ΣΤΑΥΡΩΣΗ του Νίκου Πενταρά

Γραμματείς και φαρισαίοι

επώνυμοι κι ανώνυμοι

αλεπούδες ντυμένες την αθωότητα σου

θα ετοιμάζουν πάντα

τον σταυρό και τα καρφιά

στα υποχθόνια τους εργαστήρια

και μετά στον γολγοθά σου

άδικα να σε σταυρώνουν

προσωρινή καθήλωση η σταύρωση

και ο σταυρός ανάσταση

το πένθος

η θλίψη

κι ο θάνατος

στους σταυρωτές σου

«χαίροις», λοιπόν, «ο ζωηφόρος σταυρός»

ο σταυρός του μαρτυρίου σου.

("Σε φόντο φθινοπωρινό", 2015)

[Θα σβήσω] του Νίκου Πενταρά

Θα σβήσω

τα ίχνη των βημάτων μου στην άμμο

θα καταργήσω

τις παρενθέσεις ιστοριών

που χάραξα στα βράχια

κι από αφρός στην παραλία

θα γίνω πέλαγος

ν’ αφουγκράζομαι τις ιστορίες

του αρχέγονου γαλάζιου

στη σιωπή των κογχυλιών.

"Στη σιωπή των κογχυλιών"

ΝΑΥΑΓΙΟ του Νίκου Πενταρά

Την κόγχη του περάσματος
ανάμεσα στων κοχυλιών τα καύκαλα
και στους θρυμματισμένους αμφορείς
στην απαλάμη του νερού
και του καιρού τη στρόφιγγα
διαβαίνεις καθημερινά.

Θολά τα μάτια στα λιβάδια των φυκιών
αρμύρας γεύση στα κορμιά τα μπρούντζινα
μαρμαρωμένα στο βυθό καράβια πλήθος
σιτάρι, λάδι και κρασί στ’ αμπάρια τους
που ναυαγήσανε πριν από χρόνια
χωρίς ποτέ στα μάτια σου να ξεπροβάλουν
έστω τα λευκά πανιά τους.

(από την ποιητική  συλλογή "ΣΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ", 2009

ΤΑΦΗ / Πενταράς Νίκος

Η μάχη τέλειωσε το σούρουπο.

Η νύχτα τύλιξε σιγά-σιγά τα σκόρπια μέλη των νεκρών

Με το τσουρουφλισμένο κρέπι της

Το κόκκινο φεγγάρι δακρυσμένο και λυσικομο

Τους έδωσε γονατιστό τον τελευταίο ασπασμό

Και μια μπουλντόζα έπειτα βιαστικά

Τους έθαψε σε μνήματα ομαδικά, χωρίς τα σχετικά,

Με συνοδεία τη θρηνητική φωνή του γκιόνη...

Οι μάνες όμως καρτερούν γονατιστές

Στα σκαλοπάτια της ελπίδας

Και μένουν οι νεκροί χωρίς μνημόσυνα

Χωρίς νερό και λάδι...

ΤΑ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ / Πενταράς Νίκος

Αραχνιασμένα τα κενά χιτώνια

 Στα καπνισμένα μάρμαρα

 Της Σαλαμίνας και των Σόλων ξεχασμένα

Κοκκίνησαν τ' αγουροξυπνημένα μάτια μας

 Και μοιρολόγια αντηχούνε τώρα στο σκοτάδι

Σαν χορικά αρχαίας τραγωδίας

Βγαλμένα από κάποια στόματα αόρατα...

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ / Πενταράς Νίκος

Απογευματινοί συνοδοιπόροι

στο γραμμικό πάρκο Πεδιαίου

σας προσπερνώ δήθεν αδιάφορος

αλλά να ξέρετε στ’ αντίκρισμα σας

όλα τα καλλωπιστικά φυτά του πάρκου

- μα προπαντός οι κλαίουσες -

αναπολούν

τους πορφυρούς χρωματισμούς των αναμνήσεων

που ξεθωριάζουν

στ’ αντικρινό δάσος με τους ευκαλύπτους

καθώς τα βατράχια στο ποτάμι πλάι

προαναγγέλλουν μαζί με τα κοράκια

την έλευση του σκότους.

ΣΕ ΑΝΟΙΞΗ ΑΝΥΠΟΠΤΗ / Πενταράς Νίκος

Πήρα το πρώτο κύμα

κι άραξα στ’ ακρογιάλι σου

σε άνοιξη ανύποπτη

με τις παπαρούνες

σινιάλα κατακόκκινα

της επερχόμενης Σταύρωσης

να σαλεύουν στον άνεμο.

ΓΕΓΟΝΟΣ / Πενταράς Νίκος

(Εμπνευσμένο το ποίημα από τον Νικόλα Καλλή, πρόσφυγα από την κατεχόμενη Κυθρέα, που πέθανε με τον καημό της επιστροφής, όπως και τόσοι άλλοι πρόσφυγες.)

0 γερο-Νικολής, που χρόνια,
σ' ασβεστοκάμινα και σε νταμάρια
αντάλλαζε τις μέρες της ζωής του
με πέτρες και χαλίκια
κατάφερε να στήσει το νοικοκυριό του
στη ράχη του βουνού - του Πενταδάκτυλου.

Τραβούσε μονορούφι τη ρακή του
και με το μέτωπο
- που πάνω του χαράχτηκαν
οι πέντε κόγχες του βουνού,
του Πενταδάκτυλου -
σημάδευε τον ουρανό
πολύ συγκινημένος.
Μ' αυτό δεν κράτησε πολύ
γιατί μια μέρα κάποιοι ξένοι
του πήραν με το ζόρι το νοικοκυριό
και δίχως να του δίνουν εξηγήσεις
τον σπρώχνανε, τον σπρώχνανε
μέχρι που τον πετάξανε σε βάραθρο.
Τώρα μετρά τις αναμνήσεις του
στο κομπολόι του χάντρα τη χάντρα
κοιτάζοντας τον Πενταδάκτυλο
και καρτερά για να γενεί το θάμα...
Μα κάθε μέρα που κυλά
είναι στη μνήμη του μια μαχαιριά
γιατί τα κτίρια που κτίζονται
κι οι πολυκατοικίες
του κρύβουνε σιγά-σιγά τον Πενταδάκτυλο…

(από την ποιητική συλλογή "Η ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΦΑΣΗ", 1988)

[Σε φιλώ] / Πενταράς Νίκος

Σε φιλώ
στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα
με τη σειρά Βορράς, Νότος, Ανατολή, Δύση
και πάλι απ’ την αρχή
τέσσερις εποχές το χρόνο

σε ταξιδεύω
πάνω σε τέσσερις ρόδες για ευστάθεια
τέθριππο καλοτάξιδο
ν’ αποτυπώνει τις στιγμές σου
σε τετραχρωμία

σου γράφω
κουαρτέτα και για τα τέσσερα είδη εγχόρδων
της συμφωνικής ορχήστρας
βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κόντρα-μπάσο

σου προσφέρω
τα τέσσερα πρωταρχικά στοιχεία
νερό, αέρα, γη, φωτιά
να φτιάχνεις το δικό σου κόσμο
όχι γιατί είμαι προληπτικός
με τον αριθμό τέσσερα,
αλλά γιατί σε γνοιάζομαι
και θα μπορούσα
για ’σένα
να τετραγωνίσω ακόμα
και τον κύκλο.

(από την ανέκδοτη ποιητική  σύνθεση "ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΑΝΑΜΟΝΗΣ")

ΚΑΤ’ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ / Πενταράς Νίκος

Όσο μετά τη βροχή
το ουράνιο τόξο
στεφανώνει τη μουσκεμένη γη 
και άγγελοι
σκουπίζουν τα δάκρυα
απ’ το κατώφλι τ’ ουρανού
όλο κι ένα πλατύ χαμόγελο
θ’ αστράφτει
στο πρόσωπο της μέρας.

ΤΑΞΙΔΙ / Πενταράς Νίκος

Καράβι φορτωμένο
ανέμους χρόνια
θάλασσες μνήμες
όνειρα γλάρους και καταιγίδες
ταξιδεύω

κάβοι μαχαίρια
φτερά σε καρχαρίες
φάροι φανάρια
σε λιμανιών φιέστες
διακοσμητικά

ψαριών παθήματα
που δεν τους γίνονται ποτέ μαθήματα

κι όμως
επιμένω να ταξιδεύω
κι εξακολουθώ να λέω
τον κάβο κάβο
και το φάρο φάρο.

Συλλογή: "Σε φόντο φθινοπωρινό", 2015

ΗΧΟΙ ΚΑΙ ΛΕΞΕΙΣ / Πενταράς Νίκος

Άτι ατίθασο η σκέψη
στα χείλη μου άνοιξε πανιά
ήχοι και λέξεις
που ποτέ δε φώναξε κανείς
λικνίζονται σαν φλόγες
στα πελαγίσια μάτια σου
όπου οι μέρες μου μακριά τους
βραδιάζουν νύχτες νοσταλγίας.

ΟΛΑ ΤΗΣ ΑΝΘΟΦΟΡΙΑΣ ΔΥΣΚΟΛΑ / Πενταράς Νίκος

Στο κάλεσμα της ανθοφορίας
ό, τι έχει σχέση με το φως
δηλώνει πάντοτε παρόν,
χωρίς να λογαριάζει
καταποντισμούς πετάλων
ή των σκουληκιών
μελλοντικές υπόγειες διαδρομές
στη σάρκα του καρπού.

Όλα της ανθοφορίας δύσκολα
μα γίνονται
χωρίς κανένα δισταγμό
χωρίς κανένα όφελος προσωπικό.

Σελίδες ξεκομμένες από βιβλία
για να μελετήσεις τη ζωή
και να γνωρίσεις την αθανασία
δεν υπάρχουν άλλες
από τα πέταλα των λουλουδιών.

ΨΩΜΙ: Παρουσίαση του βιβλίου του Χρίστου Ρ. Τσιαήλη στο Μουσείο Καλαμουργικής στον Δήμο Λιβαδίων την 27 Ιουλ 2018

Στον ιδιαίτερο χώρο του Μουσείου Καλαμουργικής του Δήμου Λιβαδίων πραγματοποιήθηκε την 27η Ιουλ 2018, η παρουσίαση του βιβλίου του συγγραφέα κ Χρίστου Τσιαήλη το "ΨΩΜΙ". Η προσέλευση του κόσμου ήταν μεγάλη, η αίθουσα κατάμεστη, το παρόν έδωσε και ο ίδιος ο Δήμαρχος κος Μάριος Αρμένης,  χαρακτηριστικό όχι μόνο του ενδιαφέροντος που δείχνουν οι κάτοικοι του Δήμου για τα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου τους, αλλά κυρίως της προσοχής που προκαλεί το βιβλίο του κ Τσιαήλη. Ανάμεσα στους παρευρισκομένους και οι ποιήτριες Αθηνά Τέμβριου, Όλγα Ρουβήμ, Ειρήνη Σιδερά. 

Το Βιβλίο ΨΩΜΙ του κ. Χρίστου Τσιαήλη είναι ένα ....βιβλίο που θέτει των άνθρωπο ενώπιον των φόβων του από την καταπίεση που αισθάνεται μέσα στο χαώδες σύστημα της σύγχρονης κοινωνίας. 

Τον Συντονισμό της όλης Εκδήλωσης είχε: η Μαρίνα Σαβεριάδου (Ποιήτρια και Συγγραφέας Θεατρικών έργων) 

ενώ για το βιβλίο μίλησαν οι: 

• Ερατώ Ιωάννου (Συγγραφέας) και ο 
• Δημήτριος Γκόγκας (Ποιητής) 

• Αποσπάσματα από τρία διηγήματα διάβασε η Μαριλένα Αχιλλέως (Ηθοποιός) 

Τέλος, ο ίδιος ο συγγραφέας προέβη σε αντιφώνηση, απαντώντας συγχρόνως σε ερωτήσεις του κοινού, που είναι αλήθεια συμμετείχε στην επιτυχία της παρουσίασης.

Λοιπά στοιχεία του βιβλίου: Εκδόσεις ΓΚΟΒΟΤΣΗ 2017

Η Μουσικο-ποιητική παράσταση αφιερωμένη στα 90 χρόνια από τον θάνατο του Ποιητή Κώστα Καρυωτάκη, στο Μεσαιωνικό Κάστρο της Λάρνακας, την 22 Ιουλ 2018. Μια "καθήμενη" παράσταση πέρα από τις συμβατές εικόνες που ενισχύει τον πολιτισμό μας

γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας

Αγαπητοί φίλοι της ιστοσελίδες αυτή καλησπέρα σας.

Οι θαμώνες του Μεσαιωνικού Κάστρου της Λάρνακας, είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε την Κυριακή 22 Ιουλίου 2018 στα πλαίσια του Φεστιβάλ Λάρνακας 2018 μια Μουσικο-ποιητική παράσταση αφιερωμένη στα 90 χρόνια από τον θάνατο του Ποιητή Κώστα Καρυωτάκη. Στην απαγγελία των Ποιημάτων  ακούσαμε την καταξιωμένη ποιήτρια Αγγέλα Καιμακλιώτη και τον Μάριο Παπαδόπουλο, ενώ την επιμέλεια και την ευθύνη της αφήγησης είχε ο Τρίαρχος Τριάρχου. Η απόδοση των μελοποιημένων Ποιημάτων του Κώστα Καρυωτάκη έγινε από το Φωνητικό Σύνολο του Πολιτιστικού Συνόλου: «Διάσταση» υπό την διεύθυνση της Αντριάνας Σεργίδου.  Τραγούδια ερμήνευσαν οι σολίστες Κώστας Πετρίδης,  Άντρια Θεοδώρου και Κατερίνα Παράσκου, ενώ στο πιάνο ήταν ο Αντώνης Πολυκάρπου.

    Ο κόσμος για μια τέτοια δύσκολη παράσταση ήταν αρκετός και μάλιστα κάτω από ένα πύρινο μισοφέγγαρο. Και η παράσταση χαρακτηρίζεται δύσκολη καθώς όταν ακούει κάποιος ότι θα απαγγελθεί ποίηση, εάν δεν γνωρίζει την ουσία της ποίησης, δύσκολα θα καθίσει σε μια καρέκλα με μια βεντάλια ή ένα κομμάτι χαρτί για να δροσίζεται και να ακούσει απαγγελίες ποιημάτων ακόμα και εάν πρόκειται για ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη. Από αυτή την άποψη η παράσταση θα πρέπει να χαρακτηριστεί και επιτυχημένη αφού κατόρθωσε να προσελκύσει κόσμο μέσα στο καυτό κατακαλόκαιρο. Δεν τον τρόμαξε εξάλλου και η φωνή του Χότζα από το διπλανό Τζαμί, όταν ακούστηκε για μια στιγμή. Ψιλά γράμματα,. Ο καθένας την δουλειά του!

      Ο Σκηνοθέτης της παράστασης πάντως πρωτοτύπησε. Μας έδωσε μια εικόνα καθήμενης στατικής χορωδίας, καθήμενων ακίνητων συντελεστών που φορώντας μαύρα/ σκούρα ρούχα και άσπρα πουκάμισα συμμετείχαν σε ένα φιλολογικό μνημόσυνο. Δεν το γράφω αυτό με ειρωνική διάθεση. Το αντίθετο. Όμως όταν δημιουργείς μία Μουσικό-ποιητική βραδιά αφιερωμένη σε ένα ποιητή που χάθηκε με αυτοχειρία πριν από 90 χρόνια, το κάνεις για να υμνήσεις το έργο του και να μας δώσεις πληροφορίες για τη ζωή του. Ο ύμνος θέλει κίνηση και ειδικά κίνηση επί σκηνής. Εκτός και εάν περιγράφεις ένα μοιρολόι. Με αυτά τα λόγια δεν θέλω να υποβαθμίσω την αξία της συγκεκριμένης παράστασης. Εξ΄ άλλου τα υλικά της ήταν τόσο μα τόσο αξιόλογα.

        Πως να μην εξάρεις την παρουσία της αξιολογότατης ποιήτριας Αγγέλας Καιμακλιώτη και την προσπάθειά της να αποδώσει δίνοντας ρυθμό τις ποιήσεις που απήγγειλε, Πώς να μην πεις ότι απόλαυσες την μεστή ρευστή μουσική γεμάτη παλμό φωνή του Μάριου Παπαδόπουλου στις απαγγελίες του, Πώς να μην πεις ότι χάρηκες τις αποδόσεις των τραγουδιών από τους σολίστες, Πώς να μην σταθείς στην παρουσία της νεαρής τραγουδίστριας Κατερίνας Παράσκου,  Πώς να μην παραθέσεις την εκτίμησή σου για την δουλειά της κας Αντριάνας Σεργίδου, Πώς να μην εκθειάσεις την εκτίμησή σου αλλά κυρίως τον θαυμασμό για την υπέροχη παρουσία του Φωνητικού Συνόλου «Διάσταση» και Πώς να μην επισημάνεις την πολύ καλή προσπάθεια του Ανδρέα Κίτση που προφανώς είχε την ευθύνη για το βίντεο που παρακολουθούσαμε καθ  όλη την διάρκεια της παράστασης,  Πως να μην επισημάνεις στα θετικά σημεία της παράστασης τον Τρίαρχο Τριάρχου στην αφήγηση αλλά και τον Αντώνη Πολυκάρπου στο πιάνο! 

          Όμως θα ήταν ανολοκλήρωτη η όλη κριτική εάν δεν σταθεί κάποιος στα μικρά ή μεγάλα λάθη, στα θεωρητικά ή στα πρακτικά λάθη που εντοπίζονται σε μία τέτοια ομολογουμένως άξια παράσταση, με την δικαιολογία ότι στέφθηκε απλώς με επιτυχία. Και θα ξεκινήσουμε με την καθήμενη στάση των ποιητών που απήγγειλαν ποίηση. Η ποίηση αγαπητοί μου φίλοι δεν είναι στατική. Η ποίηση είναι ζωντανή ανά τους αιώνες για αυτό και η ποίηση τόσο σπουδαίων ποιητών όπως του Κώστα Καρυωτάκη στέκεται επίκαιρη και μας δονεί συνεχώς καθώς τα χρόνια περνούν. Περιμέναμε λοιπόν να δούμε τους απαγγέλοντες   όρθιους, ώστε με την δεινότητα τους, τον πλούτο των φωνών τους, να μας παρασύρουν στο μουσικό ταξίδι που αναμέναμε. Όπως και τον αφηγητή! Περιμέναμε το Φωνητικό Σύνολο  να στέκεται ως …χορωδία επί της σκηνής και να γεμίζει με την παρουσία της, την εικόνα που σχηματίζονταν μπροστά μας. Περιμέναμε να δούμε την μαέστρο όρθια να διευθύνει τους χορωδούς όπως την έχουμε θαυμάσει ως τώρα. Αν αυτού η θέση της ήταν σχεδόν μη υπαρκτή επί της σκηνής. Περιμέναμε ένα βίντεο με μεγαλύτερη διάρκεια και όχι αποσπάσματα από μία τηλεοπτική σειρά και ένα υλικό που επαναλαμβανόταν συνεχώς και ακατάπαυστα. 

Η παράσταση ως «όλον» μας άφησε μία γλυκόπικρη γεύση. Ο σκηνοθέτης έδωσε την δική του οπτική  και μόνο από την πλευρά αυτή, να το δει κανείς του αξίζουν συγχαρητήρια. Εξάλλου ήταν ένα δύσκολο θέμα για ένα κοινό που συνήθως «πιάνεται» «εξαπίνης» Μας δόθηκε μια Μουσικό- παράσταση διαφορετική από τις μέχρι τώρα συμβατές εικόνες που είχαμε. Και το γεγονός αυτό με όσες διαφορές και κενά μας κάνει να εντοπίζουμε άλλο τόσο ανεβαίνει στον τιμάριθμο των σχετικών παραστάσεων,  η αξία της. Γιατί μέσα και από τέτοιου είδους ανατρεπτικές και μη συμβατές παραστάσεις εμβολιάζεται και ενισχύεται ο πολιτισμός.

Τελειώνοντας το χειροκρότημα που δόθηκε από όλους στο τέλος της παράστασης από τους θεατές και από εμένα προσωπικά, δεν έκρυβε παρά την γενικότερη ειλικρινή ικανοποίηση. (το επισημοποίησα προκαλώντας με ερωτήσεις)