχείου

ακούω τρόμου φωνές τα φουρνέλα

γεύομαι στον ουρανίσκο τη σκόνη

αδειάζουν μπροστά μου

καλάθια μοναξιάς

άνθρωποι της γης μαυρισμένοι.

                        ΙΙΙ

Σαν κοιτάζω γερμένο σκαρί

να κάθεται άπραγο στην προκυμαία

μυρίζω μπογιά το σανίδι παίρνει ξανά

το χρώμα της θάλασσας

ρόζοι στα χέρια του ναύτη

ανασύρουνε κάβο βαρύ

βλέπω κόμπο να δένουν στο στήθος

το σινιάλο της μάνας με δάκρυ.

                        ΙV

Σαν κοιτάζω το κανόνι στο κάστρο

μυρίζω αίμα στη χλαίνη

το γένι κρύβει το πρόσωπο

κύμα τ’ ανέμου η αρετή πίσω με πάει

τόλμη κάπου κοντά

περιφρονεί το θάνατο.

Η ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

Ο σιδεράς θέλει φωτιά

να φτιάξει πέταλα

τέχνη φοβερή

μια λίμα ο πεταλωτής

και δυο καρφιά

πόνο απ’ το πόδι να αφαιρέσει

μαδέρια ο μαραγκός

κι αλφάδι

πετσί κι ένα σφυρί ο τσαγκάρης

και μάτι ακριβείας

να βγαίνουνε στα μέτρα σου οι μπότες.

Κι αν έχεις σύνεργα του σιδερά

και τη φωτιά

τις λίμες του πεταλωτή

και γιατρικά

του μαραγκού και κτίστη αλφάδι

και χέρια για όλες τις τέχνες

να ’χεις

κι αγέλες άλογα

να πεταλώσεις

κι έπιπλα ωραία και μαγαζιά να αρματώσεις

αν ως απόδημος διαβιοίς

μην επαφίεσαι σ’ αυτά

μάθε οπωσδήποτε την τέχνη

του ν’ αντέχεις

συκοφαντίες διασυρμούς και τα λοιπά.