Με φόντο λοιπόν τον μήνα Ιούλιο επέλεξα δέκα ποιήματα ποιητών / ποιητριών της Κύπρου
Μαύρη μέρα μαύρη μνήμη/ Ειρήνη Ανδρέου
μαύρη μέρα μαύρη μνήμη.
Δεν την λένε στα σχολεία
την ΝΤΡΟΠΗ της ιστορίας .
μα αρχόντισσα , όχι δούλα,
που επέζησε ληστών
απ 'τα βάθη των καιρών.
μαυρη μέρα μαύρη μνήμη
την επρόδωσε η μάνα
κι έτσι άρχισε το δράμα.
αφορμή πάντα ζητούσαν
κι ενώ σφάζονταν αδέλφια
ήρθ' ο Αττίλας όλο κέφια.
και την μοίρασσε στα δύο
και η μάνα απλά κοιτούσε
και συμφέροντα μετρούσε.
που, χε βλέπεις ερωτύλους;
"Η Κύπρος κεί(τε)ται μακράν"
ωωω μεγάλη η μαχαιριά...
που τον διάλεξαν
γιατί είναι ο μακρύτερος
Κι άλλοι έχουν τόσες μέρες
όσες η αφεντιά του
μα τούτου δω οι μέρες
είναι πολύ μακρύτερες
με πιότερα λεπτά στη δούλεψή του
για να μπορούμε πιότερες φορές
με ενού λεπτού σιγή
να φέρνουμε στη μνήμη συμφορές
που ήρθαν και που θα ‘ρθουν
πριν το τέλος του
ΑΙΩΝΙΑ ΠΟΛΗ
ΚΟΙΜΩΜΕΝΗ, ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ / Δημήτριος Γκόγκας
1
Ελάχιστο χρόνο μετά τον θρήνο των ανθρώπων
και τον άδικο ξεριζωμό απ΄ τα κοκκινοχώματα
συνάχθηκαν οι ασώματοι, σαν σε κρυφό σχολειό
να πενθήσουν των άλλων τις ψυχές,
που τις είπανε αγνοούμενους στα ενωμένα σημεία των εθνών,
τους ονομάσανε πρόσφυγες
και στις έννομες πράξεις και τα συγχωροχάρτια εκτοπισμένους.
Στον ίδιο τους τον έρημο τόπο.
Τέτοια πράματα, τέτοιες λογής του μέτρου αποκοτιές.
2
Και σένα χωμένη βαθιά στην άμμο, σε
βαφτίσανε κοιμώμενη, αιώνια πόλη.
Πλην εμού, ναι πλην εμένα, εξοστράκισέ με, που δεν σε γνώρισα.
Δεν σε αναγνώρισα, τόσο ξακουστή που ήσουν!
«Οι συγκυρίες της άθλιας ζωής» ψιθύρισα.
Ξένος εστί, εν τη Κύπρο ξένος!
3
Και τότε, πριν ακουστεί το λάλημα τρις,
φανήκαν από τα πάνω διαζώματα του κάστρου,
οι βασιλείς και οι αρχιτέκτονες,
οι κυβερνήτες και οι περισπούδαστοι της αυλής.
Ο Ονήσιλος, οι Πτολεμαίοι, η Αρσινόη, ο Τεύκρος και η Θεοδώρα.
Κι άνοιξαν το μαινόμενο κιτάπι της ιστορίας,
να δούνε στους χρόνους της σιωπής,
γραμμένη την πόλη και στον μέλλοντα και στον εξακολουθητικό,
όπου η σκουριά και η εγκατάλειψη θα είχαν τον πρώτο λόγο.
Ξωπίσω,
ο Χριστόφορος Μόρος και το αιματοβαμμένο σκήνωμα του Μάρκου Αντωνίου,
κρατώντας τις κούφιες συμφωνίες σφικτά στις νεκρές του παλάμες.
Και δεν βρήκανε αποδείξεις και υπογραφές
και αγαλλίασε το πνεύμα και το σώμα αναθάρρησε,
στις νεκρές ώρες και τις άλαλες μέρες των ασήμαντων.
Και ύψωσαν τα χέρια στον γλαυκό ουρανό
και ένωσαν αδελφικά τους δείκτες ως τον πικρό παράδεισο.
4
Κι ήταν πολλοί, ως οι κόκκοι της ακροθαλασσιάς
κι έβρεχε κίβδηλα κι αληθινά δάκρυα, που σχημάτισαν δυο ποταμούς,
πλημμύρισαν το πλήθος της πόλης κι έλιωσαν την.
Κι ήρθαν από τον βορρά και από τα παράλια της άλλης πατρίδας
τόσοι πολλοί που ύψωσαν συρματοπλέγματα και τείχη,
κολόνες και φράκτες, σίδερα κι άλλες λογής ανθρώπινες δουλείες.
Και γίνηκαν άδεια τα σπίτια, κενοί οι δρόμοι,
αφημένες αναμνήσεις στους τοίχους,
πορτραίτα συναισθημάτων αιωρούμενα,
παραθύρια κλειστά, γαντζωμένες μορφές στις κουρτίνες,
τρίμματα φωτογραφιών, θρυμματισμένες καρδιές
και χρόνιους επισκέπτες τα φίδια και τα ερπετά
και θλιβερούς ημισελήνους.
Αφέθηκαν ακυοφόρητες οι πορτοκαλιές,
αγέννητες οι λεμονιές
και η άμμος να χρυσίζει όσο ποτέ άλλοτε.
Κούρνιασαν τα ηλιοβασιλέματα πίσω από τις εκκλησιές,
οι συνειδήσεις έτειναν προς τη λήθη,
στάχτη οι αλήθειες, μαρμάρωσε το σήμερα και το μέλλον στα σχολειά,
κι ανέγγιχτο ήδη προκαταβλήθηκε ως παρελθόν.
Σφουγγάρια γινήκαν οι ακρογιαλιές της.
5
Κι έμεινε μισό αιώνα,
κι ήταν ως μεγάλος αιώνας στη μικρότητα του κόσμου,
στέρεα η καρδιά και άτεγκτοι οι πνεύμονες.
Τι να έγινε η ρώμη εκείνων των ανδρών
και των αμούστακων αγοριών του Ευαγόρα;
Μήπως σκιές αζήτητες στα παζάρια των λαών,
αναφωνώντας μοναχά ένα μαρτυρικό τετέλεσται;
6
Αμμόχωστος: Μην αδικείς τον κόσμο, καθώς σε αδίκησε.
Δεν έμαθε ποτέ του κόρη μου, τι κακό σου έκαμε!
Και σου οφείλει τον νόστο για συγχώρεση!
και τον άδικο ξεριζωμό απ΄ τα κοκκινοχώματα
συνάχθηκαν οι ασώματοι, σαν σε κρυφό σχολειό
να πενθήσουν των άλλων τις ψυχές,
που τις είπανε αγνοούμενους στα ενωμένα σημεία των εθνών,
τους ονομάσανε πρόσφυγες
και στις έννομες πράξεις και τα συγχωροχάρτια εκτοπισμένους.
Στον ίδιο τους τον έρημο τόπο.
Τέτοια πράματα, τέτοιες λογής του μέτρου αποκοτιές.
Πλην εμού, ναι πλην εμένα, εξοστράκισέ με, που δεν σε γνώρισα.
Δεν σε αναγνώρισα, τόσο ξακουστή που ήσουν!
«Οι συγκυρίες της άθλιας ζωής» ψιθύρισα.
Ξένος εστί, εν τη Κύπρο ξένος!
φανήκαν από τα πάνω διαζώματα του κάστρου,
οι βασιλείς και οι αρχιτέκτονες,
οι κυβερνήτες και οι περισπούδαστοι της αυλής.
Ο Ονήσιλος, οι Πτολεμαίοι, η Αρσινόη, ο Τεύκρος και η Θεοδώρα.
Κι άνοιξαν το μαινόμενο κιτάπι της ιστορίας,
να δούνε στους χρόνους της σιωπής,
γραμμένη την πόλη και στον μέλλοντα και στον εξακολουθητικό,
όπου η σκουριά και η εγκατάλειψη θα είχαν τον πρώτο λόγο.
Ξωπίσω,
ο Χριστόφορος Μόρος και το αιματοβαμμένο σκήνωμα του Μάρκου Αντωνίου,
κρατώντας τις κούφιες συμφωνίες σφικτά στις νεκρές του παλάμες.
Και δεν βρήκανε αποδείξεις και υπογραφές
και αγαλλίασε το πνεύμα και το σώμα αναθάρρησε,
στις νεκρές ώρες και τις άλαλες μέρες των ασήμαντων.
Και ύψωσαν τα χέρια στον γλαυκό ουρανό
και ένωσαν αδελφικά τους δείκτες ως τον πικρό παράδεισο.
κι έβρεχε κίβδηλα κι αληθινά δάκρυα, που σχημάτισαν δυο ποταμούς,
πλημμύρισαν το πλήθος της πόλης κι έλιωσαν την.
Κι ήρθαν από τον βορρά και από τα παράλια της άλλης πατρίδας
τόσοι πολλοί που ύψωσαν συρματοπλέγματα και τείχη,
κολόνες και φράκτες, σίδερα κι άλλες λογής ανθρώπινες δουλείες.
Και γίνηκαν άδεια τα σπίτια, κενοί οι δρόμοι,
αφημένες αναμνήσεις στους τοίχους,
πορτραίτα συναισθημάτων αιωρούμενα,
παραθύρια κλειστά, γαντζωμένες μορφές στις κουρτίνες,
τρίμματα φωτογραφιών, θρυμματισμένες καρδιές
και χρόνιους επισκέπτες τα φίδια και τα ερπετά
και θλιβερούς ημισελήνους.
αγέννητες οι λεμονιές
και η άμμος να χρυσίζει όσο ποτέ άλλοτε.
Κούρνιασαν τα ηλιοβασιλέματα πίσω από τις εκκλησιές,
οι συνειδήσεις έτειναν προς τη λήθη,
στάχτη οι αλήθειες, μαρμάρωσε το σήμερα και το μέλλον στα σχολειά,
κι ανέγγιχτο ήδη προκαταβλήθηκε ως παρελθόν.
Σφουγγάρια γινήκαν οι ακρογιαλιές της.
κι ήταν ως μεγάλος αιώνας στη μικρότητα του κόσμου,
στέρεα η καρδιά και άτεγκτοι οι πνεύμονες.
Τι να έγινε η ρώμη εκείνων των ανδρών
και των αμούστακων αγοριών του Ευαγόρα;
Μήπως σκιές αζήτητες στα παζάρια των λαών,
αναφωνώντας μοναχά ένα μαρτυρικό τετέλεσται;
Δεν έμαθε ποτέ του κόρη μου, τι κακό σου έκαμε!
Και σου οφείλει τον νόστο για συγχώρεση!
ΠΕΡΙΡΡΕΟΥΣΑ / Αγγέλα Καϊμακλιώτη
οι προκαθήμενοι
βρυκόλακες ορίζουν
το αλισβερίσι.
Οι συνωμότες ανεμίζουν
τα λευκά μπαϊράκια.
Ληστές και σαλτιμπάγκοι
σκυλεύουν το νεκρό κορμί.
Κι εσύ Λευκωσία,
πλατεία στενάχωρη.
Αροδαφνούσα των εκπτώσεων.
τόσο που φάνταζε
ένα ατέλειωτο όνειρο …
Και τότε ήρθε ο Ιούλης ‘74
να χαράξει την τομή
το πριν και το μετά
Τώρα σε σκοτεινά πελάγη
αδέξια ταξιδεύεις
τα όνειρά σου
Τώρα γεύεσαι την αλμύρα
ενός διάπλου
άγνωστου τέλους
Πάντα με την ελπίδα
το καράβι να προσεγγίσει
σε απάνεμο λιμάνι
γιατί εκθέτει το σώμα του σε επίδοξους μνηστήρες
οι μέρες γεμάτες φεγγάρια που αιμορραγούν
οι νύχτες πίνουν της ημέρας την προδοσία
κι η εκείνη η χειρότερη εκεί ψηλά
φίδι λάβαρο στου Πενταδάκτυλου την πλαγιά
να με σημαδεύει στην καρδιά
και στο κρατήρα της Μνήμης.
ποια σκαπάνη υποσκάπτει το σώμα σου;
πιο τρυπάνι μέλλον εδήλωσε κάλπικο
κι το ταξίδι εκείνο που επαγγέλθηκες
έφτασε στης Κίρκης τ´ακρογιάλι;
Κι εσύ να ελπίζεις
τ´όνειρο πλοκάμια ν´απλώνει
φίδι μεσίστιο λάβαρο
να τρώει σταδιακά τις σάρκες σου
στην ελεγεία συγκυρία των κοσμογονικών αντιφάσεων
σε καιρούς αλαζονικών Σειρήνων
καταχωνιασμένων ερώτων
και χρηματιστικών συμπορεύσεων.....
ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ / Νίκος Πενταράς
υπέρ βωμών και εστιών
χωρίς βωμούς
χωρίς εστίες
γιατί τα θυσίασαν
στον βωμό του αδίστακτου μαμωνά.
Μας προτρέπουν ν’ αγωνιζόμαστε
υπέρ βωμών και εστιών
αφημένους στο έλεος της κνίσας της θυσίας τους.
Άντρη Περικλέους Ονουφρίου
Είναι κάτι νύχτες που
η θύμηση ονειροπλέει
κι η καρδιά, δεν αντέχει.
γονατίζει, κλαίει...
Είναι κάτι νύχτες που
η θάλασσα βρυχάται
θρυματίζουν τα κύματα
το μέσα κόσμο που φοβάται...
Είναι κάτι αλήτικες νύχτες
που η σκέψη με θράσος
ανοίγει τα παράθυρα της μνήμης διάσκελα...
ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ / Δέσπω Πηλαβάκη
σε προδομένα χρόνια
που βουβαθήκαν τα πουλιά,
σώπασαν τ αηδόνια.
τρόμαξε η καρδιά μας,
κρυφτήκαμε κι αφήσαμε
ντροπή για τα παιδιά μας.
που έχουμε πετάξει,
ηρώων οι απόγονοι
πόσο έχουν αλλάξει.
που γέννησε λεβέντες,
για χρήμα την πουλήσαμε
σε πρόστυχους αφέντες.
που πάν´χωρίς πυξίδα
έτσι θα ψάχνουμε κι εμείς
μια μέρα για πατρίδα.
ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ / Αθηνά Τέμβριου
πόλη θαμμένη στην άμμο.
Σε θρέφει η αγάπη
κάθε φορά π' αγναντεύεις
το λιόγερμα του Θεού.
τα μάτια στραμμένα στην οργισμένη θάλασσα,
ο φόβος χαραγμένος στο τραχύ μέτωπο, τα χέρια στον κόρφο.
Ένα μακρόστενο πέρασμα ο δρόμος του γυρισμού
κι είδες της θύμησης μορφές μες στην φωτιά να παλεύουν
τη βαρβαρότητα π' αραξοβόλησε κάποτε πριν το σούρουπο.
Στο διάβα σου ένα κίτρινο δάσος με φλεγόμενες ρίζες.
Τα πουλιά κούρνιασαν στου θανάτου της φυλλωσιές.
Οι εκτελεστές φόρεσαν το σκοτάδι στο πρόσωπο.
Ο χρόνος σέρνει ακόμα τα κόκκαλα της αντίστασης,
τη λήθη που γαντζώθηκε μάταια στο δεξί χέρι,
τις φιγούρες που αγάπησε, μα αλύπητα χαρακώνει.
Μέρες και νύχτες η σκιά του διάτρητη από σκέψεις και λέξεις:
"Δεν ξεχνώ", "Ελευθερία ή θάνατος", "Όλοι αδέλφια είμαστε",
"Τίμα την πατρίδα σου ως εαυτόν". Κραυγάζει η ψυχή.
Μα ποιος αφουγκράζεται τις κραυγές της σιωπής;
Ποιος πρόσεξε τα νωπά σημάδια στην πολιορκημένη άμμο;
Μόνο οι αλαφροΐσκιωτοι σαν πλάθουν άσπρα σύννεφα
μέσα στις χούφτες τους κι ο άγρυπνος ποιητής,
ταπεινά σαν λιτανεύει τον μύθο και την αλήθεια.
